تاب آوری اجتماعی
قبل از صحبت در مورد تاب آوری اجتماعی باید دقیقا معنا و مفهوم این واژه را به درستی درک نمود و سپس به بحث در مورد این موضوع پرداخت.
ما در بحث ترومای اجتماعی به آسیب ها و تاثیرات منفی این معضل بر روح و روان یک جامعه صحبت کردیم و حالا می خواهیم به مقابله و درمان با آن بپردازیم.
اگر به بیان خیلی ساده بخواهیم صحبت کنیم این درمان و راه مقابله و ایستادگی در مقابل ترومای اجتماعی، تاب آوری اجتماعی نام دارد.
در تاب آوری اجتماعی شخص و جامعه تلاش می کنند که با توجه شرایط و بحران های بوجود آمده در آن، خود را با این اتفاقات وقف داده و به موازات این پایداری، تلاش می نماید با یکسری اعمال و اقدامات تاب آورانه به شرایط مطلوب و عادی قبل بازگردد.
این قدرت توانایی و هماهنگی با وقف دادن شخص و جامعه با بحران های بوجود آمده و تنش های روحی نوع دیگری از معنی و مفهوم تاب آوری اجتماعی است.
این نکته حائز اهمیت است که این راه مقابله و تاب آوری هم قبل از وقوع بحران صدق می کند و هم در زمان وقوع و هم بعد از وقوع آن تاثیر دارد.
تاب آوری اجتماعی جامعه ایران
تاب آوری اجتماعی جامعه ایران همواره از حیث ابعاد روانی و اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است و کارشناسان این حوزه در ایران بر تاثیر آن در رفتار جامعه درحال تحقیق می باشند.
برخی از عوامل مهمی که در جامعه ایران بر تاب آوری اجتماعی تاثیرگذار بوده اند و با توجه به تحقیقات انجام شده در مناطق مختلف مورد بررسی قرار گرفته به شرح زیر می باشد:
یکی از مهمترین عوامل با توجه به شناخت جامعه ما مبحث اعتقادات دینی و مذهبی مردم کشور ماست که در این امر بسیار تاثیر گذار است.
از دیگر عوامل مهم دیگر در تاب آوری اجتماعی بحث تعلق مکانی افراد جامعه می باشد که عاملی تحریک کننده در تاب آوری محسوب می شود.
یکی دیگر از عوامل تاب آوری در ایران بحث همدلی و همبستگی اجتماعی در بین اقشار جامعه می باشد که یکی از بهترین راه های مقابله با ترومای اجتماعی می باشد.
چگونگی ارتقاء تاب آوری اجتماعی
در جامعه کنونی ایران یکی از حساس ترین و تاثیرگذارترین عوامل تحریک و افزایش ترومای اجتماعی، عامل شبکه های مجازی می باشد که متقابلاً همین ابزار، بهترین راه برای ارتقاء تاب آوری اجتماعی نیز می باشد.
بررسی ها و تحقیقات انجام شده بر عوامل تحریک تاب آوری در سطح جامعه نشان داده که جامعه کنونی ما توسط شبکه های اجتماعی در حال بالابردن سطح آگاهی خود هستند.
اگر این ابزار به درستی کنترل شود و سطح آگاهی مردم از وقایع و اتفاقاتی که باعث ایجاد بحران های روحی و اجتماعی و غیره می شود را بالا ببرد می تواند تاثیر بسیار خوبی بر تاب آوری در جامعه داشته باشد.
اگر اعتماد اجتماعی به واسطه اعتماد سازی نهادی و بنیادی بالا برود خود یک عامل بسیار قوی بر افزایش تاب آوری در سطح جامعه می شود.
هرچه نهادهای مدیریت بحران بتوانند قبل از وقوع ترومای اجتماعی این بحران ها را کنترل نمایند، تاکتیک های ارتقاء تاب آوری اجتماعی نیز موثرتر خواهد بود.
ارتقاء تاب آوری جامعه در شرایط تروما
زمانی که تروما اجتماعی پیش می آید اولین و موثرترین راه برای جلوگیری و مقابله با آن، بالابردن سطوح کمّی و کیفی آگاهی آحاد مختلف جامعه نسبت به عوامل ایجاد کننده بحران می باشد.
زمانی که افراد یک جامعه بتوانند به درستی شرایط و اوضاع حاکم بر جامعه مانند شرایط اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و سایر عوامل تحریک و تخریب کنندهٔ روانی اجتماعی را درک نمایند می‌توانند به درستی واکنش مناسب را در زمان مناسب نشان دهند.
این رویکرد و اتخاذ مُدل های مقابله جمعی مانع از بوجود آمدن افکار مخرب و تحریک کننده می‌شود، همچنین روحیه‌ای مثبت اندیش را ایجاد می کند و از بوجود آمدن ترومای اجتماعی جلوگیری می کند.
جامعهٔ ما با بالا بردن میزان مهارت های زندگی اجتماعی و همچنین ارتقاء دادنِ توانایی درک و شنیدن نظرات جوانان در درون خانواده ها می تواند یک عامل قوی در جلوگیری از ترومای اجتماعی خلق نماید.
ابتدا خانواده و سپس جامعه می توانند با آگاهسازی های صحیح و فراگیر، در مسیر بالابردن کفایت اجتماعی افراد جامعه نقش بسیار موثری ایفا نمایند و برای مقابله افراد جامعه با مسائل و بحران های روانی اجتماعی یاریگری نمایند.
