بعد از بروز حوادثی این چنین ممکن است این سوال به ذهن برسد که چه چیزی باعث این حجم از مسئولیت پذیری شغلی و سازمانی و از خود گذشتگی در امداد رسانان و آتش نشانان می شود. چه چیزی یک انسان را وادار میسازد از جان خود گذشته تا اموال هم نوعان خود را نجات دهد.
معنویت یکی از عواملی است که می تواند بخشی از این ایثار را توضیح دهد.
نقش معنویت و از خود گذشتگی در سلامت روان در مقالات علمی رابطه بین Spirituality و دین به انواع مختلف تعریف شده است. اکثر نوشته ها به این امر اشاره میکنند که Spirituality دارای ابعادی مانند خلوص، ازخودگذشتگی، ریاضت، نیکوکاری و خیرخواهی است. ابعاد معنویت سعی میکند که انسان در تطابق با جهان باشد، جوابهایی لایتناهی پیدا کرده و بویژه در موارد استرس های هیجانی، بیماریهای جسمی و روانی و مرگ و بهبودی در انسانها نمایان تر شود. در واقع تعریف دیگری که معتقدین به خدا از معنویت ارائه می دهند همان باورها، رفتارها و اعمالی هستند که انسانها را به سوی خداوند با نیروهای فوق طبیعی در جهان سوق می دهند، زیرا انسان ها می خواهند به سوی تکامل سیر کنند که موجودیت آنها منوط به آن است.
معنویت از دیدگاه (الکینز و همکاران؛ ۱۹۸۸) دارای یک ساختار چندبعدی است که شامل ۹ بخش عمده می شود:
۱. بعد روحانی یا فرامادی
۲. معنا و هدف در زندگی
۳. داشتن رسالت در زندگی
۴. تقدس زندگی
۵. اهمیت ندادن به ارزش های مادی
۶. نوع دوستی
۷. ایده آلیسم یا آرمان گرایی
۸. آگاهی از تراژدی (یا پذیرفتن مرگ به عنوان بخشی از زندگی)
۹. ثمرات معنویت
گریبر و جانسون (۲۰۰۱) عقلانیت بعد معنویت را در زندگی سازمانی مورد بحث و بررسی قرار می دهند. آنها چنین نتیجه گیری می کنند که تحقق و رشد معنوی نباید از کار تفکیک شود و این به دلیل چالش متعادل ساخت عوانل فردی، دورنی و غیرارادی تجربه اشخاص با عقلانیت کارایی و از خودگذشتگی مورد نظر سازمان ها می باشد. در واقع زمانی که معنویت در محیط کار توسعه و پرورش می یابد، یک انرژی خلاق آزاد می گردد.
شاید با این مطلب بتوان بخش کوچکی از انسانیت شهدای آتشنشان را توجیه کرد.
سارا سپهوند | کارشناس ارشد روانشناسی بالینی؛ کلینیک نوید زندگی
مجله اینترنتی مددکاری اجتماعی ایران
