آموزش تاب آوری مدیر و مؤسس خانه تاب آوری

اهمیت آموزش علم تاب آوری در سطح دنیا

آموزش تاب آوری در دنیا: ابتدا علم تاب آوری مورد کنکاش قرار گرفته سپس در ادامه اهمیت آموزش تاب آوری در دنیا و جایگاه علم تاب آوری در دانشگاههای جهان بررسی شده است.

اصطلاح تاب آوری یا علم تاب آوری از ریشه لاتین resilire به معنی برگشتن یا پس زدن در قرن هفدهم به زبان انگلیسی وارد شد.آموزش تاب آوری در دنیا

چهار دهه بعد، رابرت مالت مفهوم علم تاب آوری را برای اندازه‌گیری و مقایسه مقاومت مصالحِ ساخت ناوهای جنگی نیروی دریایی به کار برد. سپس تاب آوری در رشته مکانیک، معیار ماده برای مقاومت در برابر ضربه و … قرار گرفت.آموزش تاب آوری در دنیا

اما مطالعات تاب آوری مدرن توسط روانشناسان و روانپزشکان گسترش پیدا کرد. محققان روان‌شناختی و سلامت اجتماعی، به تدریج کاربرد آن را از حوزه سلامت روان به سلامت در همه جنبه های آن گسترش دادند.

مطالعه اولیه روی علم تاب آوری به فرد مربوط می شد، اما اخیراً محققان به تاب آوری به عنوان یکی از ویژگی های کل جوامع علاقه مند شده اند.

با این حال علم تاب آوری ریشه در بسیاری از رشته‌ها دارد و پیدا کردن یک نظریه جامع درباره تاب آوری بسیار دشوار است.آموزش تاب آوری در دنیا

این اصطلاح در بسیاری از زمینه‌های مطالعاتی و مجموعه‌های سیاستی مورد توجه بوده و هر کدام با رویکرد و نیاز خود تاب آوری را بکار می گیرند.

آیا تاب آوری علم است؟

تاب آوری علم است یا مهارت یا توانایی؟ هر چند که تاب آوری به دلیل گستردی، پیچیدگی و اهمیت موضوع بعضاً با اصطلاح علم تاب آوری نیز شناخته می شود؛ اما علی‌رغم تحقیقات و نظریه پردازی های زیادی که در این زمینه صورت گرفته، هنوز تاب آوری به عنوان یک علم شناخته نشده است.

حتی در ادبیات علمی، در مورد این قضیه که آیا تاب آوری یک ویژگی شخصیتی است یا یک مهارت اختلاف نظر وجود دارد.آموزش تاب آوری در دنیا

در نتیجه در پاسخ به سوال تاب آوری علم است یا مهارت، باید گفت تاب آوری، یک مفهوم در حال تحول است و برای اثبات علم بودنش به تحقیقات گسترده و نظریه های جدید صاحب نظران نیاز دارد.

با این حال به علت اهمیت آموزش تاب آوری در دنیا و کاربرد زیاد تاب آوری در روانشناسی و رواج این واژه در این شاخه علمی، تاب آوری به عنوان یک مهارت فردی و اجتماعی شناخته می شود که افراد یا گروه ها می توانند با آموزش و گسترش آن در مقابل چالشها و ناملایمات زندگی مقاومت کنند.

اهمیت آموزش تاب آوری در دنیا

اتحادیه اروپا یکی از پیشگامان اهمیت آموزش تاب آوری در دنیا است. بحران کرونا، تغییرات جمعیتی، مهاجرت، بحران مالی جهانی و فشارهای عصر دیجیتال و … باعث شده است که تقویت تاب آوری در گفتمان، سیاست و اقدامات این اتحادیه اهمیت روز افزونی پیدا کند.آموزش تاب آوری در دنیا

در نتیجه به دلیل اهمیت آموزش تاب آوری در دنیا اتحادیه اروپا در سیاست های آموزشی کشورهای عضو، به ایجاد تاب آوری در مقاطع فردی، سازمانی، اجتماعی و سیستمی و ملی توجه ویژه ای کرده است.

طبق گزارش آینده‌نگری استراتژیک سال ۲۰۲۰ تاب آوری به عنوان مسیر‌یاب جدیدی برای سیاست‌های اتحادیه اروپا مطرح شده است.

تاب‌آوری به عنوان توانمندی تعریف می شود که نه تنها برای مقاومت در برابر چالش‌ها و مقابله با آن‌ها سودمند است، بلکه برای گذراندن مراحل انتقال، به روشی پایدار، عادلانه و دموکراتیک هم کارایی دارد.

۱۰ کشور برتر تاب آور

صندوق صلح، با استفاده از هفت رکن شمولیت، ظرفیت دولت، انسجام اجتماعی، محیط زیست و بوم شناسی، ظرفیت فردی، اقتصاد و فضاهای مدنی تاب آوری را اندازه گیری می کند.

با توجه به این معیارها در سال ۲۰۲۲، از میان ۱۵۴ کشور نروژ تاب آورترین کشور جهان است. بعد از نروژ به ترتیب کشورهای سوئد، فنلاند، سوئیس، دانمارک، نیوزیلند، ایرلند، هلند، آلمان و استرالیا در رده های بعدی تاب آورترین کشورهای جهان قرار گرفتند.

