رشته مددکاری اجتماعی؛ ضرورت‌ها، مزایا و آینده شغلی | گفتگوی خبرگزاری آنا با دکتر امین جعفری (مدیرگروه رشته مددکاری اجتماعی دانشگاه آزاد خمینی شهر)

عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی‌شهر با تشریح ضرورت‌ها، مزایا و آینده شغلی رشته مددکاری اجتماعی، میل به خدمت‌رسانی اجتماعی را یکی از ضرورت‌های متقاضیان این رشته دانست.
به گزارش مجله اینترنتی مددکاری اجتماعی ایران به نقل از آنا؛ با پیچیده‌تر شدن روابط انسانی، توسعه جوامع صنعتی و پیشرفت علوم و فناوری، هر روز شاهد فاصله گرفتن از جامعه سنتی و حرکت به سمت مدرنیته هستیم که علاوه بر ویژگی‌های مثبت در صورت عدم توجه به لوازم آن می‌تواند منشأ بسیاری از ناملایمات اجتماعی و آسیب‌های روانی باشد.

در این میان توجه و نیاز روزافزون جوامع به رشته‌های تحصیلی از جمله مددکاری اجتماعی بیش از پیش احساس می‌شود. دانش‌آموختگان این رشته تحصیلی باید ویژگی‌هایی همچون رشدیافتگی شخصیت و پشتکار داشته و عاشق خدمت به همنوعان خود باشند.

در همین رابطه بتول امین‌جعفری مدیر گروه مددکاری اجتماعی و استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی‌شهر در گفتگو با آنا به تشریح اهمیت و خصوصیات این رشته تحصیلی پرداخت که متن این گفتگو در ادامه می‌آید.

*تعریف شما از رشته مددکاری اجتماعی چیست؟

-مددکاری اجتماعی عمری به قدمت آفرینش انسان دارد. اما ضرورت وجود آن به‌عنوان رشته‌ای دانشگاهی پس از انقلاب صنعتی احساس شد. این رشته در کشورهای صنعتی حدود ۳۰۰ سال است که بعنوان یک رشته تخصصی در مقاطع مختلف تأسیس و فعالیت می‌کند، اما در ایران و از سال ۱۳۳۷ ابتدا در تهران و در آموزشگاه خدمات اجتماعی راه‌اندازی شد و از آن زمان تاکنون تربیت متخصصان این رشته ادامه داشته است.

مددکاری اجتماعی، رشته‌ای بین رشته‌ای و کاربردی است و دروس روانشناسی، جامعه‌شناسی، حقوق و کارورزی‌های عملی مختلف، دروس مهم آن را تشکیل می‌دهند. این رشته ارتباط نزدیکی با سایر رشته‌های یاورانه مانند روانشناسی، جامعه‌شناسی و مشاوره دارد. به عبارت دیگر مددکاری اجتماعی عبارت است از فعالیت حرفه‌ای ویژه مبتنی بر اصول، ارزش‌ها، دانش و مهارت‌های خاص به منظور یاری‌رساندن به افراد، خانواده‌ها، گروه‌ها و جوامع برای مواجهه با مسائل و مشکلات روزمره فردی و اجتماعی و دستیابی به استقلال و رفاه نسبی.

هدف مددکاری اجتماعی تعالی انسان و ایجاد تحول و پویایی و رسیدن به توسعه و بازار کار آن بسیار پررونق است. فارغ‌التحصیلان در همه سازمان‌های دولتی و غیر دولتی می‌توانند جذب و فعالیت کنند. افراد، گروه‌ها، خانواده‌ها و اجتماعات مختلف حوزه کاری این رشته‌ هستند و لذا مددکاران اجتماعی در زمینه‌های اقتصادی، آموزشی، فرهنگی و سیاستگذاری مشغول به کار می‌شوند و زنان، کودکان، جوانان و نوجوانان، سالمندان، دانشجویان، افراد جویای کار، بیماران خاص نیازمند خدمات مددکاران اجتماعی‌اند.

فارغ‌التحصیلان می‌توانند در آموزش و پرورش، بیمارستان‌ها، سارمان بهزیستی، شهرداری‌ها، شورای شهر، فرهنگسراها، دانشگاه‌ها، کمیته امداد امام خمینی(ره)، بنیاد شهید و امور ایثارگران، زندان‌ها، مراکز نیروی انتظامی، بانک‌ها، کلینیک‌های مشاوره و مددکاری اجتماعی، سازمان‌های مردم‌نهاد و خیریه‌ها جذب بازار کار شوند.

