مشروح سخنرانی آقای جبارزاده در همایش مددکاری دانشگاه خوارزمی

نقش مددکاران اجتماعی در آموزش و پرورش

مقدمه
قدردانی از دانشجویان خلاق و مسئولیت پذیر و اعضای انجمن مددکاری اجتماعی دانشگاه خوارزمی به پاس حرکتهای حرفه ای در برگزاری همایش ، تشکیل انجمن و فعالیت در شبکه های اجتماعی مددکاری اجتماعی.
در واقع نقش جوانان در تحولات شگرف علمی در یکی دو دهه اخیرغیر قابل انکار است.
بحث امروز در خصوص نقش مددکاران در آموزش و پرورش است. تجربیات میدانی من و بررسیهای واقع بینانه بیانگر کوتاهی آموزش و پرورش در نقش و مسئولیت های قانونی خود است. چرا که ؟! امروز بر خلاف دهه های پیشین، دیگر تعلیم و تربیت بمعنای انتقال یک سری مفاهیم ذهنی نیست. گسترش روز افزون ماهواره و اینترنت و شبکه های اجتماعی و مجازی تمامی اطلاعات را در اختیار دانش آموزان قرار می دهد. حتی بیش از نیازشان! پس هدف آموزش و پرورش باید رسیدن به سه حیطه : دانش، اخلاق و مهارت رفتاری باشد. یعنی ابتدا باید به جهان اطراف شناخت پیدا کند. سپس به یک سری بایدها و نبایدهای درونی مجهز شوند این اخلاق که خلاء آن به شدت خود را نشان می دهد هم اخلاق فردی است و هم اخلاق اجتماعی. در عین حالیکه اخلاق فردی هر کس می تواند با اخلاق فردی دیگری متفاوت باشد فرضاً در پوشش یا نوع تفریح اما در یک دید کلی ما با اخلاق جمعی متأثر از فرهنگ و ارزشهای دینی و ملی روبرو می شویم که برای همگان قابل احترام خواهد بود. و نهایتاً نمود آنها در رفتار بهنجار باشد که هر سه اینها منجر به تولد انسان اجتماعی می گردد.
آیا چنین است؟!! ۱۳ میلیون دانش آموز بمدت ۱۲ سال در اختیار آموزش و پرورش قرار می گیرد. آیا دیوارهای مدارس توانسته اند جلوی ورود آسیب ها را به داخل مدارس بگیرند؟ نه نتوانسته اند. الکل، اعتیاد، روابط غیر اخلاقی فقدان روحیه علم جویی، خشونتها گریبان دانش آموزان را فرا گرفته است.
این در حالیست که در بند ۴ سیاستهای کلی ایجاد تحول در نظام آموزش و پرورش، مسئولیت این وزارتخانه را تأکید بر تقویت آداب و مهارتهای زندگی، توانایی حل مسائل و عمل به آموخته ها برای بهبود زندگی فردی و اجتماعی دانش آموزان دانسته است. یکی از ابزارهای اجرایی کردن این اهداف، جذب مددکاران اجتماعی در مدارس است که در طول چندین سال اخیر حتی دریغ از یک مورد استخدام.

طول عمر یافته های علمی در جهان ۷ ماه است و در سال آینده ۳ ماه. لذا لازم است تا مددکاری اجتماعی هم متحول شود و پاسخگوی نیاز میلیونها دانش آموز در مدارس و همینطور جامعه باشد. در این راستا کارهایی اتفاق افتاده است که به آن خواهیم پرداخت.

تعاریف و وظایف مددکاری اجتماعی سنتی و نوین
مددکاری اجتماعی حرفه ای است مبتنی بر دانش، اصول، مهارت و روشها که هدف از آن کمک به افراد، گروهها و جامعه است تا بتوانند با تکیه بر تواناییها و امکانات موجود برای حل مشکل یا رفع نیاز خود اقدام کنند و به استقلال نسبی و رضایت خاطر فردی دست یابند. (کلی گویی است و مبهم برای این دوره)

بر اساس جدیدترین تعریف فدراسیون بین المللی: مددکاری اجتماعی یک حرفه کاربردی و رشته تحصیلی دانشگاهی است که توسعه و تغییر اجتماعی، انسجام اجتماعی و توانمند سازی و آزاد سازی افراد را تسهیل می کند. اصول عدالت اجتماعی، حقوق بشر، مسئولیت جمعی و احترام به تفاوتها در مددکاری اجتماعی اساسی اند. مددکاری اجتماعی با تکیه علوم اجتماعی، علوم انسانی و دانش بومی، افراد و ساختارها را در مقابله با چالشهای زندگی و ارتقاء رفاه بهزیستی درگیر می کند. (بیشتر از آنکه یک تعریف باشد یک تبیین است)

مددکاری اجتماعی نوین:
مددکاری اجتماعی نوین علمی است فرا رشته ای، مبتنی بر علوم انسانی و فرهنگ ملی که توسط تحصیلکرده مددکاری اجتماعی با هدف پیشگیری و درمان آسیبهای اجتماعی، توانمندسازی فردی و اجتماعی و ارتقاء سطح زندگی برای افراد و جامعه ارائه می گردد. حرفه مددکاری اجتماعی نوین صرفاً علمی و فرهنگی است.