جایگاه علم تاب آوری در دانشگاههای جهان

به راستی جایگاه علم تاب آوری در دانشگاههای جهان کجاست؟ تحقیقات نشان می‌دهند که تاب آوری تا حد زیادی با ایجاد پل بین شاخه‌های مختلف دانش و ایجاد برنامه‌های بین‌شاخه‌ای فعال شده است.

بعضی از دانشگاه ها، مراکز و برنامه های تحقیقاتی و آموزشی تاب آوری ایجاد کرده و مدارک تاب آوری ارائه می دهند.

با این حال هنوز تاب آوری به عنوان یک رشته مستقل وارد دروس دانشگاهی نشده است.

آموزش تاب‌آوری در مهدهای کودک

آموزش تاب‌آوری در شرایط روانی افراد نظیر افسردگی و اضطراب، به خصوص در افراد کم‌توان در مقابله با استرس و چالش‌های زندگی، تأثیر مثبتی دارد.

مفهوم تاب‌آوری در زمینه‌های مختلف از قبیل روان‌شناسی، اکولوژی، مهندسی، مدیریت زنجیره تأمین و مطالعات سازمانی مطرح است. این کاربردهای متعدد مفهوم تاب‌آوری، آن را به یک مفهوم پویا و چندجانبه تبدیل کرده‌اند.

تاب‌آوری به عنوان یک مفهوم کلی به معنای توانایی افراد و سازمان‌ها در مقابله با تغییرات، فشارها، آسیب‌ها و سختی‌های مختلف است. این توانایی به افراد کمک می‌کند که پس از رخ دادن اتفاقات ناخوشایند، به حالت اولیه‌ی پایدار خود بازگردند.

تاب‌آوری شامل توانایی مقابله با فشارها و تنش‌های زندگی، توانایی ایجاد انعطاف در مواجهه با تغییرات، توانایی یادگیری از تجربیات ناکامی‌ها و تنظیم تغییرات در مواجهه با مشکلات مختلف است.

افراد تاب‌آوری توانایی دارند که با تغییرات و شرایط دشوار اطرافشان سازگاری پیدا کرده و از این فرصت‌ها برای رشد و توسعه شخصی استفاده کنند. بر این اساس امروزه لزوم آموزش تاب‌آوری افزایش یافته است.

در متن حاضر سعی می‌شود در مورد آموزش تاب‌آوری و اهمیت آن، فرایند آموزش تاب‌آوری و آموزش تاب‌آوری در مهدهای کودک مطالب مفیدی ارائه گردد.

ضرورت آموزش تاب ‌آوری

آموزش‌های تاب‌آوری، در شرایط مختلف مانند افسردگی و اضطراب، اثرات مثبتی از خود بر جای می‌گذارند. اهمیت آموزش تاب‌آوری زمانی خود را نشان می‌دهد که به افراد کمک ‌کند تا پس از مواجهه با مشکلات، به سرعت به حالت عادی بازگردند.

این اهمیت بیشتر زمانی برجسته می‌شود که افراد در تاب‌آوری و مهارت‌های مقابله کم‌توان باشند؛ زیرا در مواجهه با وقایع استرس‌زا مانند فجایع، بلایا و شیوع بیماری‌ها، به مشکلات روانی و روان‌شناختی بیشتری دچار می‌شوند. تحقیقات ابتدایی نیز این اهمیت را تأیید کرده و نشان داده است که برنامه های آموزشی تاب‌آوری، بهبود سلامت روانی را به همراه دارد.

آموزش تاب‌آوری

آموزش تاب‌آوری فرآیندی است که افراد را برای مقابله بهتر با مشکلات و استرس‌های زندگی، تقویت مهارت‌ها و استراتژی‌ها ترغیب می‌کند. این نوع آموزش افراد را قادر می‌سازد تا با تغییرات پیچیده و ناگهانی، به خوبی سازگاری یابند و از منابع داخلی و خارجی خود برای حفظ تعادل روانی و جسمی استفاده کنند.

تقویت تاب‌آوری و مهارت‌های مثبت مانند تفکر سازنده و حل مسئله، سلامت روانی را بهبود داده و در مواجهه با چالش‌های زندگی، پاسخ‌های بهتری ارائه می‌دهد.

 فرایند آموزش تاب‌آوری

در پاسخ به این سؤال که فرایند آموزش تاب‌آوری چگونه باشد؟ می‌توان بیان کرد که یک فرآیند آموزشی است که افراد را مجهز به مهارت‌ها و راهبردهایی می‌کند تا به بهترین نحو ممکن با استرس‌ها، چالش‌ها و تغییرات زندگی مقابله کنند.

این آموزش شامل آگاهی از خود، مهارت‌های مدیریت استرس، تغییر نگرش، حل مسئله، تقویت ارتباطات اجتماعی و تمرین‌های عملی می‌شود. از طریق تقویت این مهارت‌ها، افراد قادر به بهبود سلامت روانی خود، کاهش تأثیرات منفی استرس و مقابله با چالش‌های زندگی خواهند بود.

همچنین برای افزایش کارایی آن، می‌توان به بررسی مکانیسم‌های اثر و پایبندی به برنامه در فرآیند انتشار آن توجه کرد. زیرا نگرش‌های مثبت به یک برنامه آموزشی می‌تواند منجر به توجه و حمایت بیشتری شده و در نتیجه، تأثیرات مثبت برای اجرای بلندمدت داشته باشد. به این ترتیب، دیدگاه افراد می‌تواند پیش‌بینی کننده مهمی برای کارایی برنامه‌های آموزشی تاب‌آوری در شرایط مختلف باشد.

