نشست خبری چهارمین جشنواره بین‌المللی تئاتر معلولان، دیروز و با حضور مدیران بهزیستی و هنرمندان داور این جشنواره، در سازمان بهزیستی کشور برگزار شد.
به گزارش مجله اینترنتی مددکاری اجتماعی ایران، روزنامه تعادل نوشت: در ابتدای این نشست حسین نحوینژاد، معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی، با اشاره به تحت پوشش بودن یک میلیون و ۳۰۰هزار معلول و دو‌هزار و ۲۰۰ مرکز توانبخشی غیردولتی در بهزیستی گفت: «یکی از اجزای تفکیک ناپذیر این مراکز توانبخشی، مربی هنری است که ضروی است که پروتکل آن به تدریج تدوین شود و مجامع هنری نیز به آن کمک کنند. از ۲۲ سال پیش یعنی در سال ۷۳، واحد مداخلات هنری و هنر درمانی در حوزه معلولیت در بهزیستی ایجاد شده و اکنون نیز در پی تشویق فعالیت‌های هنری بین معلولان هستیم.»
او ادامه داد: «سازمان بهزیستی یک سازمانی است که در بعد پیشگیری و مداخله، خدمات تخصصی ارائه می‌دهد و نباید روزمرگی‌ها و خدمات روزانه ما را از ماموریت اصلی که پیشگیری است باز دارد. اما در فعالیت برای معلولان، پیشگیری به معنای مصطلح آن مدنظر نیست. همین که معلولی که نابینا شده را با ابزار و شرایطی از خانه خارج کرده و وارد محیط اجتماعی کنیم و از او فردی هنرمند و توانمند بسازیم، پیشگیری اتفاق افتاده که از تشدید و تعمیق آسیبها جلوگیری کرده است.»
معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی با اشاره به وقفه ۹ ساله بین جشنواره سوم تئاتر معلولان تا جشنواره چهارم که امسال برگزار می‌شود، گفت: «هنر از اجزای اساسی توانمندسازی است. هنر می‌تواند ابزاری ایجاد کند که به صورت موجز و به دور از سخنان شعاری و بحث‌ها و جلسات خسته‌کننده، مساله و مشکلات معلولان را برای مردم و مسوولان مطرح کند و راهکاری اندیشیده شود. معلولیت مشکل فرد معلول و خانواده‌اش نیست؛ بلکه همه جامعه باید به صورت پویا در این زمینه فعالیت کنند. هنر تئاتر در هنر درمانی مد نظر مسوولان قرار گرفت و هدف این بود که آن را به یک گفت‌وگوی بین‌المللی تبدیل کنیم که تاکنون ۳ دوره جشنواره تئاتر برگزار شده است.»
او با بیان اینکه سازمان بهزیستی افتخار خدمت به ۱۰هزار بیمار روانی مزمن را دارد که بیمارستان‌ها آنها را پذیرش نمی‌کنند، گفت: «حتی همین افرادی که بیمارستان‌ها از خدمات‌رسانی به آنها عاجزند، گروه هنری دارند و این فعالیت‌های هنری باعث شده که دارودرمانی هم موثرتر باشد.» در ادامه، سعید صادقی، مدیرکل بهزیستی استان اصفهان که میزبانی چهارمین جشنواره بین‌المللی تئاتر معلولین را به عهده دارد، گفت: «این جشنواره از ۱۲ تا ۱۷ آذرماه امسال در اصفهان برگزار می‌شود؛ وفاق بسیار خوب و همتی عالی در اصفهان با دستور استاندار ایجاد شده است و این از نقاط قوت این دوره از جشنواره است. مناسب‌سازی شرایط نیز برای حضور معلولان عزیز در سالن‌ها و مراکز دیگر انجام شده است.»
ستاره‌های تنها
اصغر همت، هنرمند تئاتر و داور جشنواره، در ادامه نشست، گفت: «مدتی بی‌مهری مدیران شامل تئاتر و بهزیستی شد، اما خوشحالم که دوباره این تلاش شکل گرفته است و دوره تازه جشنواره در آستانه برگزاری است.» او ادامه داد: «خوشحالم دوباره برای این بخش از جامعه یعنی معلولان جشنواره‌یی با موضوع تئاتر برگزار می‌شود. گفته می‌شود بازیگر باید از سلامت جسمی و روحی صد درصد برخوردار باشد، اما سال‌هاست شاخه‌یی جدید در تئاتر برای معمولان گشوده شده و برای معلولان کشورمان هم اتفاق تئاتری خوبی قرار است رخ دهد.» مدیرعامل خانه تئاتر با بیان اینکه هر امری باعث شود اندکی امید به جامعه معلولان تزریق شود، اتفاقی مبارک است، گفت: «این تلاش مسوولان بهزیستی را برای برگزاری جشنواره بین‌المللی معلولان ارج می‌نهم و معتقدم بین‌المللی شدن آن امیدی برای این جامعه به ارمغان خواهد آورد. من به عنوان مدیرعامل خانه تئاتر اعلام می‌کنم خانه تئاتر هیچ کمکی برای پیشبرد هدف والای شما دریغ نخواهد کرد.» هنگامه مفید، هنرمند تئاتر عروسکی نوجوان نیز در این جلسه گفت: «من از شعار این جشنواره بسیار به وجد آمدم. عنوان «جشن دوستی، با احترام به تفاوت‌ها» عنوانی بسیار زیباست.» او ادامه داد: «من تجربه داوری برای تئاتر معلولان را تاکنون نداشتم اما احساس می‌کنم به غیر از تلاش هنرمندان معلول، باید به کار مربیان آنها هم بسیار دقت کرد.» این هنرمند تئاتر کودک و نوجوان از رسانه‌ها خواست تا در پوشش خبری هنرمندان تئاتر معلولین کوشا باشند و گفت: «این گروه‌های تئاتری شاید از ستاره‌هایی که می‌شناسیم خالی باشند، اما ستاره‌های خودشان هستند و من از شما می‌خواهم این ستاره‌ها را تنها نگذارید.»
