باشگاه تاب آوری | گفتمان کودک و سوگیری پاتولوژیک
محمدرضا مقدسی؛ مدیر و موسس خانه تاب توسعه
توسعه به معنای عام آن، بدون توجه فراگیر به کودکی، افسانه ای بیش نیست؛ بنابراین آسیب پذیری کودکان از موانع جدی توسعه و تاب آوری در کودکان شایسته پرداختن بیش از پیش است.
همواره صف اول قربانیان در انواع مخاطرات محیطی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، نظامی و حتی انتظامی و نیز آموزشی، کودکان هستند؛ همه کودکان چه آنان که برخوردار از استعدادهای درخشان هستند و به شکلی قربانی افزون خواهی های خانواده اند و چه کودکانی که قربانی بدکارکردی های سیستم های آموزشی تک بُعدی و امتحانات و مسابقات بی حاصل تحصیلی هستند و چه کودکان کم توان ذهنی و …
فقر حرکتی و نبود بازی و شادی و ورزش و نیز معماری و شهرسازی بی قواره و نامناسب و غیرکارآمد و به دور از معیارهای کودکِ در شهر تا فقر اقتصادی، اعتیاد، طلاق، مشکلات حقوقی و … و سرما، گرما، سیل، زلزله، آتش سوزی، ریزگردها، جنگ ها، آوارگی ها، آزارهای جسمی و جنسی، همه و همه قربانی نام آشنایی به نام کودک دارند.
کاملاً هویداست که آسیب ها و مخاطرات پر شمار و متعدد، تمامی عرصه های کودکی را به چالش کشیده اند و آنچه که بیش از هر چیز در روند رشد کودک، ضرورت وجودی و توجه اضطراری را طلب می کند، توسعه گفتمان کودک است.
طی سالهای اخیر اغلب منازعات و مطالبات مطرح شده در حوزه کودک، موضوعاتی در زمینه کاهش رو به تزاید سن اعتیاد، کودک همسری، زباله گردی، خشونت، خرید و فروش مواد و … و تنبیه بدنی را شامل شده است و به نظر می رسد پرداختن به این روند پاتولوژیک افراطی، کماکان و به طور مستمر نیز ادامه دارد؛ گویی تمامی تلاش ها بر آن است که از شدت صدمات و آسیب های وارده احتمالی به کودکان کاسته شود و در کمال تأسف همه گفتمان های مربوط به کودک، در این محدوده خلاصه شده است و سعی دارد یا از شدت صدمات بکاهد و یا از بروز و سرایت آنها جلوگیری کند و البته چنین تلاش مستمری چه در سازمانهای دولتی و چه در سازمانهای مردم نهاد در عین حال که قایل تقدیر و ستایش است، اما برای من این سوال مطرح است که آیا گفتمان کودک به پاتولوژی سوگیری نکرده است؟
از سوی دیگر به نظر میرسد شماتت بزرگسالان اصلی ترین مطالبه فعالان حوزه کودک است و ما را هزاران امید، که کنشگران عرصه کودک برنامه اقدام ارائه نمایند.
براستی درمقابل سیل تهدیدها و آسیب ها و برای توسعه تاب آوری کودکان چه کرده ایم؟ در حقیقت مطالبه گران تاب آوری کودکان چه کسانی هستند؟
اذعان به این موضوع که حوزه کودک متمایل به پاتولوژی است، در شرایطی که مطالبه گران تاب آوری کودکان (اعم دولتی و غیر دولتی) بسیار محدودند، کاملاً طبیعی و پذیرفتنی است.
در تاب آوری کودکان ختم کلام اینکه بدکارکردی های کلان اقتصادی و اجتماعی سلامتی و بهزیستی روانشناختیِ کودکان و نوجوانان را بطورعام در این کره خاکی در معرض تهدید قرار داده است. در حقیقت مسأله اصلی کودکان مساله بزرگسالان است، سهل و ممتنع.
