مددکاری اجتماعی و رویکرد آن در قبال آسیب‌دیدگان اجتماعی
فهرست عناوین مطلب
مددکاری اجتماعی و رویکرد آن در قبال آسیب‌دیدگان اجتماعی
نویسنده: جواد طلسچی یکتا؛ مددکار اجتماعی
مددکاری اجتماعی به عنوان یک حرفه و رشته دانشگاهی، نقشی حیاتی در حمایت و توانمندسازی آسیب‌دیدگان اجتماعی ایفا می‌کند.
این حرفه با تمرکز بر روی افراد، خانواده‌ها و جوامع، می‌کوشد تا مشکلات اجتماعی را ریشه‌یابی کرده و با ارائه خدمات و مداخلات تخصصی، به بهبود کیفیت زندگی افراد کمک کند.
آسیب‌دیدگان اجتماعی طیف وسیعی از افراد را شامل می‌شوند، از جمله افرادی که با فقر، اعتیاد، خشونت خانگی، بی‌خانمانی، بیماری‌های روانی و معلولیت دست و پنجه نرم می‌کنند.
این مقاله به بررسی رویکرد مددکاری اجتماعی در قبال آسیب‌دیدگان اجتماعی می‌پردازد.
شناخت آسیب‌های اجتماعی و گروه‌های آسیب‌پذیر
آسیب‌های اجتماعی پدیده‌های پیچیده‌ای هستند که ریشه در عوامل فردی، خانوادگی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی دارند.مددکاری اجتماعی و رویکرد آن در قبال آسیب‌دیدگان اجتماعی
شناخت این عوامل و تاثیر متقابل آن‌ها بر یکدیگر، برای مداخله موثر مددکاران اجتماعی ضروری است.
در این بخش به بررسی انواع آسیب‌های اجتماعی و گروه‌های آسیب‌پذیر می‌پردازیم:
- فقر و نابرابری اجتماعی: فقر و نابرابری از جمله مهم‌ترین عوامل ایجاد آسیب‌های اجتماعی هستند که می‌توانند منجر به بیکاری، بی‌سوادی، سوءتغذیه و عدم دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی شوند.
- اعتیاد: اعتیاد به مواد مخدر و الکل، یکی از جدی‌ترین آسیب‌های اجتماعی است که تبعات فردی و اجتماعی فراوانی دارد.
- خشونت خانگی: خشونت خانگی شامل هرگونه رفتار آزاردهنده فیزیکی، روانی، جنسی و اقتصادی در محیط خانواده است.
- بی‌خانمانی: بی‌خانمانی به معنای نداشتن مسکن ثابت و امن است و افراد بی‌خانمان در معرض آسیب‌های مختلفی قرار دارند.
- بیماری‌های روانی: بیماری‌های روانی مانند افسردگی، اضطراب و اسکیزوفرنی می‌توانند عملکرد اجتماعی افراد را مختل کنند.
- معلولیت: افراد دارای معلولیت جسمی و ذهنی، اغلب با چالش‌های اجتماعی و تبعیض مواجه هستند.
اصول و ارزش‌های مددکاری اجتماعی در کار با آسیب‌دیدگان
مددکاران اجتماعی در کار با آسیب‌دیدگان، به اصول و ارزش‌های حرفه‌ای پایبند هستند.
برخی از این اصول عبارتند از:
- احترام به کرامت انسانی: مددکاران اجتماعی به کرامت ذاتی همه افراد احترام می‌گذارند و به آن‌ها به عنوان افرادی مستقل و توانمند نگاه می‌کنند.
- حق تعیین سرنوشت: مددکاران اجتماعی به حق افراد در تعیین سرنوشت خود باور دارند و به آن‌ها در تصمیم‌گیری‌هایشان کمک می‌کنند.
- محرمانگی: مددکاران اجتماعی اطلاعات شخصی مراجعین خود را محرمانه نگه می‌دارند.
- عدالت اجتماعی: مددکاران اجتماعی برای برقراری عدالت اجتماعی و کاهش نابرابری تلاش می‌کنند.
- توانمندسازی: مددکاران اجتماعی به توانمندسازی افراد و جوامع برای حل مشکلات خود باور دارند.
روش‌های مداخله در مددکاری اجتماعی با آسیب‌دیدگان
مددکاران اجتماعی از روش‌ها و رویکردهای مختلفی برای مداخله در مشکلات آسیب‌دیدگان استفاده می‌کنند.
برخی از این روش‌ها عبارتند از:
- مداخله فردی: این رویکرد بر روی فرد آسیب‌دیده تمرکز می‌کند و با استفاده از تکنیک‌های مشاوره و روان‌درمانی، به او در حل مشکلاتش کمک می‌کند.
- مداخله گروهی: در این رویکرد، افراد با مشکلات مشابه در گروه‌های حمایتی قرار می‌گیرند و از طریق تعامل با یکدیگر و به اشتراک گذاشتن تجربیات خود، به بهبودی دست می‌یابند.
- مداخله خانوادگی: این رویکرد بر روی روابط خانوادگی و تعاملات اعضای خانواده تمرکز می‌کند و به حل مشکلات خانوادگی کمک می‌کند.
- مداخله اجتماعی: این رویکرد بر روی تغییر شرایط اجتماعی و ساختاری که منجر به ایجاد آسیب‌های اجتماعی می‌شوند، تمرکز می‌کند.
نتیجه‌گیری
مددکاری اجتماعی نقش مهمی در حمایت و توانمندسازی آسیب‌دیدگان اجتماعی ایفا می‌کند.
با شناخت آسیب‌های اجتماعی، پایبندی به اصول و ارزش‌های حرفه‌ای و استفاده از روش‌های مداخله موثر، مددکاران اجتماعی می‌توانند به بهبود کیفیت زندگی افراد و جوامع کمک کنند.
همکاری بین مددکاران اجتماعی، سازمان‌های دولتی و غیردولتی و خود جامعه، برای مقابله با آسیب‌های اجتماعی و ایجاد جامعه‌ای سالم‌تر و عادلانه‌تر ضروری است.