تئاتر برای همه
فاطمه فخری، دبیر چهارمین جشنواره بین‌المللی تئاتر معلولان گفت: «۸ کارگاه تخصصی توسط ۸ کمپانی مطرح بین‌المللی در حوزه تئاتر معلولان در این دوره جشنواره برگزار می‌شود. بطور مثال از دانشگاه فرانکورت دو کارگاه با موضوع بیوگرافی تئاتر و زبان بدن برگزار می‌شود و کشور ایتالیا پنلی با موضوع زبان بدن در معلولان ذهنی برپا می‌کند و ما همچنین از همکاران آگوستو بووال در زمینه کارگاه تئاتر شورایی استفاده می‌کنیم. در نظر داریم تا آثار برجسته چهارمین جشنواره بین‌المللی تئاتر معلولان را در جشنواره بین‌المللی ادینبورگ شهر ادینبرو اسکاتلند نیز شرکت دهیم.» او ادامه داد: «سال گذشته شعار جشنواره تئاتر فجر «تئاتر برای همه» بود و ما قصد داشتیم با توجه به این شعار از هنرمندان تئاتر معلولان برای مشارکت در جشنواره استفاده کنیم، اما میسر نشد. امسال اما طی نشستی که با مسوولان این دوره از جشنواره داشتیم، قرار شد تعدادی از این آثار توسط نمایندگانی از جشنواره انتخاب شده و به آن راه پیدا کند.»
او افزود: «همچنین در نظر داریم تا پس از اتمام جشنواره تورهای داخلی و خارجی برای گروه‌های تئاتر معلولان برگزار کنیم. همچنین پیش از جشنواره نیز ۷ تا ۱۰ گروه نیز اجرای عمومی خواهند داشت.»
۴۱ گروه نمایشی در جشنواره تئاتر معلولان
در ادامه این نشست، زهرا نوع‌پرست، مدیرکل دفتر توانبخشی روزانه و توانبخشی بهزیستی کشور، با اشاره به برگزاری ۴۰ جشنواره منطقه‌یی و بین‌المللی از سال ۸۳ تاکنون گفت: «برگزیدگان جشنواره‌های منطقه‌یی تئاتر معلولان اکنون در چهارمین جشنواره بین‌المللی تئاتر معلولان به رقابت می‌پردازند. امسال ۳۵ گروه نمایشی از ۲۲ استان ایران و شش گروه نمایشی در بخش بین‌الملل این جشنواره حضور دارند.»
او با اشاره به بخش‌های جشنواره گفت: «بخش‌های صحنه‌ای، خیابانی، کودک و نوجوان، بین‌المللی و نمایشنامه‌نویسی در این جشنواره وجود دارند. ۱۲ کارگاه آموزشی در این جشنواره پیش بینی شده است و همچنین چهره‌هایی مانند خانم هنگامه مفید در بخش کودک و نوجوان، اصغر همت، قطب‌الدین صادقی، افسانه بایگان، کوروش سرابی‌زاده در بخش‌های صحنه‌یی و خیابانی داوران این دوره از جشنواره هستند.» نوع‌پرست همچنین با اشاره به کشورهای خارجی این جشنواره گفت: «آلمان، ایتالیا، بلژیک، هلند، اوگاندا و ارمنستان در بخش اصلی و نیز کشورهای فرانسه، بنگلادش در بخش مهمان چهارمین جشنواره بین‌المللی تئاتر معلولان حضور دارند.»
در پایان این نشست نیز پوستر چهارمین جشنواره بین‌المللی تئاتر معلولان رونمایی شد.
