اصل نگرش بدون قضاوت در مددکاری اجتماعی
ترجمه: جواد طلسچی یکتا، مددکار اجتماعی
اصل نگرش بدون قضاوت یکی از مهمترین اصول اخلاقی در مددکاری اجتماعی است. این موضوع بیان می کند که مددکاران اجتماعی نباید مراجعین خود را قضاوت کنند، بلکه باید تلاش کنند تا دیدگاه ها و تجربیات مراجعین خود را به شکل مطلوب و کاملاً بیطرفانه درک نمایند.
اصل نگرش بدون قضاوت بر این باور استوار است که همه افراد، فارغ از شرایطی که در آن قرار دارند، شایسته رفتار محترمانه هستند. همچنین این اصل بر این نکته تأکید دارد که افراد انسانی بر اساس تجارب زیسته شان و نیز دیدگاه های منحصر به فرد خود، حق انتخاب دارند و این انتخاب ها نباید مورد قضاوت قرار گیرند.
در کار عملی مددکاری اجتماعی، اصل نگرش بدون قضاوت به این معناست که مددکاران اجتماعی باید:
بدون قضاوت به مراجعین خود گوش دهید. این نکته بدین معناست که مددکاران اجتماعی برای شنیدن روایات و داستان های مراجعین شان، بدون هرگونه تعلل و وقفه ای یا ذهنیتی باز و کاملاً بیطرف آماده هستند.
از قضاوت های ارزشی بپرهیزید. این به معنای خودداری از قضاوت در مورد انتخاب ها یا رفتارهای مراجعین شان است.
به حق تعیین سرنوشت مراجعین تان احترام بگذارند. این نکته بدین معناست که مددکاران اجتماعی برای مراجعین شان این حق را قائل هستند تا تصمیمات خود را بصورت مستقل بگیرند، حتی اگر مددکار اجتماعی با آن تصمیمات مخالف باشد.
حفظ اصل نگرشِ منهای قضاوت می تواند چالش برانگیز باشد، زیرا این اصل مهم از مددکاران اجتماعی می خواهد که تعصبات و باورهای شخصی خود را کنار بگذارد. با این حال، این یک اصل اساسی در مددکاری اجتماعی است، زیرا به مددکاران اجتماعی اجازه می دهد تا مابین خود و مراجعین شان یک فضای اعتماد متقابل ایجاد کنند و به آنها در دستیابی به اهداف خود کمک کنند.
در اینجا چند نمونه از نحوه اعمال اصل نگرشِ بدون قضاوت در مددکاری اجتماعی آورده شده است:
- یک مددکار اجتماعی که با یک مراجعِ مبتلا به بیماری با اعتیاد کار می کند شایسته است از قضاوت در مورد مصرف مواد مخدر توسط مراجع خود اجتناب نماید. در مقابل بهتر است مددکار اجتماعی بر گوش دادن به داستان زندگی و روایات مراجع و درک صحیح دلایل روی آوردن وی به سمت و سوی مصرف مواد مخدر متمرکز شود.
- یک مددکار اجتماعی با خانواده ای که خشونت خانگی را تجربه می کند شایسته است از قضاوت در مورد رفتار اعضای خانواده اجتناب ورزد، در مقابل، مددکار اجتماعی بر تأمین حمایت و منابع لازم و موثر برای خانواده تمرکز می نماید.
- یک مددکار اجتماعی که با گروهی از کودکانی که قلدری را تجربه می کنند کار می کند شایسته است از قضاوت در مورد رفتار کودکان اجتناب نماید. در مقابل، مددکار اجتماعی بر کمک به کودکان برای توسعه مهارت های مقابله ای و احساس امنیت تمرکز می کند.
اصل نگرش بدون قضاوت یک اصل مهم اخلاقی در مددکاری اجتماعی است. با رعایت این اصل، مددکاران اجتماعی می توانند به مراجعین خود کمک کنند تا احساس احترام را بخوبی درک کنند، بی تردید بدین صورت روند کمک به وی تسهیل می گردد.
در اینجا چند نکته برای تمرین نگرش بدون قضاوت در مددکاری اجتماعی آورده شده است:
از تعصبات و فرضیات خود آگاه باشید. همه ما تعصباتی داریم، اما مهم است که نسبت به آنها آگاه باشیم تا اجازه ندهیم آنها بر کار ما با مراجعین تأثیر بگذارند.
بدون قضاوت به مراجعین خود گوش دهید. این بدان معنی است که واقعاً به آنچه آنها می گویند گوش کنید، بدون اینکه حرفی بزنید یا فرضیاتی داشته باشید.
از قضاوت ارزشی بپرهیزید. این بدان معناست که ضرورت دارد از قضاوت در مورد انتخاب ها یا رفتارهای مراجعین تان خودداری کنید.
بر درک صحیح دیدگاه های مراجعین تان متمرکز شوید. این موضوع بدان معناست که سعی کنید موارد مختلف را از دیدگاه (منظر) آنها ببینید، حتی اگر با آنها موافق نباشید.
به حق تعیین سرنوشت مراجعین خود احترام بگذارید. این نکته بدین معناست که به مراجعین تان اجازه دهید تا تصمیمات خود را بطور مستقل بگیرند، حتی اگر شما به عنوان مددکار اجتماعی با اتخاذ آن تصمیمات مخالف باشید.
تمرین نگرش بدون قضاوت علیرغم اینکه یک فرآیند مستمر و دائمی است، یک مهارت ضروری برای مددکاران اجتماعی قلمداد می شود. با رعایت این اصل، مددکاران اجتماعی می توانند به مراجعین خود کمک کنند تا احساس احترام را به درستیِ هرچه تمام درک نمایند و این مهم یقییناً موجب تسهیل شدنِ روند کمک به وی می گردد.