آموزش تاب‌آوری در مهدهای کودک

آموزش تاب‌آوری در مهدکودک‌ها به‌عنوان یک راهبرد کلیدی در ارتقاء مهارت‌های روان‌شناختی و اجتماعی کودکان تلقی می‌شود. این آموزش به کودکان ابزارها و راهکارهایی را ارائه می‌دهد تا بتوانند با استرس‌ها، مشکلات و تغییرات زندگی مواجه شوند، اعتماد به نفس خود را تقویت کنند و مهارت‌های اجتماعی اساسی را توسعه دهند. این آموزش به کودکان کمک می‌کند تا به عنوان افرادی قادر به مدیریت چالش‌ها در محیط‌های مختلف ایفای نقش کنند.

راهنمای عملی آموزش تاب آوری به نوجوانان

راهنمای عملی آموزش تاب آوری: در این مطلب به راهکارهای علمی و عملی آموزش تاب آوری به نوجوانان خواهیم پرداخت. آنید است مورد توجه رسانه اطلس فارسی واقع گردد.

راهنمای عملی آموزش تاب آوری

تاب‌آوری مهارتی حیاتی است که به نوجوانان قدرت می‌دهد تا در چالش‌ها غلبه کنند، بر موانع غلبه کنند و در مواجهه با سختی‌ها پیشرفت کنند.

آموزش تاب آوری به نوجوانان آنها را با ابزارهایی برای کنترل استرس، ایجاد قدرت ذهنی و ایجاد دیدگاه مثبت در زندگی مجهز می کند.راهنمای عملی آموزش تاب آوری

این مقاله راهبردهای موثری برای آموزش تاب آوری به نوجوانان ارائه می دهد و آنها را قادر می سازد تا تاب آوری را به عنوان یک دارایی مادام العمر پرورش دهند.

ایجاد یک محیط حمایتی

ایجاد یک محیط حمایتی در خانه و مدرسه برای آموزش تاب آوری ضروری است. ارتباط باز، گوش دادن فعال و ابراز احساسات را تشویق کنید.راهنمای عملی آموزش تاب آوری

اجازه دهید نوجوانان بدانند که فضای امنی برای گفتگو در مورد چالش های خود دارند و به دنبال راهنمایی هستند. با ایجاد یک محیط حمایتی، نوجوانان برای رویارویی با مشکلات تاب آوری احساس اعتبار و قدرت می کنند.

ذهنیت رشد را تشویق کنید

به نوجوانان بیاموزید که یک طرز فکر رشد را اتخاذ کنند، که بر این باور تأکید دارد که توانایی ها و هوش را می توان با تلاش و پشتکار توسعه داد. به آنها کمک کنید تا بفهمند که شکست ها و شکست ها فرصت هایی برای رشد و یادگیری هستند.

آنها را تشویق کنید که چالش ها را به عنوان سنگ های پله نگاه کنند تا موانع غیرقابل عبور. نوجوانان با پرورش ذهنیت رشد، انعطاف پذیری و توانایی خود را برای عقب نشینی از موانع توسعه می دهند.

راهبردهای مقابله سالم را ترویج کنید

به نوجوانان راهبردهای مقابله ای سالم برای مدیریت استرس و ناملایمات را آموزش دهید.

فعالیت هایی مانند ورزش، تمرین تمرکز حواس یا مدیتیشن، درگیر شدن در زمینه های خلاقانه مانند هنر یا موسیقی و حفظ یک سبک زندگی متعادل را تشویق کنید. 

راهنمای عملی آموزش تاب آوری

به آنها کمک کنید تا مهارت های حل مسئله و تکنیک های موثر مدیریت استرس را توسعه دهند. با تجهیز نوجوانان به راهبردهای مقابله ای سالم، آن ها می توانند بهتر چالش ها را پشت سر بگذارند و بهزیستی عاطفی را حفظ کنند.

تشویق به هدف گذاری و برنامه ریزی

اهمیت هدف گذاری و برنامه ریزی را به نوجوانان آموزش دهید. به آنها کمک کنید تا اهداف واقع بینانه و قابل دستیابی را تعیین کنند و آنها را در شکستن این اهداف به مراحل کوچکتر قابل اجرا راهنمایی کنید.

بیشتر بدانید: تاب آوری کودکان و نوجوانان

با تشویق به هدف گذاری، نوجوانان احساس هدف و جهت را در خود پرورش می دهند که تاب آوری آنها را افزایش می دهد. پیشرفت و دستاوردهای آنها را جشن بگیرید و توانایی آنها را برای غلبه بر موانع و استقامت تقویت کنید.

ایجاد و تقویت ارتباط موثر 

روابط مثبت نقش مهمی در ایجاد انعطاف پذیری دارند. نوجوانان را تشویق کنید تا دوستی ها و ارتباطات سالم با افراد حامی ایجاد و حفظ کنند. مهارت های ارتباط موثر، همدلی و تکنیک های حل تعارض را به آنها بیاموزید. روابط مثبت به نوجوانان سیستم حمایتی و احساس تعلق می دهد و انعطاف پذیری آنها را در زمان های چالش برانگیز افزایش می دهد.

