رویکرد اقتصاد خوشبختی؛ در مسیر توانمندسازی زنان سرپرست خانواده

زندگی در دنیای مدرن دارای پیچیدگی های فراوانی است، بنابراین نیازهای انسان امروزی گسترده گشته است، اگر بخواهیم پاسخ نیازهای این انسان را تنها با تکیه بر روش هایی که تاکنون از آنها استفاده می کرده ایم بیابیم موفق نخواهیم شد که به او کمک و یاری کنیم. بی تردید پاسخ به نیازهای او در دیدگاه های بین رشته ای نهفته است تنها در این صورت انسان هوشمند امروزی احساس توانمندی خواهد کرد. از همین رو با ترکیب علم روانشناسی و مددکاری اجتماعی به همراه اقتصاد، دیدگاه جدیدی در علوم انسانی تحت عنوان اقتصاد خوشبختی ایجاد شده است. این رویکرد به بیان صرف نظریه های اقتصادی نمی پردازد بلکه این نظریه ها را به گونه ای بیان می دارد با فهم و درک صحیح آنها می توان به رشد و ترقی جوامع کمک کرد و همچنین انسان را با دیدگاهی آشنا ساخت که او بتواند علت بسیاری از رفتار و انگیزه های خود و همچنین دلایل شادکامی یا عدم شادکامی خود را کشف کند.
رویکرد اقتصاد خوشبختی برای عملیاتی کردن هدف خود به تنظیم و ارائه الگو و روش های بودجه بندی و مدیریت اقتصاد خانواده پرداخته است. مهمی که در مددکاری اجتماعی کاربرد فراوانی دارد. اصول بودجه بندی و آشنایی با روش های پس اندازی، علمی است که از زنان سرپرست خانوار گرفته تا اقشار پردرآمد جامعه و حتی متخصصین مددکاری اجتماعی بایستی با آن آشنا شوند تا بتوانند به تعادل و شادکامی در زندگی خود دست پیدا کنند. بی تردید آگاهی از منابع مالی و زمان بندی صحیح امور برای اتمامی افراد ضروری است، در بسیاری از مواقع منابع انسان به اندازه ای که او می اندیشد محدود نیستد، رویکرد بودجه بندی به افراد یاد می دهد که چگونه منابع و محدودیت های خود را کشف کنند، برنامه زمانبدی ای معقول و منطقی که منتهی به تعادل می گردد، برای خود طراحی کنند، چگونه جدول بودجه بندی خود را طراحی کنند و در نهایت به این جدول پایبند بمانند.
رسالت مددکار اجتماعی به عنوان فردی که مسئولیت حرفه ای یاورانه را بر عهده دارد تنها به آموزش مسائل مطرح شده در بالا خلاصه نمی گردد بلکه او بایستی به مددجو خود آموزش دهد که چگونه به بودجه طراحی شده خود پایبند ماند، خطاهای آنرا شناسایی کند و بتواند بودجه خود را اصلاح نماید.
برای نیل به چنین هدفی می توان از پایگاه های همیار بهره برد. در جلسات این پایگاه ها افراد ابتدا با بهره مندی از یاری و کمک مددکار اجتماعی خود با مفاهیم و روش های بودجه بندی آشنا خواهند شد و سپس خود به طراحی بودجه شان اقدام می کنند. در قدم بعدی با همیاری از یکدیگر خطاهای بودجه بندی شان را شناسایی می کنند تا در نهایت به بودجه ای منطقی دست پیدا کنند که قابل اجرا و پایبندی است.
در بسیاری از موارد افراد قادر نیستند که به بودجه خود پایبند باشند در اینصورت با بهره مندی از این پایگاه ها خواهند توانست به تبادل نظر پیرامون این مشکل بپردازند و در نهایت راهکارهایی را به یکدیگر ارائه دهند که احتمال اجرای بودجه بندی شان را بالا می برد. در این پایگاه ها افراد علاقه مند پس از گذشت زمانی خود به مربی تبدیل می شوند و می توانند به دیگران در این امور یاری رسانند.

مهدی فلاحی کارشناس ارشد روانشناسی و کارشناس مددکاری اجتماعی
سیده پونه امام شوشتری کارشناس ارشد توسعه اقتصادی و برنامه ریزی
از سری مقالات و یادداشتهای توانمندسازی زنان سرپرست خانواده