پیامدهای روانی و اجتماعی بحران هایی همچون سیل
نویسنده: دکتر احمدعلی جبارزاده؛ مددکار اجتماعی و روانشناس
بحران میهمانی ناخوانده است؟ شاید! از این رو شاید گفته می شود که پیشتر ها با قطعیت می توان گفت که بحران های طبیعی همچون سیل ناخوانده اند اما در عصر کنونی با تسلط و سیطره علم و با تجهیز انسان به تکنولوژی های پیشرفته، دیگر پیش بینی سیل، آن هم در چنین حجم وسیعی قطعاً که یک میهمان ناخوانده نیست! حال چرا چنین بی مهابا مردم را گرفتار خود کرده است؟ سئوالی است که متولیان امر باید به آن پاسخ دهند!
متأسفانه شاهد فاجعه طبیعی و انسانی سیل شدیم. آنچه در ابتدای امر اتفاق افتاد عبارت بود است از: مرگ و میر و معلولیت، ویرانی و بی خانمانی و ضرر و زیان های شدید مالی، از دست دادن عزیزان و تخریب آزار دهنده شهر و دیاری که در آن زندگی می کردیم.
همه این آسیب ها در کوتاه مدت و بلند مدت صدماتی را در پی دارد که خواهی نخواهی آدم ها را گرفتار خود خواهد کرد. آسیب های روانی و اجتماعی پیامد سیل:
در یک نگاه کلی از بُعد روانی، آسیب دیدگان با ” استرس پس از سانحه” یا ptsd روبرو خواهند شد. استرس ها و فشارها و ترس های آزار دهنده ای که افراد شاهد و آسیب دیده سیل، شب و روز دچار آن خواهند بود. ترس های شدید ناشی از تکرار احتمالی حادثه تبدیل به یک کابوس می شود! احساس گناه ناشی از عدم حمایت کافی از عزیزان از دست رفته یا آسیب دیده در حین وقوع سیل، همچون خوره ای روح و روان را خواهد جوید. اضطراب ناشی از وضعیت نامعلوم اقتصادی در آینده پیش رو، سوگواری ممتد بعد از بحران و افسردگی ناشی از حادثه، عدم تمرکز در زندگی عادی روزمره در حوزه های تحصیلی، کاری، خانوادگی و ارتباطات اجتماعی، همه و همه شرایط ناگوار روانی و اجتماعی را پیش خواهند آورد که زندگی را در ابعاد فردی و اجتماعی مختل خواهد نمود.
حال باید چه کرد؟ و چه مدیریتی را در پیش گرفت؟
مددکاران اجتماعی چه می توانند بکنند؟
شکی نیست که پرداختن به این امر نیازمند تعامل تمامی دستگاهها، حرفه ها و علوم است. اما آنچه به ما مددکاران اجتماعی مربوط می شود عبارتست از:
۱٫ بصیرت دادن و هشدارهای جدی نسبت به حوادث و تبعات پیش رو به مسئولین و متولیان امر. در واقع کشیدن یک آژیر اجتماعی تا گوش مسئولان آنرا بشنوند و چشم شان ببینند.
۲٫ برقراری ارتباط بین مددکاران اجتماعی با مردم توسط بهزیستی و سایر سازمان ها و نهادهای دولتی به منظور ارائه خدمات مددکاری اجتماعی در ابعاد فردی، گروهی و جامعه ای. بی شک هدف این خدمات، دادن آرامش روانی و کم کردن اضطراب ها و افسردگی ها و هیجانات منفی و بالا بردن تاب آوری، ارائه بینش صحیح جهت مدیریت درست زندگی و سازگاری با شرایط پیش آمده خواهد بود.
پیشگیری مرحله دوم و سوم و درمان، از اهداف کلان مددکاری اجتماعی در ارائه خدمات حرفه ای خواهد بود.
