آشنایی با کتاب داغ ننگ روسپیگری؛ تحلیل جامعه شناسی و روانشناسی روسپیگری زنان در جامعه

روسپیگری و انحرافات جنسی از تاریخی ترین و باسابقه ترین انحرافات و کجروی های بشر است که آثار آن را می توان در طول تاریخ دنبال کرد؛ چرا که از دیرباز جوامع مختلف با چهره کریه و منحوس این پدیده ضد اخلاقی و اجتماعی آشنایی کامل داشته اند، اما در سال های اخیر به موازات تحولات صنعتی و تکنولوژی پیشرفته این پدیده اشکال و ابعاد تازه ای را در بسیاری از کشورها از جمله ایران به خود گرفته است (علوی،۱۳۸۹).

در دهه های اخیر با گسترش جوامع سرمایه داری، ظهور تبلیغات و تکنولوژی های جدید، روحیه لذت طلبی، تنوع طلبی و در نتیجه انحرافات اخلاقی در سراسر جهان افزایش یافته است. جامعه ایران نیز تحت عوامل مختلف دست خوش این بحران گردیده که یکی از بازنمودهای آن، گسترش روزافزون روسپی گری و تن فروشی است . از مهم ترین عللی که کشورها را با این چالش مهم روبرو کرده اند، مسائل اجتماعی، فقر و بیکاری، جمعیت رو به رشد کشورهای فقیر، عدم تامین نیازهای اولیه اعضای خانواده می توان نام برد، همچنین گذار جوامع از سنتی به مدرنیسم، تحولات اجتماعی و انقلابات، جاذبه های شهری و توریستی، مهاجرت، تجربه خانواده، آداب و رسوم خرافی را از دیگر عوامل گرایش به فحشا و روسپیگری ذکر کرده اند) علیای زند، ۱۹:۱۳۸۱) .

در دهه های اخیر همگام با رشد گرایش های اخلاقی، باید برای تغییر آن وضعیت اقدام کرد) رابینگتون و واینبرگ،۱۳ : ۱۳۸۲) معنویت و دین داری، تمایلات مادی گرایانه و ضد اخلاقی نیز در اغلب جوامع گسترش یافته است. مفاسد اجتماعی و اخلاقی، از جمله روسپی گری یا بهره کشی های جنسی، یکی از مهم ترین ناهنجاری های اخلاقی است که امروزه به علت رواج عقاید سهل گیر و اغماض گر نسبت به روابط جنسی، با وجود آگاهی از خطرات و زیان های بسیار آن، گسترش یافته و موجب انحطاط جوامع گردیده است) فاتحی وهمکاران، ۱۳۸۹).

ویژگی جالب توجه روسپیگری، به همراه داشتن درآمد زیاد، بدون نیاز به داشتن مهارت های خاص و سطح بالا است؛ به گونه ای که درآمد حاصل از روسپی گری خیابانی در کمترین حد آن، ممکن است چندین برابر درآمد ناشی از اشتغال تمام وقت به حرفه ای باشد که پرداختن به آن نیازمند احراز مهارت های ویژه است روسپی گری را می توان معلول روحیۀ لذت طلبی، مصرف گرایی و تنوع طلبی غیرهنجاری دانست) ادنالد و کورن،۳:۲۰۰۱).

وجود برداشت های مختلف از مفهوم روسپی گری از جمله مشکلات اساسی در پرداختن به این مقوله است. روسپیگری فروش تن است در ازای پول یا مواد مخدر یا دارو) مونتو، ۱۶۲:۲۰۰۴) و به عبارتی برآوردن خواهش های جسمانی در برابر پاداش های مالی می باشد (سیفی ۲:۱۳۸۶).

