درحالیکه نمایندگان مجلس شورای اسلامی روز چهارشنبه با تصویب یک فوریت طرح اصلاح ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی، خواستار پرداختن هر چه سریعتر مجلس به پيشامد جديد ازدواج دخترک هاي جوان و ازدواج نکرده کمتر از ۱۳ سال شمسي و همچنين پسران جوان کمتر از ۱۶ سال شمسي شدند، برخی از نمایندگان نیز معتقد بودند درحال حاضر پرداختن به این مساله اولویتی ندارد.
به نقل از ایسنا، ۶۷ نماینده در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی در قالب طرح اصلاح ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی، ضمن تشریح آسیب‌های اجتماعی، روانی، جسمی، جانی، محرومیت از تحصیل، معظلات و مسائل و مشکلات به وجود آمده در تربیت فرزندان و همچنين افزایش نرخ طلاق خواستار وارد شدن سریعتر مجلس به ازدواج دخترک هاي جوان و ازدواج نکرده کمتر از ۱۳ سال شمسي و همچنين پسران جوان کمتر از ۱۶ سال شمسي شدند. در عین حال تعدادی از نمایندگان نیز با اشاره به موضوعاتی نظیر مغایرت طرح با شرع مقدس و همچنين اولویت مسائل اقتصادی معتقد بودند که این پرداختن به طرح اصلاح ماده ۱۰۴۱ اولویت ندارد.
بر همین اساس مطهره ناظری رئیس هیئت مدیره انجمن حمایت از حقوق کودکان و همچنين جوانان و نوجوانان در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه زمانی که لایحه حمایت از حقوق کودکان و همچنين جوانان و نوجوانان در مجلس مطرح بود برای تصویب این لایحه نیز این تذکر داده می‌شد که در حاضر اولویت با مسائل اقتصادی است و همچنين مساله کودکان اولویتی ندارد، گفت: ولي بايد توجه داشت به نظر می‌رسد این موضوع ازدواج کودکان و همچنين مسائل اقتصادی تاثیر مستقیم روی یکدیگر دارند و همچنين نمی‌قدرت گفت که یکی از آنها نسبت به دیگری از اولویت بیشتری برخوردار است.
ازدواج کودکان، معظلات و مسائل و مشکلات اقتصادی هم به بار می‌آورد
وی با اشاره به اینکه مسائل اقتصادی و همچنين اجتماعی روی یکدیگر تاثیر می‌گذارند، افزود: نباید به خاطر معظلات و مسائل و مشکلات اقتصادی از معظلات و مسائل و مشکلات اجتماعی غافل شد؛ چراکه معظلات و مسائل و مشکلات اجتماعی زمینه‌ساز مسائل اقتصادی بزرگتری خواهند بود؛ برای مثال کودک همسری می تواند باعث ایجاد معظلات و مسائل و مشکلات اقتصادی مي شود. زمانیکه کودکی در سنین پایین ازدواج می‌کند برای رفع حوائج و همچنين پذیرش مسئولیت زندگی جدید مجبور به کارکردن است.
رئیس هیئت مدیره انجمن حمایت از حقوق کودکان و همچنين جوانان و نوجوانان با بیان اینکه اینگونه ازدواج‌ها در بسیاری موارد ریشه در فقر اقتصادی خانواده‌ها دارد، اظهارکرد: ازدواج کودکان در عین حال می‌تواند باعث معظلات و مسائل و مشکلات اقتصادی دیگری مي شود، برای مثال همین که تمام بار مالی روی دوش پسران جوان باشد برای آنها بار روانی خواهد داشت و همچنين آنها مجبور می‌شوند وارد بازار کار غیر رسمی شوند.
ناظری با اشاره به اینکه ماده ۱۰۴۱ سن ازدواج برای دخترک هاي جوان و ازدواج نکرده را ۱۳ سال شمسي و همچنين برای پسران جوان ۱۵ سال شمسي در نظر گرفته است، تصریح کرد: در مورد تبصره الحاقی این ماده واحده و همچنين افزایش سن ازدواج، خبرهاي جديد متفاوتی شنیده می‌مي شود، ولي بايد توجه داشت در حال حاضر سن ازدواج در اصلاحیه قانون ۱۰۴۱ آمده است. با توجه به شرایط اقتصادی جدید و همچنين وارد شدن دختر و همچنين پسر به بازار کار غیر رسمی، ازدواج کودکان باعث تولید کودک کارگران نوجوان می‌مي شود.
وی با اشاره به مساله سلامت جسمی دخترانی که زودهنگام ازدواج می‌کنند نیز گفت: به ویژه در مورد دخترک هاي جوان و ازدواج نکرده، باوری زودهنگام و همچنين زایمان زودرس اتفاق می‌افتد که در مواردی منجر به سقط جنین شده و همچنين با آسیب‌های جسمی و همچنين افسردگی همراه است. از سوی دیگر ازدواج در سنین کودکی باعث می‌مي شود آنها از رشد اجتماعی باز بمانند.
این فعال حقوق کودکان افزود: یکی از موارد و نکات دیگر مطرح شده در مورد اولویت نداشتن تصویب فوریت بررسی این قانون این بوده است که شورای نگهبان از جهت فقهی با این طرح مخالفت مي کند، این در حالی که در استفسار گرفته شده از آیت الله مکارم شیرازی نیز نقل شده است که ازدواج دختری که به سن بلوغ عقلی نرسیده است را تجویز نمی‌کنیم و همچنين در صورتیکه قبلاً هم انجام می‌شده است، در زمان حاضر بهتر است انجام نشود.
