گفت‌وگو با رئیس انجمن مددکاری ایران به بهانه حادثه تلخ «آتنا» | جای خالی مراقبت‌های اجتماعی پس از آزادی مجرمان | ارائه آموزش خودمراقبتی به کودکان درکشور تابو است
رئیس انجمن مددکاری ایران در خصوص حادثه تلخ مرگ “آتنا” با بیان آنکه آتنا اولین قربانی چنین حوادثی نبوده و آخرین آن هم نیست گفت: به بهانه وقوع چنین حوادثی در کشور باید ارائه آموزشهای خودمراقبتی و همچنین فرهنگ‌سازی در زمینه ارائه آموزشهای سلامت جنسی در دستور کار قرار گیرد زیرا با عدم اطلاع رسانی در این حوزه نمی‌توانیم شاهد سلامت جنسی در کشور باشیم.
وی در ادامه با بیان اینکه پیش از آتنا نیز پرونده قتل “ستایش قریشی” سر و صدای زیادی در فضای مجازی بر پا کرد و امروز آتنا مورد توجه قرار گرفته است گفت: آتنا آخرین کودک قربانی این چرخه نیست. بسیار مهم است بتوانیم در حوزه انواع آزارهایی که به کودکان لطمه می‌زند تدابیری آغاز کنیم که خشونت و آزار جنسی نیز یکی از اشکال همین کودک آزاری‌هاست.
آموزش خودمراقبتی به کودکان مستلزم ارائه اطلاعات به‌هنگام به آنهاست
رئیس انجمن مددکاری ایران در ادامه با تاکید بر آنکه باید به کودکان آموزش دهیم که چگونه از خود مراقبت کنند اظهار کرد: آموزش خودمراقبتی به کودکان مستلزم ارائه اطلاعات به‌هنگام به آنان است. برای مثال باید به کودکان در خصوص محافظت از اعضای بدنشان و یا تعرض، در هر دو جنسیت (دختر و پسر) آموزشهای لازم را ارائه کنیم.
چلک ادامه داد: متاسفانه ارائه آموزش خودمراقبتی در کشور تابو است، این در حالیست که باید بدانیم آموزش چنین مسائلی صرفا و لزوما به معنای ترویج ارتباط جنسی نیست.
وی با انتقاد از عدم ارائه آموزشهای مذکور تاکید کرد: نتیجه وجود موانع، برخی تابوها وعدم ارائه آموزشهای به هنگام را امروز می‌بینیم.
رئیس انجمن مددکاری ایران با بیان آنکه حادثه قتل آتنا توسط یکی از نزدیکان مورد اعتماد خانواده وی صورت گرفت که این مسئله نیاز به بررسی دارد، افزود:
بسیاری از خانواده‌ها در برابر تعرض جنسی کودکان خود به خاطر حفظ آبرو سکوت می‌کنند در حالیکه با ارائه آموزشهای لازم و فرهنگسازی‌های صحیح بر روی این مسائل سرپوش گذاشته نخواهد شد.
لزوم ارائه آموزشهای کافی در خصوص انواع کودک آزاریها به والدین و مربیان
ساعت طلایی آسیب کودکان
چلک در ادامه با تاکید بر آنکه باید به والدین، مربیان و سایر کسانیکه با کودکان سر و کار دارند نیز ، آموزشهای کافی و لازم در خصوص انواع کودک آزاری و مراقبت‌های اجتماعی ارائه شود ادامه داد: باید منابع اجتماعی به افراد معرفی شود. این در حالیست که در حال حاضر در بسیاری از مواقع این منابع اجتماعی در دسترس افراد نیستند و افراد چگونگی مراقبت جنسی از خود را نمی‌دانند.
وی در ادامه ضمن اشاره به آنکه پارس آباد استان اردبیل که محل زندگی این کودک بوده است شهر بسیار کوچکی است گفت: ما می‌بینیم که حتی در یک شهر کوچک هم نظارت، کنترل اجتماعی و مسئولیت اجتماعی وجود ندارد، تا جایی که خانواده این کودک پنج تا شش ساعت پس از این حادثه نمی‌دانستند که فرزندشان کجاست و این ساعات همان زمان طلایی آسیب به کودک بوده است.
رئیس انجمن مددکاری ایران ادامه داد: حادثه تلخ مرگ آتنا فرصتی است که یک بار دیگر بر ارائه آموزشهای خود مراقبتی در کشور تاکید کنیم.
چلک همچنین با اشاره به آنکه فرد متعرض به آتنا متاهل بوده است گفت: در این پرونده می‌بینیم که فرد متعرض به این کودک متاهل بوده اما باز هم به روابط فرازناشویی گرایش داشته است به این ترتیب عدم رضایت زناشویی عواقب جدی به دنبال دارد.
جای خالی مراقبت‌های اجتماعی پس از آزادی مجرمان از زندان
وی همچنین بر مسئله «مجرمان تحت رصد» نیز تاکید کرد و افزود: در این پرونده می‌بینیم که فرد متجاوز سابقه دار بوده است. این در حالیست که مراقبت‌های اجتماعی پس از زندان و آزادی فرد مجرم با توجه به نوع جرم و مجازات وی در کشور وجود ندارد.
