روزنامه نويس و خبرنگار بهداشت نیوز گفتگویی اختصاصی با سید حسن موسوی چلک، رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران ترتیب داده است. او آسیب های حضور زنان و همچنين مادران در زندان ها و همچنين نقش مددکاران اجتماعی در این حوزه را مورد بررسی قرار داد.
وی گفت: در هر جامعه ای جرم و جنايت اتفاق می افتد، جامعه ما نیز از این قضیه مستثنی نیست. از طرفی جرائم عمدی و همچنين غیرعمدی محدود به یک جنس نمی مي شود یعنی زن یا مرد براساس قوانین جاری کشور باید بخشی از زندگی خود را در زندان بگذرانند.
پذیرش اجتماعی زنان زندانی دشوارتر است
دکتر موسوی چلک ادامه داد: بخشی از زندانیان ما را زنان در برمی گیرند. زنان حدودا بین ۴ تا پنج قسمت و بخش کل زندانیان را تشکیل می دهد. همچنین عمدتا زنان به دلیل مسائل مالی به زندان می افتند ولي بايد توجه داشت باز در سال شمسي ها و همچنين ادوار متنوع و گوناگون و مختلف جرائم آن هم ها
تغییر می کند.
رئیس انجمن مددکاران ایران افزود: واکنش خانواده ها و همچنين جامعه به زنان زندانی سخت تر از مردان زندانی است. به عبارتی پذیرش اجتماعی و همچنين حتی خانوادگی برای زنان زندانی دیرتر و همچنين دشوار تر از مردانی است که تجربه زندان دارند. مثلا در صورتي که مردی با سابقه زندان به خواستگاری یک خانم برود در برخی موارد خانواده ها شاید کوتاه بیایند ولي بايد توجه داشت در مورد زنان اینطور نیست.
او گفت: حضور زن متأهل نسبت به زن مجرد در زندان، روی کانون خانواده اثر منفی بیشتری می گذارد، حالا در صورتي که این زن مادر هم باشد باز تبعات منفی زندانی بودنش روی بچه هایش نیز اثرگذار خواهد بود. بنابراین وقتی پذیرش اجتماعی جامعه نسبت به زنان که تجربه زندان داشته اند دشوار می مي شود، زمینه ای را فراهم می کند که مرتکب جرائم دیگری شوند یعنی در صورتي که دیواری در برابر این تيم زنان بگذاریم، برای اینکه بتوانند زندگی خود را بچرخانند، خلاف های دیگر را تجربه می کنند.
نقش مددکاران اجتماعی در حمایت از زندانیان
دکتر موسوی چلک ضمن اشاره به اینکه انجمن مددکاران اجتماعی از سال شمسي های دور با انجمن حمایت از خانواده زندانیان و همچنين نهاد زندان ها ارتباط تخصصی و همچنين مشورتی داشته، اضافه کرد: در خیلی از همایش ها و همچنين کارگاه های ما نمایندگانی از این دو تيم حضور دارند و همچنين کارگروه تخصصی مددکاری اجتماعی هم داریم که به بحث زندان ها اختصاص دارد.
او در این باره تأکید کرد: مددکاران اجتماعی در کلینیک های تخصصی مددکاری اجتماعی، نهاد زندان ها و همچنين انجمن حمایت از خانواده زندانیان، به منظور بازگشت و همچنين مراقبت بعد از خروج زندانیان سابقه ی دیرینه و همچنين مؤثری دارند. اتفاقا در بحث مجازات جایگزین و همچنين میانجیگیری که اخیرا قوه قضائیه فراخوان آن هم را داده است و همچنين تشکیل پرونده ی شخصیت و همچنين آیین دارسی کیفری اسلامی یکی از تيم هایی که می توانند این مجوز را بگیرند مددکاران اجتماعی خواهند بود.
مصلحت کودک از هر چیزی مهم تر است
رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران گفت: وقتی مادر مرتکب جرمی می مي شود، بر طبق قانون، مجازات او حبس است ولي بايد توجه داشت تا جایی که امکان دارد باید مجازات جایگزین را به ویژه برای زنان مورد توجه قرار دهیم. موضوعی کهاینجا مطرح می مي شود در مورد کودکان این زنان است، زيرا و به درستي که بچه ها در سنین پایین نیاز به یک نظام مراقبت ویژه ی خانواده محور دارند .
وی در اینباره ادامه داد: نظام زندانبانی باید به نوعی تغییر کند که بچه ای که هیچ تقصیری در ارتکاب جرم و جنايت مادر ندارد قربانی مجازات مادر نشود؛ مصلحت کودک بیش از هر چیزی مهم است. خوشبختانه در نهاد زندان ها و همچنين قوه قضائیه این نگاه قوی تر شده و همچنين بخشنامه هایی که برای کاهش جمعیت کیفری و همچنين مجازات جایگزین در نظر گرفته شده، تلاش دارند که از زندانی شدن اشخاص کاسته مي شود و همچنين ارتکاب یک جرم و جنايت نباید پایان زندگی شرافتمندانه اشخاص باشد.
مراقبت از کودکان خارج از محیط زندان
دکتر سید حسن موسوی چلک پیشنهاد خوبی هم برای حضور بچه ها در کنار مادرانشان در زندان داشت: باید نظام ظبقه بندی و همچنين مراقبتی مشخصی برای حضور بچه ها در کنار مادرانشان داشته باشیم تا بچه ها آسیب نبینند. در صورتي که در داخل زندان این شرایط نمی تواند فراهم مي شود، بچه های شیرخوار و همچنين بچه هایی که کوچک خواهند بود را می قدرت در محیطی مناسب، خارج و همچنين نزدیک به محیط زندان نگهداری کرد، طوریکه در طول روز چند بار ارتباط و همچنين تعامل بین مادر و همچنين کودک فراهم مي شود.
رئیس انجمن مددکاران ایران در آخر به گفت: به نظر من حضور بچه ها در کنار مادران در بندهایی که همه نوع مجرم در آن هم وجود دارد، اصلا به مصلحت کودک نیست.