این حقوق‌دان با بیان اینکه در کنوانسیون حقوق کودکان نیز سن ازدواج ۱۸ سال شمسي تعیین شده است، اظهار کرد: در قانون پیش از انقلاب سن ازدواج برای دخترک هاي جوان و ازدواج نکرده ۱۸ سال شمسي و همچنين برای پسران جوان ۲۰ سال شمسي در نظر گرفته شده بود، این در حالی است که این قانون عمدتا اجرا نمی‌شد، ولي بايد توجه داشت بعد از انقلاب اسلامی تصویب چنین قانونی بسیار مترقیانه خواهد بود.
فقر اقتصادی و همچنين نداشتن امکانات؛ دو علت ازدواج کودکان
زهرا رحیمی، مدیرعامل جمعیت امام و پيشوا علی نیز در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه در حال حاضر و همچنين با توجه به اوضاع اقتصادی اخیر شاهد افزایش ازدواج کودکان هستیم گفت: بیشترین کودکانی که قربانی ازدواج در سنین پایین و همچنين کمتر از ۱۳ سال شمسي خواهند بود. آنها عمدتا در خانواده‌هایی که سطح اقتصادی متوسط یا بالای داشته باشند نیستند، بلکه بیشتر در خانواده‌های فقیر رشد نموده اند و همچنين به دلیل دو معضل فقر اقتصادی و همچنين نبود امکانات کافی ازدواج می‌کنند.
وی با بیان اینکه در بسیاری از منطقه ها و مناطق کشور، مدرسه و همچنين امکانات تحصیلی به ویژه برای دخترک هاي جوان و ازدواج نکرده وجود ندارد، اظهار کرد: کمبود فضای آموزشی برای آنها مانع ادامه تحصیل آنها می‌مي شود، به همین دلیل بسیاری از خانواده‌ها برای اینکه از بار مسئولیت اقتصادی رها شوند فرزندان را وادار به ازدواج می‌کنند. وجود بستر قانونی اگرچه برای جلوگیری از این اتفاق کافی نیست ولی شرط مورد بهره بري و استفاده و نياز ضروري است.
این فعال حقوق کودکان افزود: امیدواریم شروطی که برای ازدواج در سنین ۱۳ تا ۱۶ سالگی گذاشته شده است رعایت مي شود و همچنين دادگاه‌ها حکم ازدواج کودکان بین ۱۳ تا ۱۶ سالگی را نیز حتی صادر نکنند. در زمینه مسائل فقهی نیز بارها به این پيشامد جديد اشاره شده است که فقه شیعه بسیار پویاست و همچنين می‌تواند برداشت‌های متناسب با مصلحت جامعه داشته باشد، به طوریکه راه را بر هر گونه اقدامی که به ضرر جامعه است دارند ببندد.
حکایت کودکانی که باید یک عمر بسوزند و همچنين بسازند
رحیمی با بیان اینکه در مورد سن بلوغ تعدد آرای زیادی وجود دارد، تصریح کرد: گرچه بسیاری از نمایندگان مجلس معتقدند پيشامد جديد ازدواج کودکان دغدغه بسیاری از اقشار جامعه نیست، ولي بايد توجه داشت باید گفت که اتفاقا این نوع مسائل دغدغه بسیاری است، ولي بايد توجه داشت از آنجایی که کودک ۱۱ ساله‌ای که به زور با مرد چهل ساله ازدواج می‌کند هیچ تریبونی ندارد، پيشامد جديد آنها هرگز اعلام نمی‌مي شود و همچنين این کودک باید یک عمر بسوزد و همچنين بسازد.
وی افزود: از آنجایی که این عزیزان ممکن است در اطرافیانشان چنین مسائلی را نبینند حس می‌کنند که نباید مطرح مي شود ولي بايد توجه داشت امیدواریم با در نظر گرفتن مصلحت کودکان مملکت، این قانون در شورای نگهبان مورد تصویب قرار بگیرد.
رحیمی با بیان اینکه در حال حاضر ازدواج کودکان ۱۳ تا ۱۶ سال شمسي در دادگاه منوط به شرایطی مانند نظر دادگاه، مددکار اجتماعی و همچنين پزشکی قانونی امکان پذیر و همچنين ازدواج زیر ۱۳ سال شمسي نیز تنها و فقط با نظر دادگاه صالحه امکان پذیر است، گفت: البته مطالبات فعالان مدنی ممنوعیت ازدواج کودکان زیر ۱۵ سال شمسي بوده ولي بايد توجه داشت درک می‌کینم که احتمالا برای نمایندگان مقدور نبوده است که چه سنی برای ازدواج کودکان تعیین مي شود .
وی افزد: در کنار مسائل قانونی از مساله فرهنگ سازی به ویژه برای دخترک هاي جوان و ازدواج نکرده غافل شد. در برخی از استان‌ها ازدواج کودکان به شکل سنتی انجام می‌مي شود. ازدواج اجباری همچنين و علاوه بر اینکه مادر را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد و همچنين آنها هیچگاه احساس رضایت نمی‌کنند. در عین حال بر تجربه و مهارت بالا‌های کافی برای فرزندپروری نیز تاثیر می‌گذارد، به طوری که شاهد گريز و فرار کودکان و همچنين کار زود هنگام آنها هستیم.
به نقل از ایسنا، روز چهارشنبه از مجموع ۲۰۹ نماینده حاضر در جلسه ۱۵۱ نماینده با رای موافق، ۳۴ نماینده با رای مخالف و همچنين ۷ نماینده با رای ممتنع با رسیدگی فوریتی مجلس به این پيشامد جديد اجتماعی موافقت کردند.
