اثرات جسمانی و روانی مصرف متامفتامین

اثرات جسمی روانی متامفتامین

دکتر جواد طلسچی یکتا؛ مددکار اجتماعی و مدیر مجله اینترنتی مددکاری اجتماعی ایران

مصرف طولانی مدت متامفتامین اثرات منفی بسیاری همچون اعتیاد به همراه دارد. اعتیاد، بیماری مزمن بازگشت به مصرف است که مشخصه آن جستجوی اجباری برای دارو و مصرف آن بوده و همراه با تغییرات مولکولی و عملکردی در مغز است.

میزان مجاز مصرف، با توجه به اثرات خوشایند متامفتامین – در صورت تکرار مصرف – گسترش می یابد. مصرف کنندگان اغلب نیاز دارند تا دوز مصرف خود را بالاتر برده و تعداد دفعات مصرف نیز افزایش می یابد و یا نحوه مصرف تغییر پیدا کرده تا به به اثر مطلوب دارو برسند. افرادی که به طور طولانی مدت این دارو را مصرف می کنند علائمی چون اضطراب شدید، گیجی، بی خوابی، اختلالات روانی و رفتار خشونت آمیز از خود بروز می دهند.

همچنین دچار علائم روان پریشانه ای نظیر پارانویا، خطای دیداری و شنیداری و توهماتی چون احساس حرکت حشره زیر پوست هستند. این علائم می تواند ماه ها و سال ها پس از ترک مواد نیز ادامه داشته باشد و استرسی که افراد مصرف کننده متامفتامین که سابقه روان پریشی نیز داشته اند از خود بروز می دهند، به بازگشت خود به خودی روان پریشی در اثر متامفتامین سرعت می بخشد.

اثرات جسمی روانی متامفتامین

این علائم و سایر مشکلات بیانگر تغییرات قابل توجهی در مغز این افراد است. مطالعات تصویر برداری از اعصاب، تغییراتی را در فعالیت سیستم دوپامین مغز نشان می دهد که با کاهش سرعت فعالیت مغز و آُسیب به یادگیری کلامی همراه بوده است. مطالعات درباره افرادی که مصرف شدید متامفتامین دارند همچنین تغییراتی ساختاری و عملکردی در نواحی ای از مغز را نشان داده است که مرتبط با احساس و حافظه بوده که دلیلی برای مشکلات شناختی و احساسی در این افراد به حساب می آید. 

بررسی مدل های اولیه نشان می دهد که مصرف متامفتامین در ساختارهای مغز مرتبط با تصمیم گیری، تغییراتی ایجاد نموده و به توانایی مغز در توقف رفتارهای اعتیادی غیرمفید و ضد تولیدی آسیب می رساند. این دو اثر با هم مرتبط بوده که نشان دهنده ی تغییر ساختاری در کاهش انعطاف پذیری روانی است. چنین تغییراتی در ساختار و عملکرد مغز می تواند توضیح دهد که چرا معتادین به متامفتامین سخت درمان می شوند و احتمال بازگشت به مصرف در اوایل درمان وجود دارد.

مصرف متامفتامین همچنین تاثیراتی منفی بر سلول های غیر عصبی مغز به نام میکروگِلیا داشته است. این سلول ها، سلامتی مغز را با دفاع در برابر عوامل آلوده و عفونی و از بین بردن سلول های آسیب دیده پشتیبانی می کند. محققان در مطالعه ای به کمک تصویربرداری از مغز به این نتیجه رسیدند که سطح سلول های میکروگلیا در افرادی که قبلا مصرف متامفتامین داشته اند بیشتر از دو برابر بوده است که بیانگر اثرات سمی بر سلول های مغز است. 

مصرف متامفتامین خطر سکته را نیز افزایش داده که می تواند آسیب غیر قابل بازگشت را در مغز باعث شود. همچنین خطر ابتلا به بیماری پارکینسون نیز در افرادی که سابقه مصرف این مواد را داشته اند دیده شده است.  از اثرات منفی جسمی مصرف این مواد نظیر کاهش وزن، فساد دندان و جراحات پوست نمی بایست غافل شد.

به طور کلی اثرات مصرف متامفتامین به دو صورت کوتاه مدت و بلند مدت تقسیم می شود:

اثرات کوتاه مدت:

خوشی زودگذر

افزایش چابکی و انرژی

افزایش تحرک جسمی

پر حرفی

افزایش تحریک جنسی

افزایش پرخاشگری

احساس هیجان، آشفتگی، اضطراب و ترس

علائم روان پریشی و مشکلات جدی روانشناختی نظیر شنیدن صدا، توهم، پارانویا، و رفتار خشونت آمیز

اثرات بلند مدت:

اثرات روانشناختی طولانی مدت مصرف متامفتامین که با افزایش ریسک موارد زیر همراه است:

اضطراب، افسردگی، پارانویا

بی خوابی

کاهش تمرکز و حافظه ضعیف

رفتار روان پریشانه

افکار مرتبط با خودکشی و دیگرکُشی

خشونت

 

منبع:

What are the long-term effects of methamphetamine misuse_ _ National Institute on Drug Abuse (NIDA).mhtml

NADK __ What are the mental health risks of methamphetamine use_.mhtml