نقش مدارس در ایجاد تاب آوری: مدارس مسئولیتی قانونی برای ارتقاء سلامت و رفاه کودکان دارند. به تاب آوری و سایر مفاهیم مرتبط در بسیاری از اسناد کلیدی اشاره شده است. برای مثال در برنامه ابتکار آموزشی در سرتاسر انگلستان بر روی “توانایی های شخصی”، مسائلی همچون “سرسختی، خود انگیزگی، حل مسئله و خود پنداره” تاکید شده است.
مدارس پتانسیل بالایی در انجام اقدامات موثر در ایجاد تاب آوری در مقابله با فقر و مشکلات خانوادگی دانش آموزان دارند. خصوصا اینکه در جوامع امروز مشکلات مربوط به سلامت روان در دانش آموزان به صورت اپیدمیک در حال افزایش است. تعداد دانش آموزان مضطرب و افسرده در حال رشد بوده و مدارس در مرکز توجه برای تغییر در سلامت اندیشه و خود آگاهی دانش آموزان قرار دارند. البته باید دانست که ایجاد تاب آوری در دانش اموزان و در کل جامعه، رویکردی زمان بر و کلی است.
در اینجا ۵ گام برای ارتقاء سلامت روان و تاب آوری دانش آموزان وجود دارد که به صورت خلاصه بدان اشاره می شود:
ایجاد روابط مثبت:
توجه بر اهمیت رابطه بین معلم و دانش آموز پیشرفت و سلامت جسمی و روانی دانش آموز را افزایش می دهد. مطالعات در این زمینه نشان داده است که مهارت های ارتباطی نظیر ارتباط گیری، مدیریت موثر کلاس درس، انتظارات مشخص و عوامل مربوط به تعلیم همچون آموزش موثر، استقلال و اشتیاق معلم، در افزایش پیشرفت و تعامل و تاب آوری دانش آموزان کاربردی است.
آموزش مهارت های عاطفی- اجتماعی:
دولارک و وایزبرگ با برنامه آموزش عاطفی- اجتماعی نشان داده اند که مدارس با این مهارت ها ، نتایج بهتر علمی و تحصیلی را کسب خواهند کرد. بهبود ارتباط می تواند به کمک آموزش مهارت هایی همچون خودآگاهی، خود مدیریتی، آگاهی اجتماعی، مهارت های ارتباط گیری، تصمیم گیری مسئولانه باشد. تاثیرگذارترین برنامه ها به صورت متوالی است که از آموزش های فعال استفاده نموده، بر پیشرفت تمرکز داشته و اهداف آموزشی مشخصی را داراست. به کارگیری راهبردهای آموزشی مشارکتی برای تقویت مهارت ها و ایجاد فرصت هایی برای دانش آموزان جهت تمرین مهارت های اجتماعی، حیاتی است.
پرورش احساسات مثبت:
به کمک ایجاد حس افتخار و تعلق در دانش آموزان می توان احساسات مثبت را پرورش داد. پیوند در مدرسه عاملی قوی و پشتیبان برای سلامتی و نتایج تحصیلی در همه دانش آموزان می باشد. وقتی رفتار محترمانه، ارزش گذاری و مدل سازی شد و دانش آموزان دریافتند که صدایشان شنیده می شود، مدارس قادر خواهند بود که حس تعلق و پیوند را حتی در دانش آموزانی که در شرایط ریسک بالا قرار دارند، ایجاد نمایند.
ایجاد محیط آموزشی مثبت که دانش آموزان قدرت انتخاب داشته و می دانند که صدایشان شنیده می شود این اطمینان را می دهد که همه دانش آموزان از منظر جسمی و عاطفی ایمن بوده و می توان از راهبردهای آموزش مشارکتی برای افزایش تعامل و تاب آوری دانش آموزان استفاده نمود.
شناسایی نقاط قوت دانش آموزان
برای دانش آموزانی که با عدم تاب آوری، پیشرفت تحصیلی هم نداشته اند می توان با رویکردی مبتنی بر نقاط قوت، توانایی ها و خصوصیات مثبت دانش آموزان را شناسایی نماییم و به آن ها فرصت های بیشتری برای پیشرفت تحصیلی، موفقیت و احساس خود ارزشمندی دهیم.
ایجاد احساس معنا و هدف
ایجاد فرصت برای دانش اموزان تا بتوانند با دیگران همکاری و مشارکت داشته باشند، معنایی فراتر از خودشان به آن ها می دهد. هنگامی که دانش آموزان را با جامعه محلی و جهانی آشنا ساخته و بدان مشغول سازیم، آن ها به تدریج قادر خواهند بود تا راه هایی را برای مشارکت فعال در جامعه بیایند. کار و فعالیت با اهداف ارزشمند، حس سلامتی در دانش آموزان را افزایش داده که بر روی پیشرفت و رشد و تاب آوری آن ها تاثیر مثبتی خواهد داشت.
منابع:
1. Article: Building children and young people’s resilience in schools
2. Article: How to Promote Resilience in Your Students
