بیماری یک واقعیت اجتناب ناپذیر از زندگی انسان است؛ در هر دوره یک بیماری عفونی شایع می شود و علم بشر تا بتواند قدرت غلبه بر آن را بیابد کمی زمان می برد و گاهاً گروهی جان خود را بر اثر آن بیماری از دست می دهند. یکی از بیماری های عفونی سه دهه اخیر که گریبان گیر بشر شده ویروس اچ آی وی / ایذر بوده که چون فرد را از نظر جسمانی، روانی، اجتماعی و اقتصادی غیر فعال می سازد، نیاز به واکاوی نقش مددکار اجتماعی در روند درمان دارد.
نقش مددکار اجتماعی در تمام ابعاد در سه سطح پیشگیری قابل بررسی است:
در بعد اجتماعی، از آنجایی که مبتلایان به ایدز/ HIV همواره نگران واکنش های جامعه هستند، انگ، تبعیض و ترس باعث نگرانی فرد مبتلا و پنهان کاری و مخفی کاری و عدم تلاش برای درمان می شود. مددکاران اجتماعی ابتدا باید خود دارای اطلاعات و مهارت های کافی از روند بروز بیماری و راه های درمان باشند تا بتوانند با رفتار حرفه ای شایسته پذیرای فرد مبتلا بوده و در ثانی باید از منابع اجتماعی ارائه دهنده خدمات – مانند کلینیک های مثلثی و مراکز DIC و …-جهت ارجاع صحیح و تسهیل روند درمان مطلع باشند. جذب و آزمایش افراد باید به شیوه مددکاری اجتماعی باشد، در وهله اول اعتمادسازی کنند و سپس راهنمایی جهت درمان صورت بگیرد و از هرگونه برخورد ناشایسته و قهری باید خودداری شود.
مددکار اجتماعی رابط به فرد مبتلا، خانواده او و مراکز درمانی است که نیاز به فرهنگ سازی جهت پذیرش فرد بیمار، کاهش انگ و داغ، تلاش برای پذیرش فرد و کمک به شرکت داوطلبانه برای انجام آزمایش و پیگیری روند درمان و جلوگیری از انتقال بیماری به دیگر افراد دارد.
اقداماتی مانند توزیع سرنگ، برگزاری دوره های آموزشی رایگان، ناشناس ماندن هویت بیمار از جمله این اقدامات است که مددکار اجتماعی در مراکز در کنار تیم درمان انجام می دهد.
و ورود به لایه های سیاست گذاری و برنامه ریزی کاربردی جهت جلب حمایت های اجتماعی از دیگر نقش های مددکار اجتماعی است.
در بُعد اقتصادی، هم موضوع اصلی کم توانی فرد مبتلا در انجام فعالیت های اقتصادی و کسب درآمد بوده که عواملی چون عدم پذیرش او در محیط کار، رفت و آمد به کلینیک برای درمان صرف وقت برای آزمایش و دریافت دارو و … در این موضوع تأثیر دارند.
مسلماً رایگان بودن درمان و آزمایشات، ارائه خدمات حمایتی (مستمر و غیر مستمر)، کاریابی و اشتغال زایی برای فرد بیمار، حمایت از اعضای خانوار جهت بازتوانی روانی و اجتماعی از جمله اقدامات تأثیرگذار فعلی می باشد.
بُعد دیگر آگاه سازی عامه مردم از راه های انتقال و روش های پیشگیرانه از آلودگی می باشد که تهیه بروشور، برگزاری کلاس و کارگاه در مدارس و مراکز بهداشتی و آموزشی، تهیه فیلم و تیزر و … در این مرحله کمک کننده می باشد. البته خلاقیت و نوآوری و ایجاد حس کنجکاوی در جذب مخاطب و تأثیرگذاری موضوع (مانند طرح اتوبوس ایدز) نقش به سزایی دارد.
در نتیجه یک فرد بخاطر رفتار مخاطره آمیز و یا انتخاب های غیر منطقی می تواند مبتلا به ویروس شود و از آنجایی که هنوز راهی برای واکسینه کردن افراد وجود ندارد باید آموزش برای جلوگیری از افزایش مبتلایان نمود و افرادی که مبتلا شدند بدون اَنگ و سرزنش پذیرش و جهت کنترل بیماری راهنمایی شوند.
گردآورنده: زهره مهدوی | مددکار اجتماعی و روانشناس
منبع: گروه بزرگ مددکاران اجتماعی ایران در تلگرام
پایگاه اطلاع رسانی مددکاران اجتماعی ایران
