لزوم توجه بیش از پیش به اعتیاد زنان

لزوم توجه به اعتیاد زنان: ماهیت، میزان و نحوه اعتیاد زنان در کشور ما کم‌تر مورد بررسی قرار گرفته است و به نیازهای این قشر در برنامه ریزی های کشور، متناسب با اهمیت موضوع پرداخته نشده است.

لزوم توجه به اعتیاد زنان

اعتیاد زنان یکی از جدی‌ترین آسیب های اجتماعی است که جوامع امروزی را درگیر کرده است. این معضل اجتماعی تحت هر شرایطی مخرب است، اما با توجه به نقش کلیدی زنان در خانواده،  اعتیاد آنها  خطرات بیشتری برای جامعه دارد. از طرفی با توجه به تفاوت‌های جنسیتی و نگاه منفی تر جامعه به اعتیاد زنان، این قشر تا حد امکان اعتیاد خود را مخفی می‌کنند. کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نبوده و افزایش آمار اعتیاد زنان در ایران بیانگر نیاز به رسیدگی به این آسیب اجتماعی است. مدیرکل درمان و حمایتهای اجتماعی ستاد مبارزه با مواد مخدر اردیبهشت ماه ۱۴۰۰ اعلام کرد که حدود ۱۵۶هزار زن معتاد در کشور وجود دارد. البته این رقم رو به افزایش است.

بیش از صد و پنجاه هزار زن معتاد در کشور وجود دارد.

شیوع اعتیاد در استان ها

از اعتیاد زنان در استان ها آمار دقیقی موجود نیست اما طبق اعلام سازمان بهزیستی کشور این آمار در سه استان کرمان، خراسان و تهران بالاتر از بقیه استان ها می باشد. طبق همین آمار میانگین سن اعتیاد  رو به کاهش بوده که بسیار خطرناک است. علاوه بر اعتیاد زنان در سنین پایین، پنهان کردن اعتیاد معضل جدی دیگری است. این موضوع موجب می شود آمار درمان پایین آمده و اثرات منفی آن بخصوص در حوزه خانه و خانواده مشهود تر باشد.

فراوانی اعتیاد زنان در استان ها موضوع یکی از گزارش های دفتر تحقیقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر  بوده که در آن به تحقیقات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی استناد شده است. در این گزارش استان‌هایی که بیشترین آمار زنان معتاد را دارند در سال ۱۳۹۱ به ترتیب زیر اعلام شده اند: کرمان، مازندران، خوزستان، آذربایجان غربی، لرستان، سیستان و بلوچستان، کرمانشاه، فارس، تهران، خراسان رضوی، قم و البرز. اگرچه این تحقیق جدید نیست اما به نظر می‌رسد با توجه به گزارش های استانی، این فهرست تغییر چندانی نکرده باشد.

سه استان کرمان، خراسان و تهران بیشترین تعداد مراجعان زنان معتاد به بهزیستی را دارند.

پیشگیری و درمان اعتیاد زنان

آمار اعتیاد زنان رو به افزایش است و نرخ بازگشت معتادان به چرخه اعتیاد پس از بهبودی حدود ۸۰ درصد تخمین زده می شود. در چنین شرایطی لزوم تدوین برنامه های جامع برای پیشگیری از اعتیاد زنان و همچنین درمان اعتیاد زنان بیش از پیش احساس می شود. اما در بدو امر،  ایجاد یک فضای امن اجتماعی لازم است، چرا که گام اول حل هر مشکل پذیرش و آگاهی از ابعاد آن می باشد.

در خصوص پیشگیری از اعتیاد زنان بررسی علل اصلی گرایش آنها به اعتیاد لازم است. شاید بتوان گفت آموزش نقش اصلی را می تواند در پیشگیری داشته باشد. بطور کلی سبک زندگی مدرن و حضور بیشتر زنان در اجتماع و ارتباطات گسترده در حالی که آگاهی‌های لازم به ایشان داده نمی شود، زنان را آسیب پذیرتر کرده است. از طرفی عدم دسترسی به مراکز درمانی از موانع اصلی درمان اعتیاد زنان می باشد. زنان معتاد به دلیل مشکلات مالی، یا ترس از عواقب قانونی اقدامی برای درمان خود انجام نمی دهند. به عنوان مثال از دست دادن حق سرپرستی فرزند یکی از ترس های مادران معتاد است. همچنین بعضاٌ این افراد به دلیل بدنامی اجتماعی و عدم پوشش بیمه درمانی انگیزه کافی برای شروع درمان را ندارند. موانعی همچون نداشتن پشتیبانی لازم در طول مراحل درمان نیز موجب می شود که درمان اعتیاد زنان به تعویق بیفتد.