نقش مددکاران اجتماعی آنکولوژی

باتوجه به افزایش افراد مبتلا به سرطان در سال های اخیر، نیاز مبرم به وجود تیم تخصصیِ درمان مخصوصاً مددکاران اجتماعی روز به روز بیشتر احساس می شود. از آن جایی که شرح وظایف مددکاران اجتماعی آنکولوژی که در ذیل به شرح آن پرداختیم بسیار وسیع و پیچیده است لذا نیازمند توجه و تخصیص بودجه نیاز است. در مطلب ذیل متوجه می شویم که مددکاران اجتماعی در تیم تخصصی درمان نقش کلیدی و بسیار مهمی را در پایبندی بیماران به روند درمان و همچنین کنار آمدن آن ها نسبت به پذیرش بیماری سرطان برای بیماران ایفا می کنند. جالب این است که در بیمارستان برای هر حیطه شغلی تعداد مکفی نیرو استخدام میشود، حال سوال اینجاست که برای بخش مددکاری اجتماعی در یک بیمارستان فقط ۱ نیرو استخدام می شود؟ باتوجه به اینکه از معیارهای توسعه یک کشور جمعیت فعال و سالم است حال این نکته پررنگ می شود که جامعه سالم بسیار حائز اهمیت است. درست است که ما پزشکان حاذق داریم ولی نباید اجازه دهیم که مردم بیمار شوند و درگیر بیماری شوند چون در نهایت باعث عدم پیشرفت کشور خواهد شد.

متأسفانه در بیمارستان های کشورمان باتوجه به وجود این تعداد بیمار و یک نفر مددکار اجتماعی، به علت حجم بالای کار و تعداد زیاد بیمار نمی تواند به وظایف خود به طور کامل و جامع رسیدگی کند و همین امر باعث می شود که در بیمارستان ها مددکاران اجتماعی را فقط با تخفیف هزینه بشناسند که این امر به حیثیت و تقلیل توانایی مددکاران اجتماعی منجر می شود. اگر بتوان برای هر بیمارستان به ویژه بیمارستان امید اصفهان که مخصوص بیماران مبتلا به سرطان است و از آن جایی که سرطان علاوه بر فرد، خانواده فرد را نیز درگیر می کند چند مددکار اجتماعی (فقط فارغ التحصیلان خدمات اجتماعی و مددکاری اجتماعی) استخدام شوند می توان نقش مهم و تأثیرگذار مددکاران اجتماعی را مشاهده کرد. به امید رسیدن چنین روزی ….

نقش مددکاران اجتماعی در فیلد کار با بیماران مبتلا به سرطان:

سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۰۳ پیش بینی می کند که تا سال ۲۰۲۰ نرخ افراد مبتلا به سرطان تا ۵۰ درصد افزایش پیدا می کند و حدود ۱۵ میلیون افراد جدید را شامل می شود. تحقیقات نشان می دهد که اقدامات به صورت تیمی شامل چند رشته می شود: دکتر، پرستار، مددکار اجتماعی، متخصص تغذیه، روان شناس و فیزیوتراپی برای بیمارانی که بهترین شانس را برای کنار آمدن با تشخیص و درمان سرطان از خود بروز می دهند. حمایت برابری که بیماران مبتلا به سرطان دریافت می کنند در یک جمله خلاصه می شود “زندگی بعد از سرطان”.

مددکاران اجتماعی آنکولوژی مجموعه ای از خدمات روانی- اجتماعی را در مرکز درمان سرطان در سراسر جهان ارائه می کنند. با وجود افراد خبره و ماهر در فیلد سرطان با توجه به تأثیرات گسترده روانی- اجتماعی بر روی بیماران، خانواده و اجتماع آن ها، مددکاران اجتماعی آموزش دیده اند که با مسائل و مشکلات روانی- اجتماعی آن ها مثل اضطراب، ارتباط های خانوادگی، تغییر در روند سبک زندگی و پیگیری روند درمان افراد مبتلا به سرطان اقدامات لازم را انجام می دهند. مددکاران اجتماعی به بیماران مبتلا به سرطان کمک می کنند تا از طریق اتحاد و همدلی، کنار آمدن با ترس شان در مورد بازگشت بیماری و مدتی که این عوامل استرس زا را تجربه می کنند، با وجود سایر بیماران بتوانند این دوران را تحمل کنند. مددکاران اجتماعی آنکولوژی با پیگیری اشتغال و کاهش عوامل استرس زای مالی به بیماران کمک می کنند. مددکاران اجتماعی مخصوصاً در بیمارستان های شلوغ یک حلقه ارتباطی بسیار مهم هستند.  مددکاران اجتماعی تمام مراحل تشخیص، درمان، زندگی بعد از سرطان و مجموعه حمایت هایی که موقتی تسکین دهنده را گام به گام همراه بیماران هستند.