قانون جامع حمایت، هفته آینده در مجلس
در بخش پایانی این نشست و در میانه پرسش‌های خبرنگاران، سید محمد منصوری، رییس جامعه معلولین جسمی-حرکتی اصفهان، با یادآوری نبود قانونی جامع برای حمایت از معلولین گفت: «در گذشته‌یی قانونی با الهام از کنوانسیون بین‌المللی حقوق معلولین در ۱۶بند وجود داشت، که در دولت جدید برای بازنگری به کمیسیون اجتماعی دولت رفت. پس از آن به مجلس فرستاده شد و با بازنگری مجلس به شورای نگهبان رفت و با اشکالات شکلی شورای نگهبان رد شد و به مجلس بازگشت. از آن زمان این لایحه در مجلس حبس شده است.» منصوری در پاسخ به سوال خبرنگار «تعادل» در توضیح بیشتر این موضوع گفت: «یک بخشی از این لایحه جدید قبلا هم در ۱۶ ماده وجود داشت، هرچند بسیاری از بندهای آن مغفول بود. این ۱۶ ماده در مجلس تبدیل شد به ۶۳ ماده و پس از آن شورای نگهبان اعلام کرد که چون این قانون قبلا وجود داشته، باید ذیل ماده ۸۵ قانون اساسی قرار بگیرد. به نظر ما معولین هم اشکال درستی بود و تقصیر با شورای نگهبان نیست. تقصیر با مجلس گذشته است که می‌خواستند با عجله کاری کنند که به اسم آن مجلس تمام شود.» حسین نحوینژاد، معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی، نیز در پاسخ به سوال خبرنگار «تعادل» در مورد سرنوشت این لایحه گفت: «قانون فعلی، در ۱۶ ماده، مصوب سال ۱۳۸۳ مجلس شورای اسلامی است. قانون خوبی هم هست، چه اینکه جز ۴۰-۳۰ کشور در دنیا، بقیه قانونی برای حمایت از معلول‌ها ندارند. اما یک ایراد بزرگ دارد که مشکل‌های بسیاری هم ایجاد کرده است و آن اینکه ضمانت اجرایی مالی نداشته است.» نحوینژاد ادامه داد: «حدود ۳-۲سال است که دولت بر آن شده با کمک ان جی اوها تغییر و تحولی در این قانون ایجاد کند که ضمانت اجرایی آن را افزایش دهد تا مثلا وقتی بحث مناسب‌سازی مطرح می‌شود، محل تامین اعتبارش مشخص باشد. هرچند معمولا در مسائلی که بار مالی دارد، دولت با احتیاط عمل می‌کند، اما در این مورد، با تاکید و تلاش بسیار رییس‌جمهور، دولت در نهایت در ۱۵ شهریور سال گذشته، لایحه‌یی را تصویب کرد و به مجلس فرستاد.»
نحوینژاد با یادآوری تلاش‌های ان جی اوها و سازمان بهزیستی در پیگیری این لایحه، افزود: «سرانجام در پاییز سال گذشته، یک کمیسیون وی‍ژه در مجلس تشکیل شد. آنها بررسی را به خودمان واگذار کردند. اما متاسفانه اتفاقی که افتاد این بود که مجلس بندهای بسیاری به این لایحه اضافه کرد.» او ادامه داد: «زمانی که دولت لایحه‌یی را به مجلس می‌فرستاد، فکر منابع مالی‌اش را می‌کند. نمایندگان هم وقتی بندهایی به لایحه اضافه می‌کنند، حتما باید به فکر منابعش باشند. بنابراین ما حدس می‌زدیم که این قانون در نهایت با استناد به اصل ۷۵ قانون اساسی رد می‌شود. همین اتفاق هم افتاد و در ایام عید امسال با همان ایرادها بازگشت.»
معاون رییس سازمان بهزیستی با اشاره به پیگیری‌های مجلس دهم، گفت: «در مجلس دهم هم کمیسیونی برای بازنگری در این قانون تشکیل شد که باز بازنگری را به خود ما سپردند.» او ادامه داد: «ما اکنون سه کمیته تشکیل داده‌ایم. یک کمیته روی برطرف کردن ایرادهای شورای نگهبان کار می‌کنند که دو بخش داشت؛ هم ایرادهای ماهیتی و هم ایرادهای شکلی. ایرادهای ماهیتی مربوط به قرار گرفتن قانون ذیل اصل ۸۵ قانون اساسی می‌شد و اینکه قانونی که قرار است دایمی شود، نباید به جای رای‌گیری در صحن علنی، به کمیسیون برود. اشکالات شکلی هم مربوط به محل تامین منابع مالی بود. گروه دیگر در جهت تطبیق این قانون با کنوانسیون حقوق معلولین کار می‌کنند و گروه سوم هم روی لایحه اولیه دولت.»
نحوی ن‍ژاد در پایان گفت: «این کار تقریبا به پایان رسیده است و ما روز شنبه کار تلفیق این نظرات را انجام می‌دهیم و پس از آن لایحه تحویل کمیسیون تخصصی مجلس می‌دهیم و کار کمیسیون برای ارائه در صحن علنی آغاز می‌شود.»
