چند سالی است که وزارت بهداشت آمار شیوع اختلالات روانی را اعلام می‌کند و همچنين در آخرین آماری هم که اعلام شده حاکی از این است که یک چهارم شهروندان و مردم شهر حداقل به یکی از انواع اختلالات روانی دچار شده‌اند. این آمار مرجع رسمی سلامت کشور یعنی وزارت بهداشت است که اعلام می‌مي شود و همچنين خود این یک پیام مشخص دارد و همچنين آن هم اینکه برای ایجاد یک فضای بانشاط‌تر و همچنين شاداب‌تر باید از همه ظرفیت‌ها چه ظرفیت‌های دینی و همچنين چه ظرفیت‌های ملی و همچنين چه ظرفیت‌های قومی در چارچوب قوانین جاری کشوری بتوانیم بهره بري و استفاده کنیم.
گسترش شهرنشینی، فناوری، کاهش روابط اجتماعی، کوچک شدن ساختار خانواده، فشارهای اقتصادی و همچنين همه اینها زمینه‌ای را فراهم کرده که ارتباطات در جامعه ضعیف شده و همچنين کاهش این ارتباطات بتواند اشخاص را تنها و همچنين تنهاتر کند و همچنين خود این تنهایی باز می‌تواند روی این موضوع تاثیر منفی خود را بگذارد. در کنار این موضوع، این نقطه را نیز لحاظ کنیم که شرایط کلی کشور در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و همچنين سیاسی می‌تواند روی وضعیت سلامت روانی و همچنين اجتماعی شهروندان و مردم شهر تاثیر مستقیم داشته باشد. هرچقدر حوزه سلامت روانی اجتماعی ما وضعیت بهتری را نشان دهد، نشان دهنده این است که شرایط کشور ما هم خوب است.
در صورتي که عکس این هم باشد نشان دهنده این است که این قسمت و بخش وضعیت خوبی ندارد. در صورتي که همین آمار وزارت بهداشت را مبنا قرار دهیم، نشان می‌دهد که باید تدبیر بهتر و همچنين بیشتری درخصوص موضوع شادی و همچنين نشاط اجتماعی در جامعه داشته باشیم. این البته تنها محدود به حکومت یا مدیران نخواهد شد و همچنين گاهی در روابط بین فردی‌مان می‌توانیم فضای بهتری را در درون خانواده ایجاد کنیم گرچه سیاست‌گذاری‌های کلان کشور برای بازترکردن فضای اجتماعی می‌تواند بر کاهش شاخص‌های منفی سلامت روانی اجتماعی تاثیر داشته باشد، ولي بايد توجه داشت غفلت نکنیم که بخشی از این هم به خود ما برمی‌گردد.
ما در شرایط موجود که فشارهای اقتصادی، سیاسی، تحریم و همچنين موضوعات متنوع و گوناگون و مختلف در ارتباط و رابطه با جامعه وجود دارد، استرس‌ها و همچنين نگرانی‌ها را نسبت به آینده بیشتر می‌کند. پژوهشی که سال شمسي قبل در تهران روی ۶ هزار فرد يا شخص انجام شد – براساس سیاست‌های کلی سلامت- که چه عواملی استرس‌آور یا فشار روانی به شهروندان و مردم شهر ایجاد می‌کنند، عوامل مختلفی مطرح شد ولی در آن هم طبقه‌بندی ۲۰گانه که از عوامل با فراوانی بالا انجام شد، نگرانی نسبت به آینده اعم از کارو بار يا کسب و کار يا همان شغل، سلامت، فرزندان، امنیت و همچنين اقتصاد جزو مولفه‌هایی بود که بیشترین فراوانی را به خود اختصاص داد و همچنين خود این نگرانی عملا لذت زندگی را از آدم می‌گیرد. به همین دلیل اغلب از امروزمان لذت نمی‌بریم و همچنين همیشه نگران فردایمان هستیم. جامعه‌ای که در آن هم شهروندان و مردم شهر این احساس را دارند که در صورتي که دچار مشکلی شوند، پشتوانه‌ای در جامعه و همچنين اطرافیان دارند، می‌تواند نيرو قلب و همچنين تکیه‌گاهی برای شهروندان و مردم شهر بوده و همچنين باعث می‌مي شود که نگرانی‌ها هم کمتر مي شود. لذا موضوعی که نباید غفلت کنیم اینکه شادی حق شهروندان و مردم شهر است. رصد مستمر شاخص‌هایی که نشان می‌دهد در حوزه شادی و همچنين نشاط در چه وضعیتی هستیم، کمک می‌کند که برنامه جذاب و جالب و خوب‌ریزی و همچنين سیاست مناسب‌تری داشته باشیم.
در آماری که مراجع قضائی اعلام می‌کنند، خشونت یکی از موضوعاتی است که پرونده‌های آن هم در سیستم قضائی، فراوانی بالایی دارد و همچنين نشان دهنده این است که در صورتي که در جامعه‌ای نشاط باشد، خشونت کمتری بروز مي کند. بخشی هم به تجربه و مهارت بالا‌هایی برمی‌گردد که استرس‌ها را کمتر می‌کند؛ مثل تجربه و مهارت بالا تاب‌آوری. ما درحال سپری کردن شرایط سختی هستیم و همچنين این را همه می‌دانند، برای اینکه کمتر استرس‌ها را تجربه و همچنين تحمل کنیم، مورد بهره بري و استفاده و نياز ضروري است که تجربه و مهارت بالا‌هایمان را در حوزه سلامت اجتماعی افزایش دهیم. آماری که در رسانه‌ها داده‌اند، نشان دهنده وضعیت است و همچنين باید روی این موضوع تمرکز بیشتری داشته باشیم. روند اطلاعات و همچنين آماری که طی ۱۰، ۱۵ سال شمسي اخیر توسط مسئولان محترم وزارت بهداشت اعلام شده، نسبت به قبل رو به‌رشد بوده که می‌تواند نشانه‌ای باشد که برنامه جذاب و جالب و خوب‌های ما برای بالا بردن شاخص‌های سلامت روانی و همچنين اجتماعی، برنامه جذاب و جالب و خوب‌های اثربخشی نیست و همچنين نگرانی ما همچنان در این حوزه در حال افزایش است، زيرا و به درستي که شاخص‌های نگران کننده در حوزه سلامت روانی و همچنين اجتماعی هم در حال رشد است.
سید حسن موسوی چلک. رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران
روزنامه آرمان