آموزش مدیریت احساسات و هیجانات

تاب آوری شامل مدیریت مؤثر احساسات است. به نوجوانان مهارت های تنظیم هیجانی مانند شناسایی و ابراز احساسات به روش های سالم را آموزش دهید.راهنمای عملی آموزش تاب آوری

آنها را تشویق کنید تا خودآگاهی را توسعه دهند و مراقبت از خود را تمرین کنند. تکنیک هایی مانند تنفس عمیق، یادداشت روزانه یا شرکت در فعالیت هایی که باعث شادی آنها می شود را به آنها آموزش دهید.

نوجوانان با درک و تنظیم احساسات خود می توانند به سختی ها با انعطاف پذیری و وضوح پاسخ دهند.

خوش بینی و قدردانی را در خود پرورش دهید

به نوجوانان کمک کنید دیدگاهی خوش بینانه و طرز فکر سپاسگزاری ایجاد کنند.

آنها را تشویق کنید تا روی جنبه های مثبت زندگی خود تمرکز کنند و با ابراز قدردانی از چیزهای ساده، قدردانی را تمرین کنند.

به آنها بیاموزید که موقعیت های منفی را مجدداً تنظیم کنند و خطوط نقره ای را پیدا کنند. پرورش خوش‌بینی و قدردانی با پرورش ذهنیت مثبت و توانایی یافتن امید و معنا در شرایط سخت، انعطاف‌پذیری را افزایش می‌دهد.

نتیجه گیری

آموزش تاب آوری به نوجوانان فرآیندی تحول آفرین است که آنها را به مهارت های ضروری زندگی مجهز می کند.

با ایجاد یک محیط حمایتی، ترویج ذهنیت رشد، و آموزش راهبردهای مقابله ای سالم، نوجوانان می توانند انعطاف پذیری را توسعه دهند و در مواجهه با چالش ها پیشرفت کنند.راهنمای عملی آموزش تاب آوری

هدف گذاری را تشویق کنید، روابط مثبت را تقویت کنید، تنظیم عاطفی را آموزش دهید، و خوش بینی و قدردانی را در خود پرورش دهید.

با اجرای این راهبردها، والدین و مربیان می‌توانند نوجوانان را برای ایجاد تاب‌آوری توانمند کنند و سفر خود را به سوی یک زندگی رضایت‌بخش و تاب‌آور طی کنند.

آموزش تاب آوری در ایران از منظر مدیر و مؤسس خانه تاب آوری

آموزش تاب آوری در ایران: در سالهای اخیر یکی از مهمترین مباحثی که در وبسایتهای مجله اینترنتی مددکاری اجتماعی ایران و نیز پایگاه اطلاع رسانی مددکاران اجتماعی ایران به وفور کار شده است مبحث تاب آوری بوده است که بنابه موقعیت های مختلف، در شاخه های گوناگون آن کار شده است. بطوریکه ضمن انتشار یادداشتهای اختصاصیِ نویسندگانِ فعال در این عرصه، اطلاع رسانی در خصوص تازه های کتاب انتشاریافته با موضوع تاب آوری نیز در دستور کار این پایگاه اینترنتی قرار داشته است. علاوه بر همه این موارد، پوشش رسانه ای کارگاههای تاب آوری نیز در لابلای اخبار و اطلاعاتِ با تگ و دسته بندی تاب آوری به وفور در مطالب پایگاههای اینترنتیِ تحت مدیریت ما دیده می شود و در بایگانی ها موجود هستند.

آنچه به زعم بنده حقیر موجبات نوشتن این یادداشت را فراهم آورده است دغدغه های من نسبت به میزان عملیاتی شدنِ اهداف اولیه و رسالتِ راستین از برنامه آموزشِ تاب آوری در سالهای اخیر می باشد. اینکه تا چه میزان این آموزش تاب آوری موثر بوده است؟ تا چه میزان توانسته ایم برای ارتقاء تاب آوریِ اجتماعی قدم های موثر و کاربردی برداریم؟ این همه کارهای آموزشی، این همه مطالب کارگاهی، این همه تأکیدات مکرر در خصوص ضرورتِ آموزش تاب آوری، آموزش تاب آوری از کودکی تا بزرگسالی! برای همه اقشار جامعه، طی سالهای اخیر و با هزینه شدن میلیونها تومان بودجه های تخصیص یافته آموزشی و کارگاههای استانی با محوریتِ آموزش سازمانها و نهادهای مختلف از ادارات و سازمانهای دولتی گرفته تا نهادهای کوچک و بزرگ غیردولتی و سایر موارد که شرح آن در این مقال نمی گنجد.

بطور کلی چقدر توانستیم در جهت دستیابی به یک جامعه تاب آور موفق عمل کنیم؟ آیا غیر از این بوده که در همه این کارگاههای آموزشی تاب آوری، محتوای آموزش صرفاً بازی با الفاظ و کلماتِ مزّین به مولفه های اجتماعی و روانشناختیِ تاب آوری بوده است؟ و صرفاً  گردش اطلاعاتِ کلیدی مرتبط با تاب آوری (در اذهان عمومِ حاضرینِ در کارگاهها) عمده نتایج حاصله از این کارگاهها بوده است و اگر غیر از این هست، چطور این میزان از حجم برگزاریِ کارگاههای آموزش تاب آوری در سطح ملی، نتوانسته حتی یک ذره هم در میزان آستانه تحمل جامعه ایرانی تأثیرگذار بوده باشد؟ چطور با هزینه کرد چند صد میلیون (طبق مستندات مالی موجود در سازمانها) در حوزه تاب آوری هنوز شاهد التهاباتِ نگران کننده ی آماری در خصوص میزان خشونت های اجتماعی و خانگی و غیرخانگی و … هستیم؟

هیچکس منکر اهمیت تاب آوری و آموزش آن نسیت. هیچکس منکر اهمیت ارتقاء تاب آوریِ جامعه در سنین مختلف و از کودکی تا بزرگسالی نیست. هیچکس منکر معجزاتِ کار اجتماعی با محوریت تاب آوری اجتماعی نیست. هیچکس منکر موفقیتِ یک سازمانِ تاب آور، یک جامعه تاب آور، یک خانواده تاب آور و … نیست.