مددکاری نوین علم برنامه ریزی، پیشگیری و علم درمانگری و مداخله است، سلامت اجتماعی وفاق اجتماعی. همانطوریکه یک پزشک از آزمایشگاه و سی تی اسکن و … کمک می گیرد تا بیماری را تشخیص دهد و سپس درمان نماید مددکار هم از سایر علوم بعنوان ابزار تشخیص کمک می گیرد و سپس درمان می کند.
مهارتهای تخصصی و نوین مددکاران اجتماعی:
مهارتهای مداخله در بحران فردی، خانوادگی و اجتماعی. مهارتهای ارتباط با آسیب دیدگان اجتماعی، تسلط نسبی به علوم مرتبط بعنوان ابزار تشخیص برای درمان، جسارت.
نگاهی به وضعیت رفتاری، روانی، اجتماعی، آموزشی و کلاً آسیب شناسی دانش آموزان کشور و اثرات فقدان خدمات مددکاری اجتماعی در سیستم آموزش و پرورش
آشنایی زود هنگام دانش آموزان با مسائل جنسی به شکل دیدن فیلم های پورنو، ورود در سایتهای مستهجن، ارتباطات غیر اخلاقی با جنس مخالف (همزمان با چند نفر دوستی کردن!) و هم جنس.
مصرف سیگار، قلیان، حشیش و سایر روانگردها. (سن مصرف به ۱۲ سال کاهش یافته) اعتیاد به اینترنت و شبکه های اجتماعی مصرف الکل. (سن مصرف به ۱۸ تا ۱۵ سال کاهش یافته)
قانون گریزی و وندالیسم. فقدان نشاط و شادی و فضای تخلیه هیجانات بی هویتی!
فقدان احترام جدی به معلمین

اهداف و تأثیرات حضور مددکاران اجتماعی در آموزش و پرورش
در یک کلمه آموزش مهارتهای زندگی تشکیل پرونده اجتماعی برای دانش آموزان مشاوره های فردی و گروهی با دانش آموزان باز آموزی اطلاعات رفتاری و روانی اولیاء مدرسه ، برگزاری کارگاههای آموزش خانواده برای والدین تنظیم روابط پرسنل با یکدیگر در مدرسه (در واقع پرداختن به هر سه ضلع جامعه هدف: دانش آموز – والدین – پرسنل مدرسه)
حضور در همه عرصه های آموزش و پرورش اعم از برنامه ریزی ، اجراء و نظارت با هدف پیشگیری و بهبود و ارتقاء سطح زندگی.(سیاستگزاریها)

پیشنهادات مهم برای دانشجویان و مددکاران اجتماعی برای هرچه فعال تر بودن!
دسترسی به آخرین منابع علمی خارجی و داخلی حرفه مددکاری اجتماعی.
یکی از این منابع با کارهای مددکار اجتماعی آقای جواد طلیسچی گره خورده است:
ایشان بعنوان مدیر کلینیک، مدیر عامل کانون کلینیک های مددکاری اجتماعی کشور، یکی از نخبه های فعال در حوزه نرم افزاری اینترنت و شبکه های اجتماعی، مرتبط با فدراسیون بین المللی مددکاران اجتماعی تأثیرات بسیار ارزشمندی بر حرفه و علم مددکاری اجتماعی کشور گذاشته اند:
راه اندازی وبسایت رسمی مددکاران اجتماعی ایران، سامانه ایده پردازی مددکاری اجتماعی، تشکیل اولین کانال رسمی مددکاری اجتماعی ایران در تلگرام، طراحی دهها سایت مددکاری اجتماعی داخلی و خارجی برای کلینیک ها و کانون، برگزار کننده سه دوره کارزار رسانه ای مددکاری اجتماعی با ابعاد بین المللی که همگی با تکیه بر خلاقیت های فردی و آموزه های مددکاری اجتماعی است.
عضویت در کانال رسمی مددکاری اجتماعی ایران هدف ما را با به روز بودن در حرفه برآورده خواهد نمود.
@socialwork
Telegram.me/socialwork