سلامت اجتماعی و راه های ارتقاء آن

امروزه روانشناسان و متخصصان روان‌پزشکی تمرکز ویژه ای بر مبحث سلامت اجتماعی دارند، زیرا سلامت فرد و اجتماع رابطه ی تنگاتنگی دارد و لازم و ملزوم یکدیگر هستند.

چرا رفتار سالم اجتماعی مهم است؟

ایجاد و حفظ یک سبک زندگی سالم می تواند تاثیر زیادی بر سلامت روانی افراد و توانایی آن‌ها در برقراری روابط سالم داشته باشد. بیشتر مردم مایلند روابط نزدیک و مفیدی با دیگران داشته باشند که این امر، تنها با حفظ و ارتقاء سلامت اجتماعی امکان پذیر خواهد بود.

سلامت اجتماعی چیست؟

سلامت اجتماعی اصطلاحی است که به راه‌هایی اشاره دارد که افراد از طریق آن روابط درون و بین فردی سالم و مثبتی با یکدیگر برقرار می کنند. داشتن رفتار سالم اجتماعی به افراد کمک می‌کند تا سلامت عاطفی خود را بهبود بخشند و در زندگی روزمره خود احساس حمایت کنند. همچنین به افراد کمک می‌کند تا تاثیر بهتری بر جامعه پیرامون خود بگذارند.

تعاریف مختلف سلامت و اهمیت سلامت اجتماعی

به طور کلی ابعاد سلامت اجتماعی گسترده است. امروزه سه نوع تعریف از سلامت مطرح شده است و مورد استفاده قرار می‌گیرد:

• اول این که سلامتی به معنی فقدان هرگونه بیماری یا نقص است.
• دوم این که سلامت حالتی است که به فرد اجازه می‌دهد تا به اندازه کافی با تمام خواسته‌ها و چالش‌های زندگی روزمره کنار بیاید (همچنین به معنای عدم وجود بیماری و نقص).
• تعریف سوم بیان می‌کند که سلامتی حالتی تعادلی است، تعادلی که فرد در درون و بیرون خود و محیط اجتماعی و فیزیکی پیرامونش (سلامت اجتماعی) برقرار کرده است.

تعریف سوم به مراتب بسیار مهم‌تر از دو تعریف اول است، زیرا در این تعریف یک فرد سالم، کسی است که، روابط اجتماعی سالم داشته باشد.

چه کسانی رفتار سالم اجتماعی دارند؟

در ادامه چند مثال از رفتار درست اجتماعی و افرادی که سلامت اجتماعی دارند، آورده شده است:

• داشتن رفتار مهربانانه با مردم
• برقراری روابط شفاف و به‌دور از ابهام
• ایجاد روابط طولانی مدت و هدفمند
• داشتن رفتار مناسب در روابط
• ایجاد مرزهای شخصی و احترام به مرزها
• پیامدهای ناشی از سلامت اجتماعی ضعیف

داشتن رفتار اجتماعی ضعیف می تواند منجر به پیامدهای منفی بسیاری در زندگی فرد شود، مانند:

• توانایی محدود برای برقراری ارتباط با دیگران
• احساس افسردگی و اضطراب
• توانایی ضعیف در حفظ مرزهای شخصی
• احساس تنهایی در اجتماع

چگونه سلامت اجتماعی خود را بهبود بخشیم؟

مهارت‌های اجتماعی یک رفتار قابل یادگیری است، که نیاز به‌ تمرین دارد. برای یادگیری و ارتقاء سلامت اجتماعی هیچ وقت دیر نیست. زیرا هر مرحله از زندگی، فرصتی برای لذت بردن است.

در ادامه به‌بررسی برخی از راهکارها برای افزایش سلامت اجتماعی خواهیم پرداخت:

• مراقبت از خودتان را یاد بگیرید: قبل از اینکه بتوانید سلامت اجتماعی خود را بهبود بخشید، باید مراقبت از خود را تمرین کنید. با خواب کافی، رژیم غذایی سالم و متعادل، ورزش و حذف عادات مخرب مانند مصرف بیش از حد الکل، می توانید از خودتان مراقبت کنید.
• دوست‌یابی (و حفظ دوستی ها)
• با اطرافیان ارتباط کلامی برقرار کنید: در محل کار، مدرسه، دانشگاه و هر مکان عمومی دیگر، با اطرافیان و آشنایان ارتباط کلامی برقرار کنید. حتی اگر کوتاه باشد. مثلا می‌توانید راجع به فیلمی که دیده‌اید یا آب و هوا صحبت کنید.
• حفظ ارتباط با دوستان و آشنایان: شما باید به دوستان و آشنایان خود نشان دهید که به آن‌ها اهمیت می‌دهد. می‌توانید حداقل هفته‌ای یکبار با آن‌ها تماس بگیرید و یا آن‌ها را به صرف نوشیدنی در یک فضای دوستانه دعوت کنید.
• در یک گروه انجمنی یا یک کلاس آموزشی عضو شوید: این کار به شما کمک می‌کند دوستان جدید پیدا کنید و دایره آشنایان خود را گسترده کنید.
• از فعالیت ورزشی برای ارتقاء سلامت اجتماعی خود استفاده کنید: عضو باشگاه ورزشی شدن و یا حتی بردن حیوان خانگی خود به پارک به‌صورت روزانه و در یک زمان مشخص، به این معنی است که اغلب افراد مشابهی را ملاقات می‌کنید. حتی اگر این ملاقات‌ها در حد سلام و احوال‌پرسی ساده باشد، کافی است.

نویسنده: دکتر جواد طلسچی یکتا
مدیر رسانه مددکاری اجتماعی ایرانیان