چه بسا تنها نگرانی موجود (طی گذشتِ همین مدت زمان کوتاه از عمرِ تاب آوری ایران) بوجود آمدن یک بازار داغ از کارگاههای غیرموثر، غیرکاربردی و تماماً با کاربردهای آماری و ارقامی! با کاربردِ صرفاً رسانه ای و مملو ازعکس و خبر و پوسترهای مزین به عنوان تاب آوری می باشد. در سالهای اخیر مدام با چنین اخباری مواجه بوده ایم: کارگاه آموزشی تاب آوری با حضور چند صد نفر در شمال و جنوب و غرب و شرق کشور به همت فلان و بهمان سازمان …. رقم خورده است. تا ابن لحظه و تا همین جا، چند صد رکوردِ آموزشی با عنوان فعالیتیِ تاب آوری ثبت شده است. اما واقعا ما تا کی در صدد ثبت رکوردهای آموزشی با موضوع آموزش تاب آوری در سطح کشور هستیم و یا خواهیم بود؟  چند صد ثبت رکورد آموزشی تاب آوری در سطح مختلف استانی و کشوری، اما دریغ از یکبار ارزیابیِ میزان اثربخشیِ این چند صد کارگاه تاب آوریِ برگزار شده در تمامی استانهای کشور، دریغ از یکبار پایشِ کارگاههای تاب آوریِ برگزار شده البته منهای استناد به تصاویر و پوسترها و گردش خبریِ رسانه ایِ آنها.

و سوال آخر اینکه آیا این چند صد آموزش کارگاهیِ تاب آوری، از شمال تا جنوب و از غرب تا شرق کشور، منجر به تربیت نیروی تخصصی مربی تاب آوری در کشور شده است؟ چرا یکبار موضوعِ هیچکدام از کارگاههای تاب آوری تربیت مربی تاب آوری در کشور نبوده است؟! مگر هدف اصلی توسعه تاب آوری در کشور نبوده است؟ مگر هدف ارتقاء سطح تاب آوریِ سازمانها (چه دولتی و چه غیردولتی) نبوده است؟ پس چرا تربیت سفیران تاب آوری مغفول واقع شده است؟

امید است با مدنظر قرار دادن کلیه موارد طرح شده در این یادداشت کوتاه، عملیاتی شدنِ کلیه فعالیتهای با موضوع تاب آوری در دستور کار همه دغدغه مندان و فعالان واقعی این عرصه قرار بگیرد و شاهد اثربخشیِ کمّی و کیفیِ آموزش های تاب آوری در سطوح مختلف باشیم. یادمان باشد آموزش تاب آوری صرفاً در صورت لحاظ شدنِ جنبه های کاربردی و عملیاتیِ آن و  نهادینه شدنِ مولفه های اصلی و الگوهای آن برای آحاد مختلف جامعه اثربخش و مثمرثمر خواهد بود.

تبیین اهمیت آموزش تاب‌آوری عاطفی

آموزش تاب‌آوری عاطفی با کنترل احساسات و عواطف، پاسخ مردم نسبت به شرایط سخت زندگی را تنظیم کرده، عملکرد آن‌ها در این شرایط را بهبود می‌بخشد.

آموزش تاب‌آوری عاطفی

خشونت به این معنا است که از قدرت فیزیکی یا تهدیدات استفاده کنیم تا به صورت عامدانه‌ آسیب  فیزیکی، اقتصادی و غیره بر یک فرد یا گروهی از افراد که پذیرا یا شایسته‌ی آن رفتار‌ها نمی‌باشند، وارد کنیم. مردمی که دارای  خشونت اجتماعی هستند، نمی‌توانند عواقب اعمال خود در جامعه را به درستی در مقابل چشمانشان تصور کنند و قادر به کنترل عملکرد‌های خشونت‌بار خود نیستند.آموزش تاب‌آوری عاطفی آموزش تاب‌آوری عاطفی

از رویکرد‌های مهم در برابر خشونت اجتماعی، خودداری از القای شرم و سرزنش نمودن این رفتار می‌باشد. در عوض، تامین خدمات روانی و ارائه‌ی آموزش‌ها در خصوص افزایش تاب‌آوری از ملزومات تقابل با خشونت جمعی است.

تمرین تاب‌آوری می‌تواند سطح خوش‌بینی، امید و اعتماد‌به‌نفس را در افراد خشن افزایش دهد.

تامین یک زندگی اجتماعی مثبت برای افراد دارای خشونت، به آن‌ها کمک می‌کند تا توانایی تاب‌آوری را کسب کرده با سربلندی از حوادث ناگوار بیرون آیند.

