در سوگ کولبران و یادداشت اختصاصی یک مددکار اجتماعی | کولبری پدرم را از من گرفت، پدرم را به من بازگردانید

” کولبری پدرم را از من گرفت، پدرم را به من بازگردانید“

در سوگ محسن: کودکی که امسال عید ندارد!

۱۲ سال بیشتر ندارد. پسری مؤدب و دوست داشتنی است. یک سال پیش در مدرسه با او آشنا شدم. خبر فوت ناگهانی پدرش را در روز چهارشنبه سوری از دوستانش شنیدم. دوستانی که می­ شد ماتم را در نگاهشان خواند. نگران محسن بودند که از این به بعد زندگی او و خواهر و برادر کوچکترش و مادرشان چطور می­گذرد!؟ از شنیدن این خبر بسیار متأثر شدم! برایم به هیچ عنوان قابل درک نبود! محسن آن پسرک معصوم، زیبارو، باهوش و خلاق اینک پدرش را در اثر ریزش سنگ در حین کولبری از دست داده است! پدر یک هفته را در کما بسر می­برد تا اینکه…

با دوستان محسن در مجلس ختم پدر حضور می­یابم. اندوهی در نگاهش نهفته است. بچه­ ها در اطرافش جمع می­شوند و اخبار مدرسه را در روزهایی که غائب بوده است به اطلاع او می­رسانند تا شاید اندکی از اندوهش کاسته شود. بچه­ ها تصمیم می­گیرند هر طور که شده فردا محسن را با خود به مدرسه برده و در جشنی که به مناسبت آغاز سال نو (۱۳۹۶) برپا می­شود، شرکت دهند.

محسن اینک در حزنی عمیق فرور رفته است! سال نو را با چه امیدی آغاز کند وقتی پدر عزیزتر از جانش را در اثر حادثه ­ای چنین تلخ و دردناک از دست داده است؟ حالا او در سن ۱۲ سالگی بار سنگین فقدان پدر را به دوش می­کشد!

رنج ناشی از مرگ کولبران کرد در سردشت که در بهمن ماه ۱۳۹۵ اتفاق افتاد التیام نیافت تا اینکه خبر فوت دو نفر دیگر از کولبران در کردستان قلب داغدار کردستان محروم و مظلوم را دیگر بار به درد آورد و این همه درد و رنج را چگونه توان التیام بخشید!؟

مناطق مرزی از نواحی­ ای محسوب می شوند که کولبران در آن فعالیت می کنند، اما عمده تمرکز این فعالیت کاذب به مناطقی همچون استان آذربایجان غربی، کردستان و کرمانشاه معطوف می­شود که در این میان کردستان از خطه هایی محسوب می شود که با توجه به موقعیت منطقه ای خاص و عدم رشد و شکوفایی کافی بخصوص در حوزه اقتصادی، تمایل بیشتری از سوی افراد به فعالیت در چنین عرصه­ ای نشان داده می­شود. اغلب افراد فعال در این شغل کاذب از میان اقشار جوان و جویای کار است که با دغدغه های معیشتی مواجه هستند. اساساً فعالیت کولبری با دشواری ها و مخاطرات بسیاری همراه است؛ گرفتار شدن در مناطق صعب العبور، ریزش بهمن، ریزش کوه، حمله حیوانات درنده، و … از جمله خطراتی است که جان این افراد را تهدید می­کند. با وجود همه این مخاطرات و دشواری­ها، بسیاری از جوانان و مردان بیکار و حتی زنان و کودکان در سودای کسب درآمد و تأمین معیشت ناچار به این شغل کاذب روی می­آورند.

ریشه و عامل اصلی کولبری به نبود زیرساخت­های اقتصادی، عدم فرصت اشتغال، کمبود منابع و امکانات و در یک کلام توسعه نیافتگی باز می­گردد. رشد شهرنشینی در کردستان در دهه­ های اخیر، عدم سودآوری مناسب در حوزه فعالیت های کشاورزی و زراعی، خشکسالی و نبود امکانات کشاورزی از دیگر عوامل موثر در شیوع و بروز این فعالیت غیر رسمی است.

سرمایه گذاری­های کلان، تسهیل قوانین سرمایه­ گذاری، تقویت زیرساخت­های اقتصادی، تقویت فعالیت­ های کشاورزی، شناسایی پتانسیل­ها و تأکید بر برنامه ­ریزی بومی؛ توسعه پایدار مبتنی بر گسترش صنعت گردشگری و حمایت هر چه بیشتر از اقشار کم درآمد و شاید از همه مهمتر بیدارسازی مسئولان از خواب گران “کهف گونه ­ای” که بدان مبتلا شده ­اند، نسبت به حذف و کاهش این شرایط دشوار و پیامدهای ناخوشایند آن در کردستان، از جمله اقداماتی باشد که امید می­رود آتیه کودکان این سرزمین را در وضعیت بهتری به تصویر بکشد تا دیگر بار شاهد چشمان اشک بار محسن و محسن­هایمان در سوگ پدر و تنها نان آور خانواده نباشیم.

کبری واعظی، کارشناس ارشد مددکاری اجتماعی، ۲۴ اسفند ۱۳۹۵