پدیده ای که وجود دلایل متعدد و چندگانه شیوع، زیست متفاوت و گاه پنهان اما گسترده، جدال بر سر قانونی یا غیرقانونی بودن، مجرم یا قربانی بودن روسپی و قدم نهادن این پدیده به عرصه تجارت و ظهور صنعت سکس به عنوان سومین صنعت سودآور جهان تنها نشانه هایی از پیچیدگی ابهام آور این مسأله می باشد. پدیده ای که به تعبیر ژرژگورویچ  یک پدیده اجتماعی تام می باشد که دارای لایه ها، اقشار و سطوح متعدد است (حاجی زاده میمندی ۴:۱۳۸۶)، که اقدام به قانونی کردن آن مردان را با این پیام مواجه می سازد که زنان کالاهای جنسی هستند و روسپیگری یکی از سرگرمی های بدون ضرر برای مردان است) ربانی خوراسگانی و قانع عزآبادی، ۱۳۹۴) .

با این تعاریف روسپیگری ریشه ای عمیق در دل زندگی اجتماعی، روان شناختی، سیاسی و اقتصادی دارد و یکی از لغزنده ترین پدیده هایی است که کنترل قانونی نفوذ چندانی بر آن ندارد (لیو،۲۰۱۲). روسپیگری هم معلول مشکلات اجتماعی نظیر مهاجرت، بیکاری، حاشیه نشینی، فقر، عدم امکان ازدواج، مصرف گرایی، سطح تحصیلات پایین، خانواده از هم گسیخته، ضعف باورهای مذهبی و غیره است و هم خود به مشکلات اجتماعی نظیر سرقت، طلاق، اعتیاد به مواد مخدر، حتی قتل و بسیاری از آسیب های دیگر می انجامد) ربانی خوراسگانی و قانع عزآبادی، ۱۳۹۴).

پایین آمدن سن ورود به روسپیگری و مواجه شدن با روسپیان کودک و نوجوان و خطرناکی این سبک زندگی با پیوند جدایی ناپذیرش با بیماری هایی چون ایدز و حضور پررنگش به عنوان معضل اجتماعی که راهی برای انکار باقی نگذاشته، به ویژه در سال های اخیر توجه زیادی را به خود معطوف نموده و سازمان ها و نهادهای فرهنگی و اجتماعی را جهت مهار و کنترل به تکاپو واداشته است. تلاشی که تنها زمانی مثمرثمر واقع می گردد که شناختی صحیح از این آسیب اجتماعی حاصل شده باشد. اگرچه تلاش های زیادی جهت نائل شدن به این شناخت انجام شده اما این پدیده همچنان دارای ریشه های ناشناخته ای است که مانع از ثمربخشی تلاش ها می گردد) ربانی خوراسگانی و قانع عزآبادی، ۱۳۹۴).

در ارتباط با روسپیگری یکی از مفاهیمی که خیلی کاربرد دارد مفهوم داغ ننگ است. داغ ننگ، فشار اجتماعی موذیانه ای است که با تعداد نامنتهایی از صفات، شرایط، وضعیت سلامت و گروه های اجتماعی وابسته به زمینه و بستر اجتماعی پیوند خورده است. پدیده ای که نطفۀ آن در ذهن انسان بسته می شود، در عرصۀ کنش متقابل تولد می یابد و گسترۀ خویش را وابسته به مهیا بودن شرایط رشد خویش با توجه به فرهنگ و ارزش های حاکم بر جامعه می پرواند و عرصه های گوناگونی را جولانگاه خویش می کند.

داغ ننگ پدیده ای است نسبی، بدین گونه که صفاتی که مشمول داغ خوردگی می شوند از جامعه ای به جامعۀ دیگر متفاوتند؛ به عبارتی، بستر هر جامعه با تمام آنچه ارزش تلقی می شود همچون پاپوشی آهنین به پای داغ ننگ قفل شده است. بر اساس این، حتی اگر صفات داغ خوردگی نیز در جوامع مختلف یکسان باشد، شدت و ضعف و سایر نمودهای آن در هر جامعه شکل خاص خود را می یابد.

پیچیدگی رو به رشد روابط اجتماعی، سست شدن روابط عاطفی حاکم بر خانواده، جوان بودن جامعه و مهاجرت بی حساب به شهرهای بزرگ و افزایش حاشیه نشینی، از جمله عواملی هستند که زمینه گسترش انحرافات اجتماعی را فراهم کرده اند. ادامه این وضعیت، به ویژه در حوزه انحرافات زنان، سلامت و امنیت روانی، اجتماعی و اقتصادی خانواده ها و حتی امنیت سیاسی جامعه را تهدید می کند. شناخت علمی موضوع دختران و زنان آسیب دیدۀ جنسی اولین گام در رفع تهدیدهای یاد شده است.