تاثیرات آموزش فراگیر ملی تاب‌آوری بر توسعه‌ی مهربانی اجتماعی

هدف اصلی که در آموزش فراگیر تاب‌آوری دنبال می‌شود، کمک به مردم جهت به کار بردن راهکار‌های طولانی‌مدت برای رویارویی با فشار‌ها و حوادث غیرقابل‌پیش‌بینی می‌باشد. رسانه‌های ملی یا تامین اطلاعات کاربردی، راهنمایی مردم جهت ارزیابی عواقب تصمیماتشان، سوق دادن مردم به سمت تصمیمات مناسب و قدرت نفوذی که دارند به مردم در پاسخ‌دهی مناسب در قبال مسائل روز کمک می‌کنند.

حمایت و مهربانی اجتماعی میانکنش‌های اجتماعی هستند که با حفظ تداوم، یک رابطه‌ی همدلانه ایجاد ‌کرده در نهایت منجر به ایجاد یک شبکه‌ی‌ امن می‌شوند. افزایش اعتماد‌به‌نفس، احساس تعلق به یک گروه و تاب‌آوری به عنوان انواع حمایت اجتماعی شناخته می‌شوند. در واقع برقراری ارتباط در سایه‌ی مهربانی اجتماعی به مردم کمک می‌کند تا با شرایط سخت به خوبی مقابله کنند.

عناصر تاب‌آوری که رسانه‌ها در احقاق آن‌ها نقش بسزایی دارند

• جمع‌آوری اطلاعات در مورد حادثه: افراد جهت مدیریت واکنش خود و تصمیم‌گیری صحیح هنگام بحران‌ها، به اطلاعات کافی در مورد وضعیت موجود نیاز دارند. هنگام رخداد حوادث، رسانه‌ها مسئول تامین اخبار و هم‌چنین راه‌های برقراری ارتباط در میان مردم هستند.
• همکاری جهت حل مسئله‌ی پیش آمده: در حین وقوع حادثه و پس از آن، مردم در حل مشکلات شرکت می‌کنند.رسانه به شهروندان کمک می‌کند تا در ابعاد وسیع با همکاری یکدیگر، توانایی‌های بسیاری نظیر تاب‌آوری را کسب کنند تا بهره‌وری خود را در یک مسیر دشوار بالا ببرند.  

با روش‌های زیر رسانه‌ی ملی می‌تواند به شکل‌گیری تاب‌آوری در کنار مهربانی اجتماعی در افراد جامعه کمک کند.

نقش آموزش تاب‌آوری در حاکم شدن مهربانی اجتماعی

آموزش تاب‌آوری عاطفی با کنترل احساسات و عواطف، پاسخ مردم نسبت به شرایط سخت زندگی را تنظیم کرده، عملکرد آن‌ها در این شرایط را بهبود می‌بخشد. در طی روند یادگیری تاب‌آوری، افراد سازگاری با شرایط استرس‌زا را فرا می‌گیرند. مردمی که تاب‌آور هستند در ارتباط با خود و دیگران در محیط کار، جمع خانواده و دوستان رفتار حمایت‌گرانه و مهربانی اجتماعی از خود نشان می‌دهند. تعادل روانی‌ افراد تاب‌آور، به آن‌ها کمک می‌کند تا در شرایط بحرانی دچار خطاهای شناختی نشده مراقب خود و دیگران باشند.

سخن آخر

در جهان امروز فشار و استرس بسیار باعث شده‌اند که عواطف منفی بسیاری نظیر ترس، خشونت اجتماعی و غیره در ما شکل بگیرند به نحوی که تاب‌آوری در برابر عوامل خارجی برای ما سخت به نظر می‌رسد.

ژن‌ها و هم‌چنین محیط ما عوامل مهمی در ایجاد توانایی‌ تاب‌آوری هستند. تاب‌آوری به عنوان یک توانایی با شناخت نقاط قوت و ضعف، تمرین جهت کسب هوش عاطفی، برقراری ارتباط اجتماعی با مردم، افکار مثبت و زمان گذاشتن قابل دست‌یابی است.

بررسی اثرات آموزش تاب آوری بر سلامت روان اجتماعی

آموزش تاب آوری و سلامت روان اجتماعی: اثرات آموزش تاب آوری بر سلامت روان اجتماعی شامل افزایش پارامترهای تاثیرگذار بر بهروزی و بهزیستی افراد در زندگی روزانه آنها می باشد.

در سال های اخیر محققان فعال در زمینه ی علم روانشناسی به مباحث مهم و کلیدی توجه نموده اند. برای مثال می توان به توجه به استعداد و توانمندی موجود در هر فرد اشاره نمود. این توجهات به جای بها دادن به شکست ها و ناهنجاری های اخلاقی و عاطفی آنها یکی از موارد مورد توجه روانشناسان می باشد. هدفی که آنها از این توجه برای انسان تعریف نموده اند بروز و ظهور عنصر شادکامی و بهزیستی در زندگی انسان ها می باشد. یکی از عواملی که می تواند سبب افزایش بهروزی در زندگی انسان شود مقوله تاب آوری می باشد.

تاب آوری چیست؟

اکثر محققان فعال در علم روانشناسی تاب آوری را به شکل های مختلفی تعریف نموده اند. برای مثال تاب آوری یک فرایند، توانایی و یا پیامد سازگاری موفقیت آمیز با شرایط تهدید آمیز در زندگی روزانه انسان می دانند. به دلیل اهمیت بالای تاب آوری در افزایش سطح خرسندی افراد در زندگی به یک موضوع معمول برای مطالعات علمی تبدیل شده است. به گونه ای که ما شاهد بررسی تاثیر تاب آوری بر بخش های مختلف اجتماعی می باشیم که توسط محققان به آن توجه شده است.

