تصویب لایحه «حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان» در مجلس می تواند روزهای شادتری را برای کودکان این سرزمین فراهم کند | ۱۶ مهرماه، یادآورِ حدود چهار میلیون کودک بازمانده از تحصیل
فعالان حقوق کودک تلاش میکنند تا لایحه «حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان» هر چه زودتر در مجلس تصویب شود. لایحهای که در صورت تصویب و اجرا شاید بتواند روزهای شادتری را برای کودکان این سرزمین فراهم کند.
به گزارش مجله اینترنتی مددکاری اجتماعی ایران،خشونت علیه کودکان در بسیاری از جوامع تعریف نشده است. گرچه کشورهای مختلف برای نامگذاری روز جهانی کودک در یک روز خاص به توافق نرسیدهاند اما این روز در هر تاریخی که باشد فرصتی است برای نگاهی دوباره به وضعیت زندگی کودکان در جهان. در ایران ۱۶ مهر به عنوان روز کودک نامگذاری شده است. روزی که یادمان بیاورد حدود ۴ میلیون کودک بازمانده از تحصیل داریم. روزی که یادمان بیاورد دخترک گل فروش سر چهارراه فروشنده نیست و فقط یک کودک است که از بد روزگار و بیتوجهی مسئولان، مجبور است اینگونه روزگار بگذراند. روزی که یادمان بیاورد ۳۶ هزار دختری که چشم بازنکرده، مطلقه شدهاند، هنوز کودک هستند.
سازمان ملل روز ۲۹ آبان را به عنوان روز جهانی کودک نامگذاری کرده است. در چنین روزی، اعلامیه حقوق کودک در سال ۱۹۵۹ و کنوانسیون حقوق کودک در سال ۱۹۸۹ در این سازمان تصویب شد. در بخشی از مقدمه کنوانسیون حقوق کودک آمده است «کودک باید در محیط خانواده و در فضایی مملو از خوشبختی، محبت و تفاهم بزرگ شود.» آرزویی که بسیاری از بچههای دنیا حتی خواب آن را هم نمیبینند. اگرچه در این کنوانسیون منظور از دوره کودکی، زیر سن ۱۸ سال بودن است اما برخی از کشورهای دنیا هنوز این بند را نپذیرفتهاند. در ایران هم مبنای تعریف سن کودکی مسائل شرعی است و در برخی موارد حتی اجازه ازدواج برای دختران ۹ ساله هم صادر میشود.
خشونت علیه کودکان در بسیاری از جوامع تعریف نشده است. در جوامع کمتر توسعه یافته این خشونتها سر به فلک میزند اما جالب اینجاست که حتی قانونگذاران هم به این مسائل به چشم خشونت و کودک آزاری نگاه نمیکنند. طبق ماده ۱۹ کنوانسیون حقوق کودک، «آسیبرسانی یا سوءاستفاده، بیتوجهی یا سهلانگاری، بدرفتاری یا استثمار منجمله سوءاستفاده جنسی در حینی که کودک تحت مراقبت والدین یا قیم قانونی یا هر شخص دیگری قرار دارد» از مصادیق خشونت علیه کودکان محسوب میشود. کشورهایی که این کنوانسیون را پذیرفتهاند ملزم هستند قوانین لازم برای جلوگیری از این رفتارها را تصویب کنند.
بیش از ۱۶۸ میلیون کودک کار در دنیا وجود دارد. کودکانی که تقریبا هم روی این مسئله توافق دارند که در حق آنها ظلم شده است و به جای کار کردن باید در کلاسهای درس باشند؛ اما کار کودکان جنبه دیگری هم دارد. یونیسف (صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل) در گزارشی اعلام کرده است دخترها ۴۰ درصد بیشتر از پسرها خانه داری میکنند. اگرچه در جوامع سنتی مثل ایران خانهداری یکی از وظایف دختران محسوب میشود، اما یونیسف از اجباری و تمام وقت بودن این کار برای دختران ابراز نگرانی کرده است. یونیسف هشدار داده که «خانهداری» تاثیری جدی بر توانایی یادگیری دختران و لذت بردن آنها از دوران کودکیشان دارد. طبق این گزارش دختران ۵ تا ۹ سال حدود ۳۰ درصد ودختران ۱۴ ساله مجبور هستند حدود ۵۰ درصد از وقت خود را صرف خانهداری کنند.
شاید برای بسیاری از پدر ومادرهایی که شکم بچه هایشان را با هله هوله پر میک نند یا بچه هایشان را در صندلی جلوی ماشین مینشانند این حرفها عجیب به نظر بیاید؛ اما بیتوجهی یا سهلانگاری نسبت به کودکان به معنی کودکآزاری است. یکی از این سهل انگاریها نحوه تغذیه کودکان است. هله هوله خوری یا مصرف غذاهای ناسالم کودکان را در معرض چاقی، دیابت، فشار خون و انواع بیماریهایی که پیامد آن هستند قرار داده است. بر اساس آماری که بنیاد جهانی چاقی منتشر کرده است تا سال ۲۰۲۵ بیش از ۴ میلیون کودک در سراسر جهان به بیماری دیابت نوع ۲ مبتلا میشوند. بی توجهی والدین به تغذیه مناسب کودکان از جمله در مصرف زیاد نوشیدنیهای قندی هر سال کودکان زیادی را به کام مرگ میفرستد. هزینه سهل انگاری پدر و مادرها را کودکان با جان شان پرداخت میکنند.
اگرچه کشورهای زیادی کنوانسیون حقوق کودک را امضا کردهاند اما وضع زندگی کودکان و مراعات حقوق آنها در بیشتر مناطق دنیا خوب نیست. قوانین محلی و مسائل مذهبی و عرفی هنوز هم در بیشتر مناطق دنیا مانع احقاق حقوق کودکان میشود. در ایران هم خلاهای قانونی راه را برای سوء استفاده برخی والدین و کودکآزاری باز گشته است. فعالان حقوق کودک تلاش میکنند تا لایحه «حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان» هر چه زودتر در مجلس تصویب شود. لایحهای که در صورت تصویب و اجرا شاید بتواند روزهای شادتری را برای کودکان این سرزمین فراهم کند.