خشونت خیابانی در بین نوجوانان

خشونت خیابانی در بین نوجوانان؛

نظریات، عوامل خطر و برنامه­ های پیشگیری و مراقبتی

Street Violence Between Adolescents: Theories, Risk Factors and Prevention and Protection Program

مقدمه و بیان مسئله :

همه جوامع با مسئله خشونت مواجه­ اند. صرف نظر از اینکه نوع انسان به واسطه خصوصیات ژنتیکی از استعداد اعمال خشونت برخوردار است احتمال خشن بودن برخی افراد معضلی مهم برای هر جامعه به شمار می­رود. در هیچ جامعه­ ای حل مشکل خشونت با حذف خشونت میسر نمی ­شود. در بهترین حالت می­توان خشونت را مهار یا مدیریت کرد. خشونت در ابعاد متعددی بروز می­کند. خشونت را می­توان در قالب برخورد فیزیکی یا از طریق تهدیدات قهری برخورد فیزیکی اعمال کرد. هر دو اقدام خشن و تهدید قهری، از عناصر خشونت هستند (نورث، والیس،وینگاست،۱۳۹۵ :۵۵). بررسی دلایل اجتماعی خشونت از جمله مشغله­ های دائمی جرم ­شناسان از اوایل قرن بیستم بوده است. زمانی که پژوهشگران تلاش کردند توضیحاتی فراتر از علل روانشناسی و بیولوژیک برای درک جرم ارائه دهند، تغییر در فهم خشونت به عنوان یک پدیده اجتماعی، و نه یک پدیده فردی، و از طریق بررسی حوادث ناشی از خشونت نشان داد که میزان جرم و خشونت از لحاظ جغرافیایی و جمعیتی متغیر است. تلاش برای درک این الگوها، طیف وسیعی از نظریه­ ها را به وجود آورد که فرایندهای اجتماعی مختلف را شامل می­شوند و به بررسی تاثیر نابرابری­های اجتماعی، فرهنگ و یادگیری در گسترش خشونت و جرم می­پردازند (وزارت کودکان، جامعه و خدمات اجتماعی آمریکا،۲۰۰۸: ۲۱)[۱]. در تعریفی از خشونت می­توان گفت، خشونت به طور کلی یکی از آسیب­های اجتماعی است که توسط کنشگران فردی و جمعی، علیه خود (خودکشی، خودآزاری) یا علیه دیگری اعمال می­گردد. رفتارهای خشونت­ آمیز در صورت بروز، می­توانند سبب مشکلات بین فردی، جرم، بزه و تجاوز به حقوق دیگران و در صورت درون­ریزی به ایجاد انواع مشکلات جسمی و روانی بیانجامند (لهسایی­ زاده و مرادی،۱۳۸۹ :۷). از سوی دیگر خشونت خیابانی بر خلاف انواع دیگر آن عمدتا پدیده ­ای شهری است و در شهرهای بزرگ که میزان آشنایی افراد با هم کمتر است، انگیزه ارتکاب آن نیز بیشتر است. خشونت خیابانی درگیری بدنی یا رفتار پرخاشگرانه و ستیزه ­جویانه است که حداقل شامل دو نفر است و برای آسیب رساندن به دیگری از کسی سر می­زند و دامنه آن از تحقیر و توهین، تجاوز، ضرب و جرح تا تخریب اموال و دارایی و قتل گسترده است (صدیق سروستانی، ۱۳۸۷: ۱۱). مطالعه رفتارهای پرخاشگرانه و خشونت­ آمیز نوجوانان از آن رو دارای اهمیت است که اولا نوجوانان سرمایه­ های آینده جوامع هستند و نیازمند آگاهی، فضای امن و بسترهای آموزشی مناسبی می­باشند و ثانیا از آنجا که نوجوانان یکی از بسترهای مهم و اصلی توسعه در هر جامعه­ ای هستند سلامت جسمی و روحی آنها بسیار مورد توجه می­باشد.

تحقیقات سازمان آموزش و پرورش کشور در سال ۹۷ نشان می­دهد که در حال حاضر پدیده «خشم پنهان» و «تمایل به خشونت» در دختران بیش از پسران وجود دارد و به شدت نیز در حال افزایش است‎. بر اساس آمار رسمی، سالانه در جهان ، بیش از ۵/۱ میلیون نفر، بر اثر خشونت جان خود را از دست می­دهند.

متن کامل این مقاله را بصورت فایل PDF از  اینجا  دانلود نمایید.

رسانه تاب آوری ایران