اعتیاد، وابستگی، سوء مصرف، الفاظی برای شناساندن یک انسان درگیر خواسته های جسمی روانی خود، که تنها خود را می بیند و نیازهایش و دیگر هیچ! که این خواسته ها تماماً زندگی شخصی، خانوادگی و اجتماعی فرد را تحت الشعاع قرار می دهد. در صورتی که با ژرفای بیشتری به این مقوله بنگریم خواهیم دید که نه تنها سوء مصرف مواد بلکه سوء رفتارهایی را در جامعه نوین امروزی شاهد هستیم که صرفاً به مواد افیونی و صنعتی خلاصه نشده و شامل بسیاری از رفتارهایی که به مرور به صورت عادت درآمده و زندگی را دچار اختلال می کنند که در این مورد می توان با رویکرد پدیدارشناسانه علت بروز اینگونه رفتارها را بررسی نمود. از آنجائیکه مستحضرید همین موارد و علل گرایش به اعتیاد است که پس از ترک، دلیل خوبی برای بازگشت به مصرف در اختیار فرد قرار می دهد، فردی که پس از درگیری به مصرف به دلایل مختلف فردی اجتماعی اعم از مشکلات مالی، سرکوب و طرد شدن از سوی خانواده و محیط اجتماعی، از دست دادن شغل، احساس تنفر از خویشتن و یا حتی با تلاش و حمایت خانواده قدم در راه ترک می نهد و از لحاظ جسمی ترک موفقیت آمیزی را به انجام می رساند در واقع در ابتدای راه قرار دارد و لازم است که علل گرایش به مصرف در ابتدا بررسی شده، آنها را یک به یک در زندگی فرد برطرف نماییم زیرا که اگر علت ها محو نشوند معلول باز می گردد و شاهد ترک چندین باره و ناموفق و در نهایت بازگشت به مصرف خواهیم بود.
حال، این شروع یک آغاز برای وی محسوب خواهد شد با انگ هایی که بر پیشانی اش چسبیده، با شغلی که از دست داده، اعتباری که دیگر نامعتبر است و آن احساس خود کم بینی؛ باید برای همه ترس ها و نداشته هایش مأمنی بیابد پر از اطمینان خاطر، اعتماد به نفس و ثبت این جمله در ذهنش که تو خواهی توانست، از نو شروع کن، همه برای بدست آوردن از دست رفته هایت حمایتت می کنیم و این آغازیست که قطعاً تأثیر گذار خواهد بود و البته از فضایی به اسم خانواده نشأت می گیرد. حال اگر از ایستگاه خانواده با موفقیت عبور کند مرحله سخت تری در پیش دارد و آن جامعه خواهد بود. با همه مسئولیت هایی که در قبال فرد بهبود یافته دارد، برنامه ریزی های ارگان های ذیربط اعم از ایجاد تسهیلات برای اشتغال و فراهم آوردن شرایط مناسب به لحاظ اقتصادی برای تفریحات سالم و در اختیار قرار دادن فضای مطلوب جهت اوقات فراغت و صد البته همراهی یک مشاور و یا مددکار جهت طی این مسیر دشوار با تمام فراز و نشیب هایش؛ به بیانی دیگر اگر بتوانیم دغدغه های مالی و اشتغال را برای فرد بهبود یافته تا حدودی برطرف نمائیم نیمی از این مسیر را هموار ساخته ایم و بعد از آن ایجاد و ثبات فیلترهایی در نهاد فرد تا این مسئله را برایش قابل درک نماییم که با وجود تمام تشویق ها و وسوسه ها از سوی دوستان دوره اعتیاد و حتی با وجود مشکلات اجتماعی، او باید دلایل محکمتری برای ثبات در مسیر پاکی خود داشته باشد.
کتایون حاجی پور
مددکار اجتماعی
از سری مقالات سومین کارزار رسانه ای مددکاران اجتماعی ایران