نقش مهم اثرات آموزش تاب آوری بر سلامت روان اجتماعی

از موضوعات با اهمیتی که توسط دانشمندان مورد بررسی قرار گرفته اثرات آموزش تاب آوری بر سلامت روان اجتماعی در یک جامعه مدنی می باشد. زمانی که بحث تاب آوری را مطرح می نماییم در واقع به بررسی میزان تحمل انسان ها در شرایط ناگوار زندگی اشاره نموده ایم. حال این سوال در ذهن محققان پیش می آید که نقش آموزش تاب آوری بر سلامت اجتماعی افراد چگونه است. برخی از روانشناسان بر این عقیده هستند که با قرار دادن افراد در شرایط دشوار میزان غلبه بر مشکلات در آنها افزایش می یابد.

همچنین محققان بر این باورند که اثرات آموزش تاب آوری بر مبحث سلامت روانی غیر قابل انکار می باشد. این افراد همچنین به بررسی تاثیرات آموزش تاب آوری بر ارتقاء بهداشت روانی جامعه نیز پرداخته اند. در نهایت آنها مشاهده کردند که آموزش تاب آوری با افزایش سلامت روان انسان رابطه ی مستقیمی دارد. آموزش تاب آوری سبب افزایش سلامت روحی بیشتر در انسان هایی می شود که در شرایط ناگوار قرار دارند

بررسی موضوعی نقش آموزش بر سلامت افراد در اجتماع

تاب آوری بر رفتارها و کنش های لحظه ای و ذهنی افراد تاثیر گذار می باشد. در اغلب موارد افرادی که تحت آموزش برای مبحث تاب آوری بوده اند تصمیمات معقول تری در زندگی شخصی و اجتماعی خود می گیرند. از جمله اثرات آموزش تاب آوری بر سلامت روان اجتماعی می توان به افزایش پارامترهایی مانند میزان خوشنودی، تمایل به انجام ورزش و فعالیت های بدنی، عدم تمایل به استفاده از دخانیات و مشروبات الکلی و در نهایت تغذیه ای سالم تر اشاره نمود.

تمامی این موارد نشان دهنده ی تاثیر مثبت آموزش تاب آوری بر موضوع بهداشت روانی جامعه و در نهایت حتی افزایش تمایل افراد به حفظ سلامت بدن انسان ها اشاره نمود. در نهایت با بررسی نقش آموزش تاب آوری بر سلامت اجتماعی افراد دانشمندان شاهد افزایش مولفه های تعیین کننده ی کیفیت زندگی در افراد شد.

اثرات آموزش تاب آوری بر سلامت روانی شامل بهبود روابط عاطفی والدین با فرزندان، کاهش استرس افراد در مواجه با شرایط دشوار، تغییر در نگرش کلی افراد نسبت به زندگی و حتی بهبود طرز برخورد والدین با فرزندانشان می باشد.

اهمیت آموزش فراگیر تاب آوری از منظر مدیر و مؤسس خانه تاب آوری

آموزش فراگیر تاب آوری: پاندمی ویروس کرونا، مشکلات طاقت فرسای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در جوامع به وجود آورد؛ اما این واقعه آخرین فاجعه‌ی جوامع نبود. مسائلی دیگر نظیر تغییرات اقلیمی، مهاجرت، افزایش تنش های ژئوپلیتیکی و بیگانگی شهروندان نسبت به نهادهای حکومتی همگی می‌توانند از فجایع پیچیده‌ی آینده‌ی هر جامعه‌ای باشند. لذا سیاست گذاران باید به دنبال آرام کردن محرک‌های این فجایع و آماده سازی کشور جهت سازگاری و بازیابی از این فشارهای ناگهانی باشند؛ اصطلاحا آن‌ها باید اهمیت آموزش تاب آوری را جدی بگیرند.

آموزش فراگیر تاب آوری

تاب آوری ملّی ظرفیت یک کشور در پاسخ به، سازگاری با و بازیابی از فشارها و فجایع است. تاب آوری بر بهبود عملکرد کلی یک سیستم در برابر خطرات غیر قابل پیش بینی تمرکز دارد.

اهمیت آموزش فراگیر تاب آوری به آحاد مختلف جامعه

اهمیت آموزش تاب آوری به طور بخصوص در جوامع آسیب پذیر و در حال توسعه جدی‌تر است. این کشورها باید به شوک‌های وارده از منابع گوناگون پاسخ دهند در عین آنکه همتایان آن‌ها در جهان توسعه یافته به عملکرد آن‌ها چشم دوخته اند.

به دو دلیل اهمیت آموزش فراگیر تاب آوری مورد توجه است:

آموزش فراگیر تاب آوری

۱. ایجاد تاب آوری نسبت به گفت و گو در خصوص شکنندگی یک دولت، هدفی اصولی‌تر و استراتژیک‌تر می‌باشد.
۲. تاب آوری بر خلاف سایر اهداف سیاسی، به دنبال رفع کمالگرانه‌ی مشکلات نیست؛ بلکه به دنبال ایجاد تغییرات پیوسته، پایدار و قابل دست‌یابی است.