رئیس انجمن مددکاری ایران در ادامه عنوان کرد: از سال ۷۸ ایده‌ای مبنی بر وجود پرونده اجتماعی برای تمامی آحاد جامعه دارم و معتقدم در حوزه اجتماعی همچون حوزه سلامت افراد نیاز به پرونده اجتماعی دارند تا بتوانیم اطلاعات صحیح از وضعیت آنها داشته باشیم.
چلک ادامه داد: در تمامی کشورهای دنیا افراد پس از خروج از زندان با توجه به جرم خود هر چند وقت یک بار خود را معرفی می‌کنند که نیاز است این روند در کشور نیز اجرایی شود، زیرا معتقدم باید بازتوانی و بازگشت افراد مجرم به جامعه گام به گام صورت بگیرد و نباید به یکباره آنها را رها کنیم.
ارائه جزییات حوادث آزارهای جنسی صلاح نیست و موجب هراس در جامعه می‌شود
وی در ادامه با بیان آنکه طرح مسائلی همچون حادثه آتنا با جزئیات دقیق موجب هراس اجتماعی می‌شود گفت: نباید با ارائه جزئیات چنین حوادثی هراس اجتماعی در کشور ایجاد کنیم و رسانه‌ها باید به بهانه وقوع اتفاقات اینچنینی فرهنگ سازی در جهت افزایش خودمراقبتی‌ها به منظور جلوگیری از وقوع چنین حوادثی را در دستور کار خود قرار دهند. این در حالیست که ارائه جزئیات در چنین مواردی کمک کننده نیست.
رئیس انجمن مددکاری ایران با بیان آنکه رسانه‌ها به تنهایی در حوزه مسائل اجتماعی نمی‌توانند موثر عمل کنند اما فعالیت آنها بسیار تاثیرگذار است عنوان کرد: وقتی رسانه‌ها در قالب رسانه‌های زرد چنین موضوعاتی را با جزئیات مطرح می‌کنند باید بدانند که این رویکرد به صلاح جامعه نیست و یک هراس اجتماعی ایجاد می‌کند.
چلک ادامه داد: به دنبال رسانه‌ای شدن حادثه آتنا شاهد جریحه دار شدن عواطف عمومی بودیم که البته ابراز احساسات نباید با خشم و رفتارهای خشونت آمیز همراه شود به طوریکه شاهد بودیم برخی از افراد به خانه فرد متجاوز و خانواده وی حمله کرده بودند.
وی افزود: به هر حال باید بپذیریم که آن فرد دارای فرزند و همسر و مادر است و آنها گناهی ندارند و نباید با چنین رفتارهایی احساس شرمندگی را در آنها افزایش دهیم تا جایی که آنها دیگر نتوانند در آن شهر زندگی کنند. باید اجازه دهیم قانون و قانونگذار در این حوزه تصمیم گیری کنند. البته قانونگذار نیز باید با سرعت و شفافیت و با توجه به اقتضای پرونده در این زمینه تصمیم بگیرد.
چلک ضمن تاکید بر اینکه باید تابوهای آموزش سلامت و بلوغ جنسی در جامعه شکسته شود گفت: با نگفتن و پنهان کردن و عدم ارائه اطلاعات به افراد نمی‌توانیم در جامعه سلامت جنسی داشته باشیم.
چند کودک را در اتاقی در بسته تنها نگذاریم
دستگاه‌هایی که می‌توانند خودمراقبتی را آموزش دهند
وی در ادامه به برخی رویکردهای تربیتی اشتباه از سوی خانواده‌ها اشاره کرد و گفت: در حال حاضر شاهد آن هستیم که چنانچه چند کودک در خانه‌ای در حال بازی کردن باشند خانواده‌ها آنها را در یک اتاق گذاشته و در را بر روی آنها می‌بندند در حالیکه منطق تربیت صحیح این نیست بلکه خانواده باید اجازه دهد کودکان در محیطی باز فعالیت کنند و سر و صداهای آنها را نیز تحمل کنند و هر چند یکبار نیز به محل بازی آنها سر بزنند.
رئیس انجمن مددکاری ایران با تاکید بر آنکه باید مراقبت از اعضای بدن را به کودکان خود آموزش دهیم اظهار کرد: باید به کودکان در این زمینه آموزش داده شود و به آنها گفته شود که چه کسی و در چه شرایطی می‌تواند حریم ممنوعه آنها را ببیند یا لمس کند.
چلک ادامه داد: باید فضای امنی را برای کودک ایجاد کنیم تا اگر توسط یکی از نزدیکان مورد آزار جنسی قرار گرفت به راحتی مسئله را به والدین خود اطلاع دهد.در راستای کاهش آسیب‌های اینچنینی بهزیستی ، آموزش و پرورش، سازمان تبلیغات اسلامی، صدا و سیما و رسانه‌ها نیز می‌توانند بسیار موثر عمل کرده و در ارائه آموزشهای خود مراقبتی فعالیت کنند.
رئیس انجمن مددکاری ایران همچنین در خصوص آنکه برخی حجاب نامناسب آتنا را علت بروز چنین حادثه‌ای می‌دانند گفت: کودکان کمتر از شش سال کودکان غیر ممیزه هستند و با طرح مسائلی مبنی بر آنکه عدم رعایت حجاب از سوی این کودک باعث وقوع چنین حادثه‌ای شده است موافق نیستم، زیرا معتقدم باید نوع نگاهمان را در این حوزه تغییر دهیم و بپذیریم فرد متجاوز به آتنا اختلال روانی داشته و سابقه دار نیز بوده است.
