ساماندهی کودکان کار باید ریشه‌ای حل شود
رئیس انجمن مددکاران اجتماعی نیز با اشاره به اینکه موضوع کودکان خیابانی از اواخر سال ۷۷مطرح شده است، گفت: ماده ۷۹تا ۸۵قانون کار مربوط به کودکان کار است و براساس ماده ۷۹، کار کودکان تا ۱۵سالگی ممنوع اعلام شده است.
ساماندهی کودکان کار باید ریشه‌ای حل شود
سیدحسن موسوی‌چلک گفت: در ماده۸۰ این قانون بچه‌های ۱۵تا ۱۸سال کارگر نوجوان قلمداد شده؛ یعنی براساس این ماده قانونی کار افراد ۱۵تا ۱۸ساله به رسمیت شناخته شده است به شرطی که با شرایطی که در ماده۷۵ این قانون به آن اشاره شده (انجام کارهای خطرناک، سخت و زیان‌آور و نیز حمل بار بیشتر از حد مجاز با دست و بدون استفاده از وسایل مکانیکی)، منافاتی نداشته باشد.
وی با اشاره به قانون حمایت از کودکان و نوجوانان مصوب سال ۸۱گفت: براساس این قانون هرگونه استثمار و بهره‌کشی از کودکان ممنوع بوده و براساس آیین‌نامه ساماندهی کودکان خیابانی مصوب سال۸۴ هیأت دولت نیز افراد زیر ۱۸سالی که در خیابان کار یا زندگی می‌کنند مشمول حمایت از این آیین‌نامه شده‌اند که ۱۳ سازمان در اجرایی شدن این آیین‌نامه مسئولیت دارند.
موسوی‌چلک با اشاره به تجارب گذشته اجرای طرح‌های ضربتی و جمع‌آوری در حوزه کودکان کار و خیابان و متکدیان گفت: با توجه به این تجربه‌ها این اقدام نیز محکوم به شکست است. من به‌عنوان مددکار اجتماعی اعتقادی به جمع‌آوری کودکان کار و خیابان ندارم و معتقدم که ابتدا باید سیستم جذب و شناسایی را داشته باشیم و بعد اقدام به ساماندهی این بچه‌ها کنیم.
رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران با بیان اینکه نخستین مرکز کودکان خیابانی در سال ۷۸ راه‌اندازی شده است، گفت: هر زمان مسئله جمع‌آوری و ساماندهی کودکان کار و خیابان مطرح شد به ظاهر اگرچه این بچه‌ها دیگر در خیابان‌ها و معابر مشاهده نشدند اما این مسئله به معنی کار نکردن آنها نبود؛ چراکه با شروع طرح ساماندهی، این بچه‌ها جذب کارگاه‌های زیرزمینی می‌شوند.
موسوی‌چلک ادامه داد: اگر طرح ساماندهی کودکان کار و خیابان نتیجه موفقی داشت، امروز نباید شاهد حضور این بچه‌ها در معابر بودیم. کشور هند بیشترین تعداد کودکان کار وخیابانی را دارد اما برنامه‌ریزی آنها اینگونه بوده که ساعت حضور بچه‌ها در خیابان کم شود و در کنار آن خدمات بهداشتی، درمانی، مراقبتی، سواد‌آموزی و مهارت زندگی به بچه‌ها ارائه شود.
آنچه در کشور ما در رابطه با این مسئله مهم است اینکه آیین‌نامه‌ای که در این رابطه وجود دارد اگر درست اجرا شود نیاز به بازنگری ندارد اما چون درست اجرا نشده، نقاط ضعف و قوت آن شناسایی نشده است. به گفته رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران شرایط اقتصادی کشور نامساعد است و همین مسئله فقر باعث تولید کودکان کار و خیابان می‌شود، با این وضعیت نامناسب اقتصادی اگر کودک کار و خیابان نداشته باشیم جای تعجب دارد.
اکثر این بچه‌ها برای تامین معاش خانواده مجبور به‌کار در خیابان شده‌اند؛ این در حالی است که اگر یک نظام تامین اجتماعی قوی در کشورمان داشتیم و افراد نیازمند شناسایی می‌شدند و مورد حمایت قرار می‌گرفتند شاهد حضور این بچه‌ها در خیابان و معابر نبودیم. وی با اشاره به نقش مؤثر سازمان‌های مردم‌نهاد در این حوزه ادامه داد: باید با محوریت سازمان غیردولتی فعال در این حوزه سیستم جذب این کودکان را فعال کنیم.
بچه‌های زیر ۱۵سال باید حمایت همه‌جانبه شوند، برخی از این کودکان شرایط یادگیری مهارت و شغل را دارند و باید به این مسیر هدایت شوند. در برخی مواقع به جای جمع‌آوری باید خدمات اجتماعی، بهداشتی و فرهنگی را به محلی که بچه‌ها در آن هستند، ببریم؛ در غیر این صورت وجود چرخه جمع‌آوری و نظام ناقص حمایت اجتماعی فایده‌ای نخواهد داشت و تجربه سال‌های قبل هم نشان داده که نتوانسته‌ایم با جمع‌آوری این بچه‌ها موفقیتی داشته باشیم و شرایط اقتصادی کشور بر افزایش یا کاهش این بچه‌ها تاثیر گذار است.
منبع: روزنامه همشهری.۷ خرداد ۹۸
