ذهن آگاهی؛ ابزاری برای خودمراقبتی مددکاران اجتماعی

خودمراقبتی مددکاران اجتماعی در کرونا: ذهن آگاهی؛ ابزاری برای خودمراقبتی مددکاران اجتماعی در بحران کرونا و فرای آن “بخش دوم”
نوشته شده توسط دِبورا لیسانسکی بِک، کارشناس ارشد مددکاری اجتماعی

ذهن آگاهی به عنوان روشی ابتکاری برای ارتقاء تندرستی و سلامت، کاهش استرس و افزایش ظرفیت برای مقابله با مشکلات، در سال ۱۹۷۹ توسط جان کابات جین و همکارانش در برنامه “آرامش و کاهش استرس” مراقبت های بهداشتی آمریکا در شهر ووستر ایالت ماساچوست مطرح شد. از آن زمان تا کنون این روش پیشرفت داشته و در سراسر جهان مورد پذیرش واقع شده است. گرچه راهبردهای مبتنی بر ذهن آگاهی که از طریق تمرین مراقبه آموزش داده شده و ادغام می شوند، به هر حال می توانند مستقیما در فعالیت های روزانه وارد شوند۱. این راهبردها، استرس ناشی از همه گیری ویروس و یا دیگر منشاء های استرس را از بین نمی برد، بلکه کمک میکند با مراقبت و دقت به طور موثرتری این استرس ها رابه طور منظم و هوشیارانه مدیریت کنیم.

خودمراقبتی مددکاران اجتماعی در کرونا

دبورا لیسانسکی در ادامه به ۱۰ راهبردی که مبنای تکنیک ذهن آگاهی اش را تشکیل میدهد، اشاره می کند.

_ لحظات آگاهانه
_ آگاهی از نفس کشیدن
_ آگاهی از بدن
_آگاهی از فکر
_ تمرکز بر یک کار
_ حمایت اجتماعی
_ نوع دوستی
_ توجه به شگفتی های کوچک زندگی
_ ذهن آگاهی در سر کار
_ پرورش، پذیرش و عدم قضاوت

این روش ها همچنان راهنما و شکل دهنده عملکرد او هستند نظر به اینکه استرس زندگی روزمره پیچ و خم های جدیدی به خود می گیرد. برای همه ما در این زمان خاص ، وقتی مردم به ویروس کرونا با همه گیری بالا مبتلا شده و علامتی ندارند، فاصله فیزیکی می تواند بهترین دستورالعمل باشد. اینکه تا جایی که ممکن است در خانه بمانیم فاصله شش پایی را رعایت نموده و وقتی بیرون می رویم ماسک بزنیم، نشان دهنده تغییر روش معمول زندگی مان است. در این زمینه چند راهبرد ذهن آگاهی را بررسی می کنیم.

۱) ارتباط دوباره با حواسمان

در این انزوای اجتماعی و فیزیکی، می توان به تجربه های حسی و در نتیجه به خودمان نزدیکتر شویم. سعی شود که ارتباط صمیمانه بین بدن و ذهن مان را با چند دقیقه نفس کشیدن و توجه به احساساتمان پرورش دهیم . هر روز، زمانی را برای نشستن یا استراحت در سکوت و پیمایش کل بدن و و توجه به نقاط تحت فشار از فرق سر تا نوک پا تنظیم نماییم. طیف وسیعی از احساسات خود را خصوصا آنهایی که قلب شما را احاطه کرده چه مرتبط با فقدان و اندوه از یک طرف و چه خوشی و امید از طرف دیگر آشکار نمایید. همانطور که اپیش می روید هر نوع سختی و فشار را کم کرده و فرونشانید. مشاهده حس ادراکی به این روش به شما کمک میکند که بیشتر بر تجربه (حسی) خود متمرکز بوده و با آن ارتباط بگیرید.

میتوان با سایر حواس مان بیشتر هماهنگ شویم. گوش دادن موثر همیشه یکی از مهارت های لازم مددکاری بوده است. حال که در این شرایط نمی توانیم با مددجو در یک مکان رو در رو بنشینیم و کار کنیم ،توانایی شنیداری مان نیاز به تقویت بیشتری داشته ، ظرفیتی که توجه آگاهانه به آن قطعاً می تواند مفید باشد. وقتی سر کار نیستیم، گوش دادن و درک موسیقی و صداهای طبیعت دنیای بیرون به این روش حساس، هم می تواند تحریک کننده و هم آرامش بخش باشد.

