اجتماعی شدن از طریق فعالیت بدنی: نقش رفتارهای والدین

اجتماعی شدن از طریق فعالیت بدنی: نقش رفتارهای والدین
دکتر مریم نزاکت الحسینی؛ دانشیار گروه رفتار حرکتی دانشکده علوم ورزشی دانشگاه اصفهان

اثرگذاری رفتارهای والدین بر مشارکت ورزشی کودک را می توان از دو جنبه مورد بررسی قرار داد. یکی میزان مشارکت والدین در فعالیت های ورزشی کودک و دیگری نقش الگو یا مدل بودن والدین.

منظور از مشارکت والدین، تشویق کودک برای شرکت در فعالیت های ورزشی، خرید تجهیزات ورزشی، پرداخت شهریه کلاس های ورزشی، مشاهده مسابقات یا فعالیت های ورزشی کودک می باشد. همچنین والدین می توانند نقش یک حامی قوی را بازی کنند. این حمایت می تواند مادی، معنوی، احساسی، اطلاعاتی و حتی شامل رساندن کودک به محل تمرین باشد. بسیاری از تحقیقات حمایت والدین را به عنوان مهم ترین تسهیل کننده برای مشارکت در فعالیت بدنی می دانند.

منظور از نقش الگو یا مدل بودن والدین، میزان مشارکت خود آن ها در فعالیت های سازماندهی شده ورزشی می باشد. مشارکت والدین اثر سودمندی بر مشارکت ورزشی کودک دارد زیرا نشانه وجود یک علاقه مشترک بین والد و کودک و تعامل میان آنهاست.

کودکانی که والدین آن ها فعال هستند و در فعالیت های ورزشی مشارکت می کنند، با احتمال بیشتری در فعالیت های ورزشی شرکت می کنند. در این حالت، الگو بودن والد می تواند سبب افزایش شایستگی اجتماعی، فرصت انجام اشتباه و شکل دادن هویت از طریق ورزش شود.

نقش والدین در مشارکت ورزشی همواره سودمند نخواهد بود. مشارکت کم و مشارکت بیش از اندازه هر دو می تواند آثار مخربی داشته باشد. مشارکت کم والدین سبب می شود تا کودک با کاهش حمایت عاطفی و مادی برای مشارکت در ورزش مواجه شود. همچنین مشارکت زیاد از حد والدین و داشتن انتظارات غیر واقعی می تواند اثرات مخربی چون برنامه ریزی بیش اندازه، فشار و عدم فرصت استقلال و خودمختاری در کودک داشته باشد و برخلاف انتظار در جامعه مترقی و رو به رشد امروزی باعث ایجاد استرس، اضطراب و افسردگی و در نهایت ترک ورزش گردد.

شرایط مشابهی می تواند در مورد نقش مدل بودن والدین نیز وجود داشته باشد. والدینی که درگیر حیطه های مختلف  ورزشی هستند، ممکن است زمان کافی برای حمایت کودک جهت مشارکت در فعالیت های ورزشی را نداشته باشند. تحقیقات نشان می دهد کودکانی که والدین آن ها نقش مربی را برایشان بازی می کنند و آن ها را برای بردن تحت فشار قرار می دهند، سریع تر ورزش را ترک می کنند.

توضیحات بیشتر در خصوص اثرگذاری افراد مهم بر مشارکت ورزشی کودک از طریق شرکت در فعالیت های بدنی و پذیرش نقش اجتماعیشان را در یادداشت بعدی مطالعه بفرمایید. این نوشته، چهارمین یادداشت از مجموعه یادداشت هایی است که در خصوص ارتباط رشد حرکتی و کفایت و توانش اجتماعی کودکان و نوجوانان دنبال می کنیم.

منابع:

Howie, E. K., Daniels, B. T., & Guagliano, J. M. (2020). Promoting physical activity through youth sports programs: It’s social. American Journal of Lifestyle Medicine, ۱۴(۱), ۷۸-۸۸

Mennesson, C., Bertrand, J., & Court, M. (2019). Boys who don’t like sports: family lifestyle and transmission of dispositions. Sport, Education and Society, ۲۴(۳), ۲۶۹-۲۸۲

Newhouse-Bailey, M., Dixon, M. A., & Warner, S. (2015). Sport and family functioning: Strengthening elite sport families. Journal of Amateur Sport, ۱(۲), ۱-۲۶

Langøy, A., Smith, O. R., Wold, B., Samdal, O., & Haug, E. M. (2019). Associations between family structure and young people’s physical activity and screen time behaviors. BMC public health, ۱۹(۱), ۴۳۳

Qunito Romani, A. (2020). Parental behaviour and children’s sports participation: Evidence from a Danish longitudinal school study. Sport, Education and Society, ۲۵(۳), ۳۳۲-۳۴۷

Libertuse, Hauf (2017). Editotial: Motor skills and their foundation role for perceptual, social, and cognitive development. Frontiers in Psychology. Volume 8