با توجه به علل و عوامل و همچنین نتایج و اثرات گسترده ای که پدیده روسپیگری بر جامعه می گذارد مولفین کتاب حاضر در پی بررسی و تحلیل جامعه شناختی و روانشناختی از پدیده داغ ننگ روسپیگری در جامعه هستند.

ضرورت تحلیل داغ ننگ روسپیگری

روسپی گری اگر چه خود تابع شرایط فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی است، اما با آثار مخرب خود به عنوان یک آسیب اجتماعی، از انحرافاتی است که تمامی ابعاد و ساحت های جامعه را تهدید می کند و علاوه بر آثار و پیامدهای منفی در سطح فردی و خانوادگی، در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی معضلات فراوانی را برای جامعه در پی دارد. رواج روسپی گری فراتر از افزایش تعداد بیماران مقاربتی و ایدزی، کم شدن آمار ازدواج و افزایش نرخ طلاق، تولد کودکان خیابانی و افزایش سقط جنین های غیرقانونی، اختلال در نظام تربیتی کودکان و … جامعه را به یک جامعه بیمار تبدیل می کند (فاتحی و همکاران، ۱۳۸۹) .

هتک حرمت، بهره کشی جنسی و تحقیر زن، سست شدن بنیان خانواده، فرزندهای نامشروع و سقط جنین،

خودکشی و بیماری های جنسی و … از پیامدهای انحرافات جنسی ناشی از روسپی گری است. مهم ترین آسیب های روسپی گری متوجه هویت زنان است. در جامعه ای که روسپی گری رواج می یابد، نگاه به زن یک نگاه جنسی است. این نگاه از سویی اگرچه تحقیر زن را در پی دارد، هویت انسانی و اجتماعی و کرامت اخلاقی و انسانی او را تهدید می کند (مکنون و آشتیانی، ۱۳۸۴ : ۲۳۰).

وجود زنانی که در سطح خیابان با مشتریان مرد خود وارد معامله می شود، برای زنان عفیف نیز باعث حس ناامنی می شود که انزوای زنان را در پی خواهد داشت. پدیده زنان روسپی سلامت امنیتی، اخلاقی، بهداشتی و روانی اعضای جامعه را به خطر می اندازد. از آنجاکه روسپیان با شخصیت های گاه منحرفی پیوند می خورند، احتمال آنکه درگیر جرم ها و رفتارهای پرخطری چون اعتیاد، مصرف مشروبات الکلی و … شوند، بسیار است؛ در واقع روسپی گری با انواع دیگر آسیب های اجتماعی و مفاسد مرتبط است و تهدیدها و خشونت های بسیاری برای آنان در پی دارد. یکی از مهم ترین آثار و تبعات روسپی گری برای مردان، تغییر نگرش آنان به ازدواج و علائق خانوادگی است که به فروپاشی خانواده ها و بالا رفتن آمار طلاق می انجامد) و روایی و همکاران، ۱۳۸۹) .

مسأله روسپیگری بطور کلی از آنجایی که بنیان خانواده و تولید مثل ها را دچار مشکل می کند و کارکرد مادر بودن و همسر بودن را دچار اختلال می کند بررسی این آسیب اهمیت پیدا می نماید. اگر روی این آسیب اجتماعی بررسی و اقدامی صورت نگیرد ممکن است این موضوع و ناهنجاری تبدیل به هنجار شده و قبح مسئله از بین برود و در این صورت است که در جامعه اینگونه ناهنجاری را بسیار زیاد خواهیم دید.

تهیه کتاب:

– انتشارات ندای کارآفرین: تهران خیابان انقلاب، خیابان فخر رازی، انتشارات ندای کار آفرین پلاک ۲۹

تلفن: ۶۶۴۰۲۷۲۲ – ۰۲۱    www.nadayekarafarin.ir

سایت فروش اینترنتی کتاب