همچنین در مورد راه های جدید دیدن، استشمام کردن، مزه کردن و لمس کردن چطور؟ گرچه که مثل قبل با دوستان و خانواده نمی توانیم دورهم باشیم و با هم غذا بخوریم، اما به اشتراک گذاشتن دستورالعمل های آشپزی در گپ های فضای مجازی معمول شده و آشپزی و خوردن با آگاهی می تواند در لذت بردن از غذا کاملا کمک کند. به طور مشابه، یافتن فرصت های جدید دیدن و خلق هنر و کاوش طبیعت می تواند به گسترش بیشتر رضایت حسی مان کمک کند. همانطور که به این فعالیت ها مشغولیم، استفاده از حواسمان به طور هوشیارانه می تواند در سنجش کنترل در زندگی مان و احساس لذت هر روزه ما موثر باشد.

۲) ورزش فیزیکی: ذهن آگاهی در حرکت

بحران ها اغلب با اختلال در فعالیت های عادی زندگی همراه هستند و ورزش بدنی هم مستثنا نیست. مزایای فعالیت جسمی در هر مرحله از چرخه زندگی برای مردم مشخص شده است۲. بسته به شکل فعالیتی که انتخاب می کنید، ورزش برای سیستم قلبی_عروقی ، قوت استخوان و عضله، هوشیاری روانی، توانایی تمرکز و خلق و خوی شما مفید است. ورزش در کاهش استرس، خواب بهتر، کمک خواهد کرد و در صورت کاهش وزن، موفق ترخواهید بود. ورزش همچنین باعث بروز احساس سلامتی، شایستگی و افزایش عزت نفس می شود. اگر به روش معمول نمی توانید فعالیت کنید، منتظر باز شدن باشگاه ها و پایان بیماری نباشید. بلکه به دنبال فعالیتی آسان مثل حرکات کششی، یوگا، پیاده روی، دو و رقص باشید. چه به تنهایی یا با گروهی مجازی ورزش می کنید، ذهن آگاهی را در فعالیت های ورزشی خود با توجه به نحوه احساسات و حرکات بدن ، و با تمرکز بر ریتم طبیعی نفس کشیدتان، بگنجانید.

۳) دلسوزی و کنش گری

یکی از نتایج در بحران بودن، این است که باعث می شود فرد حس درماندگی کند و در تلاش هایش برای تصمیم گیری ، فکر کردن و آشکارا عمل کردن، دلسرد شود. گرچه که ذهن آگاهی، ما را به آرامش و درنگ گردن ترغیب می کند، اما بدین معنی نیست که منفعل و بی تحرک باشیم. ذهن آگاهی به شکل دلسوزی و کنشگری می تواند تحول آفرین باشد. برای مثال درست کردن تابلوها و غذاهای رنگارنگ برای تشکر از افرادی که _ نظیر مددکاران اجتماعی _ در خط مقدم بحران هستند، همکاری در توزیع غذا و دیگر خدمات اجتماعی به شکلی جدید، موضع گیری و عمل به ارزش ها، اصول و موضوعات عدالت اجتماعی که برای فرد در محل زندگی اش، محل کارش، و صحنه سیاست عمومی در سطوح محلی، ملی و بین المللی مهم باشد.

برای سالهای بسیاری، ذهن آگاهی برای من و سایر مددکاران اجتماعی ابزاری برای خود مراقبتی بوده است۳. خصوصا در زمان حال که بر بسیاری از ابعاد زندگی مان کنترل نداریم، چالش و فرصتی را برای بهبود و تقویت خودمان به هر طریق ممکن را فراهم کرده است. پس با خرد و هدایت ذهن آگاهی این مسیر را با هم پشت سر می گذاریم. به نفس کشیدن بعدی برای شروع توجه کنید. پس نفس بکشید و کارخودتان را انجام دهید!

منابع:

۱. Boyce, 2012; Burdick, 2013; Fralich, 2013; Stahl & Goldstein, 2010
2. Kumar, 2017; Winburn, 2016
3. (Birnbaum, 2008; Brenner, 2009; Cox & Steiner, 2013; Grise-Owens, Miller, & Eaves, 2016; Hick, 2009; Lay, 2016; and McGarigle & Walsh, 2011
4. https://www.socialworker.com/feature-articles/practice/reexamining-mindfulness-tool-self-care-during-coronavirus-crisis-beyond/

رسانه تاب آوری ایران