فهرست عناوین مطلب
۵ رویکرد نظری مورد استفاده در کارهای موردی مددکاری اجتماعی
پایگاه خبری اختصاصی مددکارنیوز
کار موردی یک عمل مددکاری اجتماعی است که شامل کمک به افراد، خانواده ها و گروه ها برای رسیدگی به مشکلات و دستیابی به اهدافشان می شود.
مددکاران اجتماعی از انواع رویکردهای نظری برای هدایت کار خود استفاده می کنند که هر کدام مجموعه ای از مفروضات خاص خود را در مورد رفتار انسانی و علل مشکلات دارند.
برای پیمایش مؤثر پیچیدگی‌های کار موردی، مددکاران اجتماعی اغلب بر رویکردهای نظری مختلفی تکیه می‌کنند که چارچوب‌هایی را برای درک رفتار انسانی، هدایت مداخلات و تسهیل تغییرات مثبت فراهم می‌کنند.
در این مطلب به برخی از رویکردهای نظری کلیدی که معمولاً در کار موردی استفاده می‌شوند، می پزذازیم و اهداف و اصول آنها را برجسته می‌نماییم.
برخی از رایج ترین رویکردهای نظری مورد استفاده در کار موردی
- نظریه وجودی بر جستجوی فرد برای معنا و هدف در زندگی متمرکز است. این مبحث بر اهمیت اراده و مسئولیت آزاد فرد تاکید می کند و مراجعین را تشویق می کند تا کنترل زندگی خود را در دست بگیرند.
- نظریه شناختی بر نقش افکار در شکل دادن به رفتار متمرکز است. این مبحث به مراجعین کمک می کند تا افکار منفی خود را شناسایی کرده و به چالش بکشند و آنها را با افکار مفیدتر و واقع بینانه جایگزین سازند.
- تئوری اصلاح رفتار بر تغییر رفتار قابل مشاهده از طریق استفاده از پاداش و تنبیه تمرکز دارد. این مبحث اغلب برای درمان مشکلات خاص مانند اضطراب یا اعتیاد استفاده می شود.
- رویکرد حل مسئله بر کمک به مراجعان برای شناسایی و حل مشکلاتشان تمرکز دارد. این مبحث یک رویکرد عملی و هدف گرا است که می تواند برای رسیدگی به طیف گسترده ای از مسائل مورد استفاده قرار گیرد.
- یک رویکرد التقاطی از عناصر چند رویکرد نظری استفاده می کند. این رویکرد می‌تواند برای مراجعین با مشکلات پیچیده یا مددکاران اجتماعی که می‌خواهند مداخلات خود را با نیازهای خاص جامعه هدف شان تنظیم کنند، مفید باشد.
نظریه وجودی
نظریه اگزیستانسیال مبتنی بر این باور است که انسان ها موجوداتی آزاد و مسئول هستند که دائماً در جستجوی معنا و هدف در زندگی هستند. این نظریه بر اهمیت انتخاب و مسئولیت تأکید می کند و مراجع را به چالش می کشد تا کنترل زندگی خود را در دست بگیرد.
نظریه وجودی می تواند یک رویکرد مفید برای مراجعانی باشد که با مسائلی همچون افسردگی، اضطراب یا اعتیاد دست و پنجه نرم می کنند. همچنین می تواند برای مراجعینی که با چالش های دشوار زندگی همچون مرگ یکی از عزیزان یا از دست دادن شغل مواجه هستند، مفید باشد.
نظریه شناختی
نظریه شناختی مبتنی بر این باور است که افکار، احساسات و رفتارهای ما همگی تحت تأثیر افکار ما هستند. این نظریه به مراجع کمک می کند تا افکار منفی خود را شناسایی کرده و به چالش بکشد و آنها را با افکار مفیدتر و واقع بینانه جایگزین نماید.
نظریه شناختی می تواند یک رویکرد مفید برای مراجعانی باشد که با اضطراب، افسردگی یا سایر مشکلات سلامت روان دست و پنجه نرم می کنند. همچنین می تواند برای مراجعینی که در روابط یا محل کار خود با مشکلاتی روبرو هستند مفید باشد.
نظریه اصلاح رفتار
نظریه اصلاح رفتار مبتنی بر این باور است که رفتار آموختنی است و می توان آن را از طریق استفاده از پاداش و تنبیه تغییر داد. این نظریه اغلب برای درمان مشکلات خاص مانند اضطراب یا اعتیاد استفاده می شود.
نظریه اصلاح رفتار می تواند یک رویکرد مفید برای مراجعانی باشد که با مشکلات ناشی از رفتار خود دست و پنجه نرم می کنند. به عنوان مثال، می توان از آن برای کمک به مراجعان برای ترک سیگار، کاهش وزن یا مدیریت خشم استفاده کرد.
رویکرد حل مسئله
رویکرد حل مسئله، رویکردی عملی و هدف گرا به پرونده سازی است. این رویکرد به مراجعان کمک می کند تا مشکلات خود را با تقسیم کردن آنها به مسائل کوچکتر شناسایی و حل کنند. این رویکرد می تواند برای رسیدگی به طیف وسیعی از مسائل، از مشکلات روزمره تا چالش های پیچیده زندگی مورد استفاده قرار گیرد.
رویکرد حل مساله می تواند برای مراجعانی که با مشکلاتی که به نظر طاقت فرسا یا غیرقابل حل به نظر می رسند دست و پنجه نرم می کنند مفید باشد. همچنین می تواند برای مراجعانی که برای توسعه مهارت های جدید یا استراتژی های مقابله ای به کمک نیاز دارند مفید باشد.
رویکرد التقاطی
رویکرد التقاطی از عناصر چند رویکرد نظری استفاده می کند. این رویکرد می‌تواند برای مراجعینِ با مشکلات پیچیده یا مددکاران اجتماعی که می‌خواهند مداخلات خود را با نیازهای خاص مراجعین شان تطبیق دهند، مفید باشد.
در برخی موارد، یک رویکرد التقاطی می تواند موثرتر از یک رویکرد نظری واحد باشد. با این حال، برای مددکاران اجتماعی مهم است که درک قوی از رویکردهای نظری متعدد داشته باشند تا از این رویکردها، متناسب با نیازشان به طور موثر استفاده نمایند.
نتیجه گیری
رویکردهای نظری مورد بحث در این مطلب، تنها تعدادی از رویکردهای بسیاری هستند که مددکاران اجتماعی در رسیدگی به پرونده هایشان استفاده می کنند.
بهترین رویکرد برای یک مراجع خاص، به نیازها و شرایط فردی وی بستگی دارد. برای مددکاران اجتماعی مهم است که با انواع رویکردهای نظری آشنا باشند تا بتوانند روش مناسب را برای مراجعین خود انتخاب کنند.
امیدوارم این مطلب در ارائه یک مرور کلی از برخی از رایج ترین رویکردهای نظریِ مورد استفاده در کار موردی مفید بوده باشد.
۵ Theoretical Approaches Used in Case Work: A Guide for Social Workers
