ظرفیت سازی در ایجاد تاب آوری اجتماعی
سرمایه اجتماعی و تاب آوری اجتماعی «قسمت دوم»
دکتر جواد طلسچی یکتا؛ مددکار اجتماعی و مدیر مجله اینترنتی مددکاری اجتماعی ایران؛ مدیر تیم مددکاری اجتماعی انجمن ازدواج و خانواده کشور
ظرفیت سازی در ایجاد تاب آوری اجتماعی
باشگاه تاب آوری: در متن قبلی، در بخش ظرفیت سازی برای ایجاد تاب آوری به مواردی همچون آموزش افراد داوطلب برای دفاع شهری و مدیریت شرایط بحرانی، عوامل آماده سازی افراد، آموزش عمومی، مشاغل آماده در شرایط بحرانی اشاره شد. در ادامه موارد دیگر به صورت خلاصه آمده است.
ظرفیت سازی در ایجاد تاب آوری
آموزش مهارت های اورژانسی: آموزش مهارت های پایه برای شرایط اضطراری همچون ارزیابی امنیت صحنه، کمک های اولیه ، حرکت افراد مجروح در حالی که خود شخص آسیب نبیند و در کل کمک به نجات جان هم نوع در نبود خدمات اورژانس.
پیام هشدار در شرایط بحرانی: آگاهی عموم جامعه در چنین شرایطی همیشه یک چالش بوده است. باید به خاطر سپرد که سرویس رایگان پیام هشدار اضطراری از دیگر موارد در بخش ظرفیت سازی برای ایجاد تاب آوری است.
افزایش پیوند در ایجاد تاب آوری
در نقش رابط: هزاران سازمان دولتی و غیر دولتی وجود دارند که در جامعه خدمات ارزشمندی را ارائه می دهند. اکثریت این سازمان ها فاقد عملکرد مدیریت اضطراری تعریف شده هستند. نقش گروه تاب آوری در اینجا پیوند این افراد و سازمان های مرتبط با موارد اورژانسی و غیر اورژانسی با یکدیگر است.
رسانه های اجتماعی: قطعا شبکه های اجتماعی و سایر تکنولوژی ها روش موثر و کارآمدی برای برقراری ارتباط در زمان بحران ها می باشند. گروه تاب آوری اجتماعی نیز از شبکه های اجتماعی به عنوان روشی برای ایجاد جوامع قوی و مرتبط استفاده می کند.
تاب آوری و نقشه برداری از بحران (مناطق بحرانی): نقشه های آنلاین، ابزاری مفید برای نمایش بصری منابع و ارتباطات قبل، حین و پس از وقوع حوادث است. جوامع با ساخت ابزاری آنلاین –که توسط عموم هدایت و گردانده شود- می توانند طیفی از منابع و حوادث را نقشه برداری و طرح ریزی کنند که مورد استفاده مخاطبین بسیاری خصوصا بخش مدیریت شرایط اضطراری قرار گیرد.
تقویت همکاری در ایجاد تاب آوری
برنامه های واکنش جامعه محور: به نظر جوامع بایستی قادر باشند تا بدون کمک خدمات اورژانسی در چند روز اول پس از حادثه از خود مراقبت نمایند. برنامه های واکنش جامعه به دستیابی به چنین هدفی با گرد هم آوردن ذینفعان و رهبران جامعه از یک ناحیه بزرگ شهری کمک می نماید تا نقش ها و مسئولیت های هر یک را در شرایط اضطراری بیان نماید. تحلیل SWOT (تحلیل نقاط قوت، نقاط ضعف، تهدیدها و فرصت ها در جامعه)، به کمک افراد شرکت کننده و اقدامات با هدف کاهش خطرات انجام می پذیرد و امضای تفاهم نامه بین جامعه و شورای محلی که وظیفه هر یک را در قبال دیگری مشخص می کند.
برنامه های بهبودی جامعه قبل از حادثه: در ادامه ی برنامه واکنش در جامعه، گروه مددکاری ایجاد چنین برنامه ای را چه از دید جامعه و چه برنامه ی راهبری رسمی توسط دولت جهت بهبودی موثر و کارآمد، تسهیل می نماید. مجموعه ای از اهداف که به نگاه میان مدت و بلند مدت جامعه پیرامون بهبودی در جامعه می پردازد، ایجاد خواهد شد. علاوه بر این، خط مشی تعریف شده برای سرعت بخشی در بهبودی جامعه برای بخش های عمومی و خصوصی، مسکن، منابع فرهنگی و تاریخی، شاهراه ها، محیط زیست، و سلامت روانی و اجتماعی افراد و سازمان ها همراه با شریکان در این راهبرد طرح ریزی خواهد شد.
همسایه های آماده: همسایه ها بهترین منابع انسانی در موارد بحرانی هستند البته افراد کمی وجود دارند که اطلاعاتی فرای اسم کوچک همسایه هاشان را بدانند و برنامه ای نیز برای مراقبت از همدیگر در شرایط اضطراری ندارند. به افراد آموزش داده شود که ۱۰ الی ۱۵ خانواده در همسایگی خود را شناسایی ، روابط شان را سازماندهی کرده، جزئیاتی از اطلاعات همدیگر را ثبت و ضبط نموده تا در موارد بحرانی به همدیگر کمک نمایند. حمایت فیزیکی، روانی و تجهیزاتی از همدیگر تاب آوری افراد را افزایش می دهد.
مدارس تاب آوری: مدارس نقش مهمی را در ایجاد فرصتها جهت افزایش تاب آوری از طریق کودکان، والدین و اولیاء مدرسه ایفا می کنند. گروه تاب آوری می تواند با مدارس جهت کمک به برنامه تخلیه مدرسه به همراه ابزار آنلاین “برنامه واکنش مدرسه” ارتباط بگیرد و پیشنهاداتی را برای آمادگی والدین به صورت نکته های ماهانه ارائه داده تا مدارس نقش مراکز دفاع شهری را ایفا نمایند.
منبع:
Wellington Region Emergency Management Office © ۲۰۱۲
Community Resilience Strategy