تشخیص:

در طی مرحله تشخیص بیمار و خانواده بیمار و مددکار اجتماعی در یک موقعیت کاملاً متفاوت قرار می گیرند. تشخیص بیماری تأثیرات شدید و ادمه داری بر روند زندگی خانواده بیمار، اشتغال بیمار، موقعیت مالی و حتی روحیه بیمار می گذارد. مددکاران اجتماعی به ارزیابی شرایط و موقعیت شما برای درک کامل میزان تأثیراتی که این بیماری بر روی شما و محیط اطراف شما دارد می پردازد. در طول این زمان، بیمار و خانواده شروع به کسب اطلاعات در مورد بیماری، گفتگو کردن در مورد دور بودن از مسئولیت شغلی، برنامه درمانی و اجتماعی، منابع مالی می کنند. فرد مبتلا به سرطان نیاز به حمایت همه جانبه تیم درمان سلامت و حمایت اجتماعی اطرافیان دارد. مددکاران اجتماعی آنکولوژی پلی برای ارتباط مناسب فرد بیمار با تیم درمان هستند.

مددکاران اجتماعی آنکولوژی آموزش های لازم را در مورد ارزیابیِ چگونگی کنار آمدن با بیماری و مشاوره با فردی که دوست دارید می بینند. مددکاران اجتماعی به ارزیابی، ارجاع و پیگیری بیماران به منظور رسیدگی به وضعیت افسردگی، اضطراب یا اندوه اولیه بیمار جهت اخذ خدمات مناسب می پردازند. ارزیابی عوامل استرس زایی که در طول روند زندگی بیمار اتفاق افتاده است مثل درگیری های خانوادگی، تجاوز و غیره توجه خاصی می شود. چنین ارزیابی هایی به مددکاران اجتماعی برای تأمین حمایت های مورد نیاز بیماران برای هرچه آسانتر ساختن روند درمان، کمک می کند.

درمان:

در ادامه این مرحله، هدف مددکاران اجتماعی به عنوان نتیجه درمان، کنار آمدن بیمار با تغییرات این بیماری است. در این مرحله با ایجاد ملاقات های متناوب، تأمین حمل و نقل و از دست دادن شغل و فشار مالی زیادی را بیماران تجربه می کنند. مددکاران اجتماعی از طریق پیدا کردن خیرین و منابع اجتماعی سعی بر کاهش مسئولیت و غم مراقبین دارند. مددکاران اجتماعی از طریق ایجاد تناسب در ارائه خدمات مراقبت اجتماعی سعی بر تسهیل گری دارند. مددکاران اجتماعی اغلب می توانند از طریق ارجاع آژانس های مراقبت های خانگی و تجهیز منابع مراقبت خانگی می توانند از بستری شدن غیرضروری در بیمارستان جلوگیری کنند و در خانه باقی بمانند. حتی اگر شما در بیمارستان بستری شوید، مددکار اجتماعی با مجموعه تیم چند رشته ای به تدوین برنامه برای بیرون آوردن و ایجاد تغییر و تحول بیمار می پردازد. برای بیمارانی که نیاز به پرتودرمانی و همچنین شیمی درمانی دارند می توانند از طریق صحبت با مددکار اجتماعی برای بررسی تطبیق و سازش با موارد مختلف بپردازند.

تشخیص سرطان یک علامت تغییر در زندگی است. گرچه شما تنها نیستید. ما اغلب می گوییم که “یک دهکده نیاز داریم” برای پرورش فرزندان و طی کردن این روند بیماری با همراهی و تلاش مددکاران اجتماعی برای اینکه به شما و خانواده شما برای سپری کردن روند سرطان کمک کنند. بیماران در این روند متوجه خواهند شد که مددکاران اجتماعی می توانند اقدامات زیادی را برای آسان تر شدن روند زندگی انجام می دهند.

گردآوری و ترجمه: هما صدری. مددکار اجتماعی و دانشجوی دکتری جامعه شناسی
انتشاریافته در مجموعه رسانه های مددکاری اجتماعی ایرانیان