*در مورد نحوه پذیرش دانشجو در دانشگاه‌های کشور توضیح دهید.

-اکنون در دانشگاه‌های دولتی علامه طباطبایی، علوم بهزیستی و توانبخشی تهران تا مقطع دکتری و دانشگاه دولتی یزد تا مقطع کارشناسی ارشد و دانشگاه شاهد و خوارزمی در مقطع کارشناسی دایر است. دانشگاه‌های آزاد اسلامی خمینی‌شهر، گناباد و رودهن نیز به تربیت حرفه‌ای دانشجویان در این زمینه مشغول هستند. به دلیل نیاز مبرم جامعه به متخصصان مددکاری اجتماعی هنوز کمبود نیروی انسانی تعلیم‌دیده دانشگاهی در این رشته به چشم می‌خورد، به‌گونه‌ای که می‌توان گفت فارغ‌التحصیل بیکار در این رشته وجود ندارد و افراد سریعاً جذب بازار کار می‌شوند.

دانشگاه آزاد اسلامی خمینی‌شهر از سال ۱۳۷۶ به جذب دانشجو در این رشته در مقطع کارشناسی با هیأت علمی مجرب پرداخته و تاکنون بیش از ۶۰۰ فارغ‌التحصیل داشته که همگی آنها در سراسر کشور جذب بازار کار و بعضاً مشاغل مدیریتی مانند رؤسا و معاونان بهزیستی، زندان‌ها و مدیران بخش‌های بیمارستانی، کارخانه‌ها و مؤسسان کلینیک‌های مددکاری اجتماعی شده‌اند.

*دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی‌شهر چه مزایایی در این رشته دارد؟

-دانش‌آموختگان باید پس از فراغت از تحصیل وارد طرح تأمین نیروی انسانی دو ساله شده و از حقوق و مزایای آن بهره‌مند شوند. اکنون برنامه تمدید طرح نیز به آن اضافه شده که شرایط جذب آنها در بازار کار فراهم می‌شود.

دانش‌آموختگان همچنین می‌توانند با مدرک کارشناسی به تأسیس کلینیک‌های مددکاری اجتماعی، مهدهای کودک، مراکز نگهداری سالمندان و سایر مراکز وابسته به بهزیستی اقدام کنند و کارآفرین باشند. علاوه بر این نزدیکی به اصفهان و وجود اعضای هیأت علمی توانمند از دیگر مزایای این رشته در دانشگاه آزاد خمینی‌شهر است. انطباق سرفصل دروس این رشته در واحد خمینی‌شهر با سرفصل دروس دانشگاه علامه طباطبایی تهران از مزیت‌های مهم این واحد دانشگاهی است.

*فارغ‌التحصیلان رشته مددکاری اجتماعی در چه زمینه‌هایی مهارت کسب می‌کنند؟

-با توجه به افزایش آمار مشکلات و آسیب‌های اجتماعی و بروز چالش‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی که جامعه ما با آنها مواجه است و ضرورت اتخاذ و بکارگیری سیاست‌گذاری‌های اجتماعی مناسب خرد و کلان در همه زمینه‌ها، ضرورت تعلیم و تربیت و وجود متخصصان حرفه‌ای و کارآمد برای نقش‌آفرینی در حوزه‌های پیشگیری و درمان بسیار ضروری است؛ لذا دانش‌آموختگان این رشته می‌توانند وارد بازار کار شده و از توانمندی‌های علمی خود برای رشد و توسعه پایدار جامعه استفاده کنند.

*داوطلبان تحصیل در این رشته باید دارای چه ویژگی‌هایی باشند؟

-با وجود اینکه برای ادامه تحصیل در رشته مددکاری اجتماعی در دفترچه‌ انتخاب رشته از نظر شرایط روحی و روانی و جسمی محدودیتی وجود ندارد؛ اما با توجه به مهارت‌ها و تکنیک‌های لازمی که مددکاران اجتماعی باید به آنها مجهز باشند، علاقه‌مندان باید علاوه بر سلامت جسم و روان، هوش، علاقه، انگیزه، خلاقیت و میل به خدمت‌رسانی در فعالیت‌های اجتماعی داشته باشند.