سطح اعتماد اجتماعی شهروندان به دولت و یکدیگر، رهبری سیاسی با کیفیت و سطح پایین فساد همگی در ایجاد تاب آوری در جوامع موثر اند. در نظر گرفتن ابعاد اجتماعی جامعه در رتبه بندی میزان تاب آوری کشورهای گوناگون تغییر ایجاد می‌کند. برای مثال در صورتی که ابعادی نظیر شادمانی، سلامتی، طرد اجتماعی و درآمد را در نظر بگیریم بلغارستان از تاب آوری بالایی برخوردار است و مجارستان دارای تاب آوری کمتری است.

در حالی که آلمان و لهستان در میان تاب آورترین کشورها قرار دارند، بلغارستان و بالتیک در یک بازه‌ی زمانی متوسط نسبت به بازه‌ی زمانی کوتاه به مشکلات اقتصادی پاسخ بهتری می‌دهند. بعضی کشورها (خصوصاً آلمان) به خوبی توانسته اند با تاکید بر اهمیت آموزش تاب آوری، به شرایط عادی پیش از وقوع فجایع باز گردند. در عوض کرواسی، قبرس، یونان، ایتالیا و اسپانیا هنوز از وضعیت اجتماعی و اقتصادی پیش از بحران خود عقب هستند.

اهمیت آموزش تاب آوری تنها به افزایش ظرفیت‌های فردی بر نمی‌گردد؛ یک دولت باید شرایطی را که منجر به تضعیف تاب آوری مردم می‌شود را به چالش بکشد. سیاست‌ها و خدمات گوناگون باید عواملی را که منجر به تقویت تاب آوری می‌شوند شناسایی کنند و از آن‌ها محافظت کنند.

اهمیت آموزش تاب آوری و ضرورت آموزش فراگیر تاب آوری از کودکی تا بزرگسالی

هنگامی که تعداد و شدت فجایع افزایش می‌یابند، کودکان و جوانان که نیمی از جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند بیشترین فشار را که ممکن است یک عمر برای آن‌ها طول بکشد، تحمل می‌کنند. اینجاست که اهمیت آموزش تاب آوری خود را نشان می‌دهد.

دختران، زنان و مردمی که ناتوان اند و خانواده‌هایی که در فقر به سر می‌برند نسبت به فجایعی نظیر از دست دادن سلامت، رفاه، زندگی و غیره آسیب‌پذیرتر هستند. تمرکز بر کودکان و کاهش خطر بحران‌ها با نگاه بشردوستانه می‌تواند منجر به تقویت تاب آوری جامعه و افراد شود.

اهمیت آموزش تاب آوری آن جاست که ارائه‌ی خدمات تاب آور و افزایش دانش افراد جمعیت از تمام رده‌های سنی در مورد خطر بحران‌ها، نه تنها از کودکان بلکه از خانواده‌ها و جوامع آن‌ها نیز حمایت می‌کنند.

اهمیت آموزش تاب آوری وقتی خود را نشان می‌دهد که مطالعات حاکی از آن اند که پرونده‌ی تاب آوری هنگام تولد بسته نمی‌شود. تاب آوری در خانه، مدرسه، جلسات مشاوره و جامعه قابل یادگیری و آموزش است. در این میان مدارس به عنوان یکی از اولین جوامعی که کودکان در آن قرار می‌گیرند، نقش بسیار مهمی در پرورش تاب آوری ایفا می‌کنند. همکاری کارکنان متخصص، دانش آموزان و والدین جهت تقویت تاب آوری و سلامت روان در مدارس اهمیت دارد.

در صورتی که اهمیت آموزش تاب آوری جدی گرفته شود و دانش و فرصت‌ تقویت تاب آوری، خلاقیت و مشارکت در رویارویی و سازگاری با مشکلات برای کودکان و جوانان تامین شوند، آن‌ها ظرفیت بالایی در پیشگیری، پیش بینی و مدیریت فشارها و شوک‌ها از خود نشان می‌دهند. لذا آموزش فراگیر تاب آوری از کودکی تا بزرگسالی به خانواده‌ها و جوامع در رویارویی با فجایع کمک بزرگی می‌کند.

اهمیت آموزش تاب آوری از کودکی تا بزرگسالی

از طریق آموزش تاب آوری از کودکی تا بزرگسالی می توان افراد را در بهره گیری از نقاط قوت جهت مقابله با چالش ها و سختی های زندگی آماده نمود.

آموزش تاب آوری در کودکان به آنها کمک می کند تا نحوه غلبه بر مشکلات و موانع زندگی را بیاموزند. در نتیجه این فرایند احتمال ابتلا به استرس و یا سایر اختلالات اضطرابی در سنین بزرگسالی کاهش می یابد.

اهمیت آموزش تاب آوری

آموزش تاب آوری از کودکی تا بزرگسالی می تواند باعث ایجاد ویژگی هایی در افراد گردد. از جمله این خصوصیات می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• بازنگری شکست ها و موقعیت های دشوار به عنوان فرصتی برای رشد
• احساس اعتماد به نفس قوی
• خوش بینی بیشتر به زندگی و چالش های آن
• موقتی دیدن شکست ها و مشکلات
• مدیریت عواطف و تکانه های احساسی

در این ویدئوی کوتاه پیرامون مبحث «آموزش تاب آوری و اهمیت آن» گفتگویی با دکتر جواد طلسچی یکتا (مدیر و موسس رسانه مددکاری اجتماعی ایران) صورت گرفته است.

رسانه تاب آوری ایران